Хімічны элемэнт: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 13:08, 29 сьнежня 2013

Хімі́чны элемэ́нт — сукупнасьць атамаў з аднолькавым зарадам ядра; адзін з найважнейшых паняткаў хіміі. Элемэнты пазначаюцца адной ці дзьвюма літарамі лацінскага альфабэту. Існуюць у форме простых рэчываў і ў складзе складаных рэчываў. Некаторыя элемэнты ў свабодным стане ўтвараюць некалькі алатропных мадыфікацыяў. Пашыранасьць хімічных элемэнтаў на Зямлі акрэсьліваецца кларкамі элемэнтаў. Ператварэньне атамаў аднаго элемэнту ў атамы іншага адбываецца пры ядравых рэакцыях. Хімічныя элемэнты вывучаюцца неарганічнай хіміяй.

Самыя лёгкія хімічныя элемэнты, у тым ліку вадарод, гель, а таксама ў меншай ступені літ, бэрыль і бор, як мяркуецца, былі створаны рознымі касьмічнымі працэсамі падчас Вялікага выбуху й касьмічных прамянёў расшчапленьня. Зьяўленьне цяжкіх элемэнтаў, пачынаючы з вугляроду да вельмі цяжкіх элемэнтаў, абумоўліваецца зорным нуклеосынтэзам, які адбываецца ў плянэтарных туманнасьцях і звышновых, а пазьней праз выбух распаўсюджваюцца па касьмічнай прасторы^[1]. Высокае багацьце кіслароду, крэмна й жалеза на Зямлі адлюстроўвае іхнае агульнае паходжаньне з такіх зорак. У той час як большасць элемэнтаў, як правіла, разглядаецца як стабільныя, невялікая колькасьць прыроднай трансфармацыі аднаго элемэнта да іншага адбываецца таксама ў цяперашні час праз распад радыяактыўных элемэнтаў, а таксама іншых прыродных ядзерных працэсаў.

Вадарод і гель зьяўляюцца на сёньняшні дзень найбольш распаўсюджанымі элемэнтамі ў Сусьвеце. Тым ня менш, жалеза зьяўляецца самым распаўсюджаным элемэнтам паводле масы Зямлі, а кісларод зьяўляецца найбольш распаўсюджаным элемэнтам у зямной кары^[2]. Не зважаючы на тое, што ўсе вядомыя хімічныя матэрыі складаюцца з гэтых элемэнтаў, сама хімічная матэрыя гіпатэтычна складае толькі каля 15% рэчываў у Сусьвеце. Астатняя частка, як мяркуецца, прыпадае на цёмную матэрыю, то бок таямнічае рэчыва, якое не складаецца з хімічных элемэнтаў, паколькі ў ім адсутнічаюць пратоны, нэўтронаў або электроны^[3].

Гісторыя

Першыя ўяўленьні пра хімічныя элемэнты вядомыя ў антычнай філязофіі ў вучэньні пра элемэнты-стыхіі й альхіміяй у вучэньні пра элемэнты-якасьці. Першае навуковае вызначэньне элемэнтаў як нераскладальных, простых рэчываў даў (эмпірычна) Робэрт Бойль у 1661 годзе.

Крыніцы

^ E. M. Burbidge, G. R. Burbidge, W. A. Fowler, F. Hoyle (1957). «Synthesis of the Elements in Stars». Reviews of Modern Physics 29 (4): 547–650.
^ Los Alamos National Laboratory (2011). «Periodic Table of Elements: Oxygen». Los Alamos, New Mexico: Los Alamos National Security, LLC.
^ Oerter, Robert (2006). The Theory of Almost Everything: The Standard Model, the Unsung Triumph of Modern Physics. Penguin. p. 223. ISBN 978-0-452-28786-0.

Вонкавыя спасылкі

Хімічны элемэнт — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Відэаагляд усіх элемэнтаў. Нотынггэмскі ўнівэрсытэт (анг.)

Гэта — накід артыкула па хіміі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

Шаблён:Link GA

[1] E. M. Burbidge, G. R. Burbidge, W. A. Fowler, F. Hoyle (1957). «Synthesis of the Elements in Stars». Reviews of Modern Physics 29 (4): 547–650.

[2] Los Alamos National Laboratory (2011). «Periodic Table of Elements: Oxygen». Los Alamos, New Mexico: Los Alamos National Security, LLC.

[3] Oerter, Robert (2006). The Theory of Almost Everything: The Standard Model, the Unsung Triumph of Modern Physics. Penguin. p. 223. ISBN 978-0-452-28786-0.

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 2: / Радок 2: @@
 Самыя лёгкія хімічныя элемэнты, у тым ліку [[вадарод]], [[гель]], а таксама ў меншай ступені [[літ]], [[бэрыль (элемэнт)|бэрыль]] і [[бор (элемэнт)|бор]], як мяркуецца, былі створаны рознымі касьмічнымі працэсамі падчас [[Вялікі выбух|Вялікага выбуху]] й касьмічных прамянёў расшчапленьня. Зьяўленьне цяжкіх элемэнтаў, пачынаючы з вугляроду да вельмі цяжкіх элемэнтаў, абумоўліваецца [[зорны нуклеосынтэз|зорным нуклеосынтэзам]], які адбываецца ў плянэтарных туманнасьцях і [[звышновая|звышновых]], а пазьней праз выбух распаўсюджваюцца па касьмічнай прасторы<ref>E. M. Burbidge, G. R. Burbidge, W. A. Fowler, F. Hoyle (1957). «Synthesis of the Elements in Stars». Reviews of Modern Physics 29 (4): 547–650.</ref>. Высокае багацьце кіслароду, [[крэмн|крэмна]] й [[жалеза]] на Зямлі адлюстроўвае іхнае агульнае паходжаньне з такіх зорак. У той час як большасць элемэнтаў, як правіла, разглядаецца як стабільныя, невялікая колькасьць прыроднай трансфармацыі аднаго элемэнта да іншага адбываецца таксама ў цяперашні час праз распад [[радыяактыўнасьць|радыяактыўных элемэнтаў]], а таксама іншых прыродных ядзерных працэсаў.
+Вадарод і гель зьяўляюцца на сёньняшні дзень найбольш распаўсюджанымі элемэнтамі ў [[Сусьвет|Сусьвеце]]. Тым ня менш, жалеза зьяўляецца самым распаўсюджаным элемэнтам паводле масы Зямлі, а кісларод зьяўляецца найбольш распаўсюджаным элемэнтам у [[зямная кара|зямной кары]]<ref> Los Alamos National Laboratory (2011). [http://periodic.lanl.gov/8.shtml «Periodic Table of Elements: Oxygen»]. Los Alamos, New Mexico: Los Alamos National Security, LLC.</ref>. Не зважаючы на тое, што ўсе вядомыя хімічныя матэрыі складаюцца з гэтых элемэнтаў, сама хімічная матэрыя гіпатэтычна складае толькі каля 15% рэчываў у Сусьвеце. Астатняя частка, як мяркуецца, прыпадае на [[цёмная матэрыя|цёмную матэрыю]], то бок таямнічае рэчыва, якое не складаецца з хімічных элемэнтаў, паколькі ў ім адсутнічаюць [[пратон]]ы, [[нэўтрон]]аў або [[электрон]]ы<ref>Oerter, Robert (2006). The Theory of Almost Everything: The Standard Model, the Unsung Triumph of Modern Physics. Penguin. p. 223. ISBN 978-0-452-28786-0.</ref>.
 == Гісторыя ==
-Першыя ўяўленні пра хімічныя элемэнты вядомыя ў [[антычнасьць|антычнай]] філязофіі ў вучэньні пра элемэнты-стыхіі і [[альхімія]]й у вучэньні пра элемэнты-якасьці. Першае навуковае вызначэньне элемэнтаў як нераскладальных, простых рэчываў даў (эмпірычна) [[Робэрт Бойль]] у [[1661]] годзе.
+Першыя ўяўленьні пра хімічныя элемэнты вядомыя ў [[антычнасьць|антычнай]] філязофіі ў вучэньні пра элемэнты-стыхіі й [[альхімія]]й у вучэньні пра элемэнты-якасьці. Першае навуковае вызначэньне элемэнтаў як нераскладальных, простых рэчываў даў (эмпірычна) [[Робэрт Бойль]] у [[1661]] годзе.
 == Крыніцы ==
@@ Радок 11: / Радок 13: @@
 == Вонкавыя спасылкі ==
 {{Commons|Category:Chemical elements}}
+* [http://periodicvideos.com/ Відэаагляд усіх элемэнтаў]. Нотынггэмскі ўнівэрсытэт {{ref-en}}
 {{Накід:Хімія}}