Эліптычная галяктыка: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 43 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q184348 (translate me)
д выпраўленьне перанакіраваньня на шаблён
Радок 1: Радок 1:
[[Файл:Abell S740, cropped to ESO 325-G004.jpg|thumb|Гіганцкая эліптычная галяктыка ESO 325-G004.]]
[[Файл:Abell S740, cropped to ESO 325-G004.jpg|thumb|Гіганцкая эліптычная галяктыка ESO 325-G004.]]
'''Эліптычная галяктыка''' — кляса [[галяктыка|галяктык]] з выразнай [[эліпсоід]]най формай і яскравасьцю, што зьмяншаецца па краёх. Гэта адна з трох галоўных [[Марфалягічная клясыфікацыя галяктык|клясаў галяктык]], разгледжаных [[Эдўін Габл|Эдўінам Габлам]] у працы 1936 году «Каралеўства туманнасьцяў» ({{lang-en|The Realm of the Nebulae|скарочана}}),<ref>{{артыкул|аўтар=Hubble, E. P.|год=1936|загаловак=The Realm of the Nebulae|месца=New Haven|выдавецтва=Yale University Press|isbn=36018182}}</ref> побач са [[Сьпіральная галяктыка|сьпіральнай]] і [[Лінзападобная галяктыка|лінзападобнай]] галяктыкамі. Эліптычныя галяктыкі набываюць формай ад амаль сфэрычнай да вельмі сьціснутай, а колькасьць [[Зорка|зорак]] у галяктыцы можа вагацца ад дзясяткаў мільёнаў да трыльёну зорак і больш. Эдўін Габл меркаваў, што эліптычныя галяктыкі могуць з часам пераўтварацца ў [[Сьпіральная галяктыка|сьпіральныя]], але гэтая гіпотэза не знайшла пацьверджаньня.<ref name="JohnAstronomy">{{кніга|аўтар=John, D.|год=2006|загаловак=Astronomy|isbn=1-4054-6314-7|старонкі=224—225}}</ref> Зоркі, што належаць да эліптычных галяктык, зазвычай старэйшыя па ўзросьце як то зоркі ў сьпіральных галяктыках.<ref name="JohnAstronomy" />
'''Эліптычная галяктыка''' — кляса [[галяктыка|галяктык]] з выразнай [[эліпсоід]]най формай і яскравасьцю, што зьмяншаецца па краёх. Гэта адна з трох галоўных [[Марфалягічная клясыфікацыя галяктык|клясаў галяктык]], разгледжаных [[Эдўін Габл|Эдўінам Габлам]] у працы 1936 году «Каралеўства туманнасьцяў» ({{мова-en|The Realm of the Nebulae|скарочана}}),<ref>{{артыкул|аўтар=Hubble, E. P.|год=1936|загаловак=The Realm of the Nebulae|месца=New Haven|выдавецтва=Yale University Press|isbn=36018182}}</ref> побач са [[Сьпіральная галяктыка|сьпіральнай]] і [[Лінзападобная галяктыка|лінзападобнай]] галяктыкамі. Эліптычныя галяктыкі набываюць формай ад амаль сфэрычнай да вельмі сьціснутай, а колькасьць [[Зорка|зорак]] у галяктыцы можа вагацца ад дзясяткаў мільёнаў да трыльёну зорак і больш. Эдўін Габл меркаваў, што эліптычныя галяктыкі могуць з часам пераўтварацца ў [[Сьпіральная галяктыка|сьпіральныя]], але гэтая гіпотэза не знайшла пацьверджаньня.<ref name="JohnAstronomy">{{кніга|аўтар=John, D.|год=2006|загаловак=Astronomy|isbn=1-4054-6314-7|старонкі=224—225}}</ref> Зоркі, што належаць да эліптычных галяктык, зазвычай старэйшыя па ўзросьце як то зоркі ў сьпіральных галяктыках.<ref name="JohnAstronomy" />


Большасьць эліптычных галяктык складаецца з старых [[Зорная эвалюцыя|зорак з малой масай]], небагатага [[міжзорнае асяродзьдзе|міжзорнага асяродзьдзя]] і замалым [[Фармаваньне зорак|утварэньнем новых зорак]]. Звычайна эліптычныя галяктыкі бываюць акружаныя мноствам [[Шаравая скупнасьць|шаравых скупнасьцяў]]. Эліптычныя галяктыкі складаюць прыблізна 10-15% ад усёй колькасьці галяктык [[Мясцовая звышскупнасьць галяктык|Мясцовай звышскупнасьці]], пагатоў іх ня лічуць пераважнай клясай галяктык у Сусьвеце.<ref>{{артыкул|аўтар=Loveday, J.|год=Люты 1996|загаловак=The APM Bright Galaxy Catalogue|выданьне=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society|том=278|нумар=4|старонкі=1025—1048}}</ref> Пераважна эліптычныя галяктыкі знаходзяцца ў цэнтрах [[Скупнасьць галяктык|скупнасьцяў галяктык]].<ref>{{артыкул|аўтар=Dressler, A.|год=Сакавік 1980|загаловак=Galaxy morphology in rich clusters - Implications for the formation and evolution of galaxies|выданьне=The Astrophysical Journal|том=236|старонкі=351—365}}</ref> Эліптычныя галяктыкі, разам з [[Лінзападобная галяктыка|лінзападобнымі галяктыкамі]], называюць галяктыкамі ''раньняга тыпу'', паколькі тыя знаходзяцца ў [[пасьлядоўнасьць Габла|пасьлядоўнасьці Габла]] і ня мелі вялікага распаўсюду ў раньнім [[Сусьвет|Сусьвеце]].
Большасьць эліптычных галяктык складаецца з старых [[Зорная эвалюцыя|зорак з малой масай]], небагатага [[міжзорнае асяродзьдзе|міжзорнага асяродзьдзя]] і замалым [[Фармаваньне зорак|утварэньнем новых зорак]]. Звычайна эліптычныя галяктыкі бываюць акружаныя мноствам [[Шаравая скупнасьць|шаравых скупнасьцяў]]. Эліптычныя галяктыкі складаюць прыблізна 10-15% ад усёй колькасьці галяктык [[Мясцовая звышскупнасьць галяктык|Мясцовай звышскупнасьці]], пагатоў іх ня лічуць пераважнай клясай галяктык у Сусьвеце.<ref>{{артыкул|аўтар=Loveday, J.|год=Люты 1996|загаловак=The APM Bright Galaxy Catalogue|выданьне=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society|том=278|нумар=4|старонкі=1025—1048}}</ref> Пераважна эліптычныя галяктыкі знаходзяцца ў цэнтрах [[Скупнасьць галяктык|скупнасьцяў галяктык]].<ref>{{артыкул|аўтар=Dressler, A.|год=Сакавік 1980|загаловак=Galaxy morphology in rich clusters - Implications for the formation and evolution of galaxies|выданьне=The Astrophysical Journal|том=236|старонкі=351—365}}</ref> Эліптычныя галяктыкі, разам з [[Лінзападобная галяктыка|лінзападобнымі галяктыкамі]], называюць галяктыкамі ''раньняга тыпу'', паколькі тыя знаходзяцца ў [[пасьлядоўнасьць Габла|пасьлядоўнасьці Габла]] і ня мелі вялікага распаўсюду ў раньнім [[Сусьвет|Сусьвеце]].

Вэрсія ад 00:43, 29 студзеня 2014

Гіганцкая эліптычная галяктыка ESO 325-G004.

Эліптычная галяктыка — кляса галяктык з выразнай эліпсоіднай формай і яскравасьцю, што зьмяншаецца па краёх. Гэта адна з трох галоўных клясаў галяктык, разгледжаных Эдўінам Габлам у працы 1936 году «Каралеўства туманнасьцяў» (анг. The Realm of the Nebulae),[1] побач са сьпіральнай і лінзападобнай галяктыкамі. Эліптычныя галяктыкі набываюць формай ад амаль сфэрычнай да вельмі сьціснутай, а колькасьць зорак у галяктыцы можа вагацца ад дзясяткаў мільёнаў да трыльёну зорак і больш. Эдўін Габл меркаваў, што эліптычныя галяктыкі могуць з часам пераўтварацца ў сьпіральныя, але гэтая гіпотэза не знайшла пацьверджаньня.[2] Зоркі, што належаць да эліптычных галяктык, зазвычай старэйшыя па ўзросьце як то зоркі ў сьпіральных галяктыках.[2]

Большасьць эліптычных галяктык складаецца з старых зорак з малой масай, небагатага міжзорнага асяродзьдзя і замалым утварэньнем новых зорак. Звычайна эліптычныя галяктыкі бываюць акружаныя мноствам шаравых скупнасьцяў. Эліптычныя галяктыкі складаюць прыблізна 10-15% ад усёй колькасьці галяктык Мясцовай звышскупнасьці, пагатоў іх ня лічуць пераважнай клясай галяктык у Сусьвеце.[3] Пераважна эліптычныя галяктыкі знаходзяцца ў цэнтрах скупнасьцяў галяктык.[4] Эліптычныя галяктыкі, разам з лінзападобнымі галяктыкамі, называюць галяктыкамі раньняга тыпу, паколькі тыя знаходзяцца ў пасьлядоўнасьці Габла і ня мелі вялікага распаўсюду ў раньнім Сусьвеце.

Крыніцы

  1. ^ Hubble, E. P. The Realm of the Nebulae. — New Haven: Yale University Press, 1936. — ISBN 36018182.
  2. ^ а б John, D. Astronomy. — 2006. — С. 224—225. — ISBN 1-4054-6314-7
  3. ^ Loveday, J. The APM Bright Galaxy Catalogue // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. — Люты 1996. — Т. 278. — № 4. — С. 1025—1048.
  4. ^ Dressler, A. Galaxy morphology in rich clusters - Implications for the formation and evolution of galaxies // The Astrophysical Journal. — Сакавік 1980. — Т. 236. — С. 351—365.

Вонкавыя спасылкі

Эліптычная галяктыкасховішча мультымэдыйных матэрыялаў