Бас-гітара

Бас-ґітара — струнны шчыпковы электронны музычны інструмэнт. Выглядае як гітара, але ў клясычным варыяньце мае чатыры струны (сучасная бас-ґітара можа мець ад чатырох да шасьці струн).

Гісторыя

Першапачаткова бас-ґітара была акустычнай і мела вялізарныя памеры й надта нізкі гук. Але яе электрыфікацыя паспрыяла зьмяньшэньню яе памераў і зрабіла бас-ґітару добрай альтэрнатывай кантрабасу. Цяпер жа, зь цягам часу й павышэньнем майстэрства ґітарных вытворцаў, зьявілася магчымасьць зрабіць акустычны бас кампактных памераў.

Электрычная ж бас-ґітара зьявілася дзякуючы ініцыятыве амэрыканскага ґітарнага майстра Леа Фэндэра, які напачатку 1950-х гадоў вырашыў стварыць кампактны нізкачастотны інструмэнт, які б нагадваў невялічкі й ціхі кантрабас. Ён ўласна й збудаваў першы інструмэнт тыпу «Фэндэр Прэсіжн Бас» (Fender Precission Bass), які зьнешне нагадваў ґітару, але меў квартавы строй кантрабасу.

Першапачаткова бас-ґітару выкарыстоўвалі ў джазавых і кантры-калектывах дзеля акцэнтаваньня ў тыя часы не падгучваемага бас-бубна, але са зьмяненьнем тэхнікі агучваньня інструмэнтаў на канцэртах і ў студыі патрэбнасьць у гэтым зьнікла, і ў некаторых стылях бас пачалі выкарыстоўваць як паўмэлядычны інструмэнт.

Тэхніка гры

• Піцыката (шчапковы мэтад) — асноўная тэхніка гуказдабыцьця на басу. Дзеля карыстаньня піцыкатай вялікі палец кладуць на гуказдымальнік ці чацьвёртую струну, а ўказальным і сярэднім па чарзе шчыкаюць струны. Некаторыя найбольш віртуозныя музыкі могуць выкарыстоўваць таксама безыменны палец і нават мезенік.

• Гра мэдыятарам — таксама даволі папулярна. У адрозьненьне ад папярэдняга мэтаду гук атрымоўваецца даволі жорсткі, таму асноўныя карыстальнікі гэтага мэтаду — музыкі, што граюць даволі агрэсіўную музыку (панк, гард-кор, разнастайны мэтал).

• Рэкінг — гра выключна ўказальным пальцам. Выкарыстоўваецца, калі гра двума й больш пальцамі адцягвае увагу выканаўцы, асабліва калі ён сьпяваючы басіст.

• Гамэр-фінґэр (палец-малаточак) — спосаб гры, пры якім гук здабываецца пры моцным удары пальцамі па струнах грыфу. Выкарыстоўваецца пры дастаткова складаных пераходах пры гры піцыкатай. А таксама калі выканаўца адначасова з бас-ґітарай грае на іншым інструмэнце (часьцей клявішах, ці пэркусіі). Таксама гамэр-фінґэр выкарыстоўваецца дзеля гры на інструмэнце, які спалучае ў сабе басовую і гітарную частку, хаця найбольш вядомы з-за ўжываньня яго Тоні Левінам — Стыку Чэпмэна (Chapman Stick).

• Слайд — тэхніка, выкарыстоўваемая часьцей дзеля гры на бязладавае бас-ґітары. Пры сляйдзе пасьля здабываньня гуку правай рукой палец левай не адпускаецца, а рухаецца па грыфу, тым самым зьмяняючы вышыню гуку.

• Слэп — асаблівая пэркусыйная тэхніка. Каб здабыць гук слэпам, трэба моцна ўдарыць па струне косткай вялікага пальцу. У асноўным выкарыстоўваецца музыкамі, што граюць фанк.

• Тэпінг — прыём, які перайшоў на бас са звычайнае ґітары (таксама як гра пальцамі, альбо медыятарам). Зьнешне нагадвае гамэр-фінґэр, але падчас гры тэпінгам выкарыстоўваюцца пальцы абедзьвюх рук, што дазваляе выконваць даволі складаныя мэлядычныя малюнкі альбо ўвогуле надаваць ілюзыю гры на дзьвюх інструмэнтах адначасова.

Вядомыя басісты

Сусьвет

• Алайн Каран (Alain Carone)
• Стыў Бэйлі (Steve Bailey)
• Флі (Flea)
• Кліф Бэртан (Cliff Burton)
• Філдзі (Fieldy)
• Лес Клейпул (Les Claypool)
• Стэнлі Кларк (Stanley Clarke)
• Джо Дэмая (Joey DeMaio)
• Джон Энтўістл (John Entwistle)
• Мо Фостэр (Mo Foster)
• Хесус Ґабальдон (Jesús Gabaldón)
• Лары Ґрэам (Larry Graham)
• Ст’юарт Гэм (Stuart Hamm)
• Тасімаса Хара (Toshimasa Hara)
• Стыў Гарыс (Steve Harris)
• Джонас Гэльборґ (Jonas Hellborg)
• Энтані Джэксан (Anthony Jackson)
• Льюіс Джонсан (Louis Johnson)
• Мікі Ўэй (Mikey Way)
• Джон Пол Джонз (John Paul Jones)
• Марк Кінг (Mark King)
• Ґрэґ Лейк (Greg Lake)
• Ґэдзі Лі (Geddy Lee)
• Тоні Левін (Tony Levin)
• Майкл Мэнрынґ (Michael Manring)
• Маркус Мілер (Marcus Miller)
• Джон М’юнґ (John Myung)
• Адамі Ніці (Adami Nitti)
• Жако Пасторыюс (Jaco Pastorius)
• Джон Патытучы (John Patitucci)
• Дамінік Дып’яца (Dominique diPiazza)
• Маґнус Розэн (Magnus Rosen)
• Ґэры Ўіліс (Gary Willis)
• Віктар Вутэн (Victor Wooten)
• Білі Шыан (Billy Sheehan)
• Шава Абаджан (Shavo Odadjian)
• Стыў Дыджорджыё (Steve DiGiorgio)
• Майк Дэрнт (Mike Dirnt)
• Пітэр Вэнц (Peter Wentz)
• Робэрт Труджылё (Robert Trujillo)
• Пол Макартні
• Даф Макаґан (Duff McKagan)

Беларусь

• Кастусь Калесьнікаў
• Дзяніс «Аліса» Барбуха
• Рамэо
• Зьміцер Астроўскі
• Аляксей Паўловіч
• Вячаслаў Сяргеенка
• Людзьміла Крукоўская
• Эдуард Юдовін
• Дзяніс Дробны
• Уладзіслаў Плюшчаў
• Вікторыя Сычэвіч
• Юрась Ляўкоў
• Яўген Броўка
• Яўген Міронаў
• Віктар Самарукаў
• Сяржук Краўчанка
• Ігар Сацэвіч
• Юры Фядзюк
• Андрусь Семянюк
• Руслан Праўда
• Акрабат
• Аляксей Зайцаў
• Ігар Сарокін
• Алесь Каліноўскі
• Алесь Ванькевіч
• Валеры Башкоў
• Уладзіслаў Кірушчанка
• Алесь Мышкевіч
• Мікалай Няронскі

Глядзіце таксама

• Барытон-гітара

Вонкавыя спасылкі

Бас-гітара — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Беларускі Онлайн часопіс для басістаў
• Сайт Валерыя Башкова
• Жако Пасторыюс