Дэлаўэр: розьніца паміж вэрсіямі
Файл |
д артаграфія |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Штат ЗША |
{{Штат ЗША |
||
|Назва = Дэлавэр |
|Назва = Дэлавэр |
||
|Назва ў родным склоне = |
|Назва ў родным склоне = Дэлавэру |
||
|Сьцяг = Flag of Delaware.svg |
|Сьцяг = Flag of Delaware.svg |
||
|Герб = Seal_of_Delaware.svg |
|Герб = Seal_of_Delaware.svg |
||
Радок 7: | Радок 7: | ||
|Мапа = Map of USA DE.svg |
|Мапа = Map of USA DE.svg |
||
|Сталіца = Довэр |
|Сталіца = Довэр |
||
|Найбуйнейшы горад = |
|Найбуйнейшы горад = Ўілмінгтан (Дэлавэр) |
||
|Паводле плошчы = 49 |
|Паводле плошчы = 49 |
||
|Плошча = 6452 |
|Плошча = 6452 |
||
Радок 36: | Радок 36: | ||
|Бачына = |
|Бачына = |
||
}} |
}} |
||
'''Дэ́лавэр''' ({{мова-en|Delaware}}) — адзін з [[штат ЗША|штатаў]] у [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. Вядомы як «Першы штат», паколькі з [[Трынаццаць |
'''Дэ́лавэр''' ({{мова-en|Delaware}}) — адзін з [[штат ЗША|штатаў]] у [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. Вядомы як «Першы штат», паколькі з [[Трынаццаць калёніяў|13-ці калёніяў]], [[ратыфікацыя|якія ратыфікавалі]] [[канстытуцыя ЗША|Канстытуцыю ЗША]] (якая і зрабіла калёніі штатамі), Дэлавэр ратыфікаваў Канстытуцыю першым. Гэта адбылося [[7 сьнежня]] [[1787]] году. |
||
== Права і адміністрацыйнае ўладкаваньне == |
== Права і адміністрацыйнае ўладкаваньне == |
||
Цяперашняя [[канстытуцыя]] |
Цяперашняя [[канстытуцыя]] Дэлавэру, чацьвёртая па ліку, была прынятая ў [[1897]] годзе і прадугледжвае падзел улады на [[заканадаўчая ўлада|заканадаўчую]], [[выканаўчая ўлада|выканаўчую]] і [[судовая ўлада|судовую]]. Заканадаўчы орган складаецца з [[Палата прадстаўнікоў|Палаты прадстаўнікоў]] (41 чалец) і [[Сэнат]]у (21 чалец). Старшынём выканаўчай улады зьяўляецца Губэрнатар штату Дэлавэр. Вышэйшым судом у сыстэме судоў штату зьяўляецца Вярхоўны Суд. |
||
Дэлавэр складаецца з трох акругаў: [[Кент (штат Дэлавэр)|Кент]], [[Нью-Касл (штат Дэлавэр)|Нью-Касл]] і [[Сасэкс (штат Дэлавэр)|Сасэкс]]. |
Дэлавэр складаецца з трох акругаў: [[Кент (штат Дэлавэр)|Кент]], [[Нью-Касл (штат Дэлавэр)|Нью-Касл]] і [[Сасэкс (штат Дэлавэр)|Сасэкс]]. |
||
Падчас прэзыдэнцкіх выбараў жыхары |
Падчас прэзыдэнцкіх выбараў жыхары Дэлавэру звычайна галасуюць за кандыдата ад [[Дэмакратычная партыя ЗША|Дэмакратычнай партыі]]. |
||
Дэлавэр зьяўляецца адным зь нешматлікіх штатаў, дзе дагэтуль захаваўся так званы [[Канцлерскі суд]], які разглядае спрэчкі, выцякаючыя з «[[права справядлівасьці]]». |
Дэлавэр зьяўляецца адным зь нешматлікіх штатаў, дзе дагэтуль захаваўся так званы [[Канцлерскі суд]], які разглядае спрэчкі, выцякаючыя з «[[права справядлівасьці]]». |
||
Лічыцца, што заканадаўства |
Лічыцца, што заканадаўства Дэлавэру зьяўляецца самым зручным з пункту погляду бізнэсу, асабліва — буйных кіраўнікоў [[карпарацыя]]ў. Гэта, і наяўнасьць адмысловага суду, судзьдзі якога спэцыялізуюцца на спрэчках з удзелам кампаніяў, зьяўляецца чыньнікам таго, што большасьць буйных карпарацыяў ЗША зарэгістраваныя ў штаце Дэлавэр, нават калі яны і разьмешчаныя ў іншых штатах. |
||
== Геаграфія == |
== Геаграфія == |
||
[[Файл:Datamil_de_map.jpg|міні|зьлева|Мапа штата Дэлавэр]] |
[[Файл:Datamil_de_map.jpg|міні|зьлева|Мапа штата Дэлавэр]] |
||
На поўначы Дэлавэр мяжуе з [[Пэнсыльванія]]й, на поўдні і захадзе — з [[Мэрылэнд]]ам. З усходу штат |
На поўначы Дэлавэр мяжуе з [[Пэнсыльванія]]й, на поўдні і захадзе — з [[Мэрылэнд]]ам. З усходу штат абмываецца водамі [[Атлянтычны акіян|Атлянтычнага акіяну]] й [[Дэлавэр (рака)|ракі Дэлавэр]]. Да Дэлавэру таксама належаць невялікія ўчасткі на ўсходнім баку [[дэльта|дэльты]] ракі Дэлавэр, якія ў сваю чаргу мяжуюць зь [[Нью-Джэрсі]]. |
||
Найбольшы горад штату — [[Ўілмінгтан (Дэлавэр)|Ўілмінгтан]], сталіца — [[Довэр (Дэлавэр)|Довэр]]. |
|||
== Факты == |
== Факты == |
||
Разьмешчаная непадалёк ад |
Разьмешчаная непадалёк ад Довэру база [[ВПС ЗША]] зьяўляецца адной з самых вялікіх у краіне. Акрамя свайго асноўнага прызначэньня, гэтая база таксама зьяўляецца прыёмным пунктам і часовай [[трупярня]]й для амэрыканскіх [[вайскоўцы|вайскоўцаў]] і некаторых грамадзянскіх асобаў, памерлых або загінулых за мяжой. |
||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
||
{{Commons|Category:Delaware}} |
{{Commons|Category:Delaware}} |
||
* [http://www.state.de.us/corp/default.shtml Старонка |
* [http://www.state.de.us/corp/default.shtml Старонка Дэпартамэнту карпарацыяў штату Дэлавэр] |
||
Вэрсія ад 15:50, 12 лістапада 2013
Дэлавэр | |||||
| |||||
Мянушка | «Першы штат» | ||||
---|---|---|---|---|---|
Сталіца | Довэр | ||||
Найбуйнейшы горад | Ўілмінгтан (Дэлавэр) | ||||
Плошча | |||||
49-я па ЗША | |||||
- агулам | 6452 км² | ||||
- сушы | 5068 км² | ||||
- вады | 1387 км² | ||||
- % вады | 21,5 | ||||
- шырата | 38°27' пн. ш. па 39°50' пн. ш. | ||||
- даўгата | 75°2' з. д. па 75°47' з. д. | ||||
Насельніцтва | |||||
45-е па ЗША | |||||
- агулам | 783 600 | ||||
- шчыльнасьць | 154,87/км² | ||||
Дата заснаваньня | 7 сьнежня 1787 (1-ы) | ||||
Губэрнатар | Джэк Маркел | ||||
Часавы пас | Усходні час: UTC-5/-4 |
Дэ́лавэр (па-ангельску: Delaware) — адзін з штатаў у ЗША. Вядомы як «Першы штат», паколькі з 13-ці калёніяў, якія ратыфікавалі Канстытуцыю ЗША (якая і зрабіла калёніі штатамі), Дэлавэр ратыфікаваў Канстытуцыю першым. Гэта адбылося 7 сьнежня 1787 году.
Права і адміністрацыйнае ўладкаваньне
Цяперашняя канстытуцыя Дэлавэру, чацьвёртая па ліку, была прынятая ў 1897 годзе і прадугледжвае падзел улады на заканадаўчую, выканаўчую і судовую. Заканадаўчы орган складаецца з Палаты прадстаўнікоў (41 чалец) і Сэнату (21 чалец). Старшынём выканаўчай улады зьяўляецца Губэрнатар штату Дэлавэр. Вышэйшым судом у сыстэме судоў штату зьяўляецца Вярхоўны Суд.
Дэлавэр складаецца з трох акругаў: Кент, Нью-Касл і Сасэкс.
Падчас прэзыдэнцкіх выбараў жыхары Дэлавэру звычайна галасуюць за кандыдата ад Дэмакратычнай партыі.
Дэлавэр зьяўляецца адным зь нешматлікіх штатаў, дзе дагэтуль захаваўся так званы Канцлерскі суд, які разглядае спрэчкі, выцякаючыя з «права справядлівасьці».
Лічыцца, што заканадаўства Дэлавэру зьяўляецца самым зручным з пункту погляду бізнэсу, асабліва — буйных кіраўнікоў карпарацыяў. Гэта, і наяўнасьць адмысловага суду, судзьдзі якога спэцыялізуюцца на спрэчках з удзелам кампаніяў, зьяўляецца чыньнікам таго, што большасьць буйных карпарацыяў ЗША зарэгістраваныя ў штаце Дэлавэр, нават калі яны і разьмешчаныя ў іншых штатах.
Геаграфія
На поўначы Дэлавэр мяжуе з Пэнсыльваніяй, на поўдні і захадзе — з Мэрылэндам. З усходу штат абмываецца водамі Атлянтычнага акіяну й ракі Дэлавэр. Да Дэлавэру таксама належаць невялікія ўчасткі на ўсходнім баку дэльты ракі Дэлавэр, якія ў сваю чаргу мяжуюць зь Нью-Джэрсі.
Найбольшы горад штату — Ўілмінгтан, сталіца — Довэр.
Факты
Разьмешчаная непадалёк ад Довэру база ВПС ЗША зьяўляецца адной з самых вялікіх у краіне. Акрамя свайго асноўнага прызначэньня, гэтая база таксама зьяўляецца прыёмным пунктам і часовай трупярняй для амэрыканскіх вайскоўцаў і некаторых грамадзянскіх асобаў, памерлых або загінулых за мяжой.
Вонкавыя спасылкі
Дэлаўэр — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў