Пераклад Бібліі Гадлеўскага: розьніца паміж вэрсіямі

Чатыры Эванэліі і Апостальскія Дзеі
Поўная назва:	Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei
Мова:	беларуская
НЗ выдадзены:	1939
Аўтар(ы):	Вінцэнт Гадлеўскі
Канон:	каталіцкі
Вэб-старонка:	Беларуская палічка
	Ян. 3:16 Бо як Бог узьлюбіў сьвет, што даў Сына свайго адзінароднага, каб кожны, хто верыць у яго, ня згінуў, але меў жыцьцё вечнае.
	прагляд; абмеркаваньне; рэдагаваць;

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 19:39, 11 жніўня 2013

Перакла́д Гадле́ўскага — чатыры беларускамоўныя Эвангельлі й Апостальскія дзеі, выдадзеныя лацінкай у 1938 року ў перакладзе ксяндза Вінцэнта Гадлеўскага.

У 1930 выйшла з друку «Historyja Swiataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu», а праз два гады — «Historyja Swiataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu», якія зьяўляліся аўтарскай інтэрпрэтацыяй тэкстаў Бібліі. Адным зь першых Гадлеўскі паказаў лінгвістычныя магчымасьці беларускай мовы ў жанры біблійнае гісторыі. Гэтая праца стала для яго падрыхтоўчай у справе перакладу на беларускую мову Бібліі^[1].

У сувязі з выхадам пратэстанцкага перакладу Новага Запавету (Дзекуць-Малей/Луцкевіч) група каталіцкіх сьвятароў зьвярнулася да папы рымскага Пія XI з мэмарандумам пра тое, што «народ можа стаць ахвяраю „сэктанцкіх“ уплываў, калі каталіцкія сьвятары ў Беларусі і далей ня мецьмуць магчымасьці карыстацца роднай мовай»^[1]. Паводле згадкі Гая Пікарды, Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам у 1933 року, «каб проціпаставіцца посьпеху нядаўна выдадзенага перакладу гэтай кнігі^[a], зробленага мэтадыстамі, які мае дагматычныя памылкі, а таксама шматлікія недасканаласьці ў беларускай мове»^[2].

Пераклад быў зроблены з лацінскага тэксту Вульгаты, а таксама зь нямецкіх, польскіх, францускіх ды грэцкіх тэкстаў^[3]. «Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei» былі падрыхтаваныя ў 1938 року і выдадзеныя лацінкай у 1939. Перакладнік выкарыстоўваў уласьцівую для польскай мовы рэлігійную тэрміналёгію і карыстаўся польскай тапанімікай.

Гай Пікарда, параўноўваючы гэты пераклад з варыянтам Луцкевіча^[b], называў яго больш дакладным, але ж горшым у літаратурным сэнсе; пазьнейшыя ж пераклады Пятра Татарыновіча і Яна Станкевіча, без сумневу, саступалі варыянту Гадлеўскага^[3].

Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам і Старога Запавету, аднак загінуў падчас савецка-нямецкай вайны ад рук гестапа. Ягоную працу працягнуў Пётар Татарыновіч, выдаўшы ў 1954 у Рыме камэнтаваныя «Sviatuju Evaneliju i Apostolskija Dziei», а ў 1974 — «Listy Sviatych Apostalau». Аднак ягоны пераклад, зазнаўшы значны ўплыў выданьня Гадлеўскага, таксама моцна насычаны палянізмамі.

Бібліяграфія

Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei / Pierałažyǔ i padaǔ wyjaśnieńni ks. Wincent Hadleǔski Mahistar Teolohii. — Wilnia: 1939. — 417 с.
Нядзельныя Эвангеліі. — Другое выданьне без зьмен. — Лёндан: 1948.
Чатыры Эванэліі / Пераклад кс. В. Гадлеўскага. — Гродна: Гродзенская Рымска-Каталіцкая дыяцэзія, 1998. — 120 с. — ISBN 985-6270-21-9

Заўвагі

^ г. зн. Новага Запавету
^ Новы Запавет Дзекуць-Малея і Луцкевіча

Крыніцы

^ ^а ^б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44. — ISBN 985-417-454-9
^ І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44—45. — ISBN 985-417-454-9
^ ^а ^б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 45. — ISBN 985-417-454-9

Вонкавыя спасылкі

Чатыры Эванэліі і Апостальскія Дзеі ў перакладзе кс. Вінцэнта Гадлеўскага

[2] г. зн. Новага Запавету

[5] Новы Запавет Дзекуць-Малея і Луцкевіча

[traciak44-1] а ^б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44. — ISBN 985-417-454-9

[3] І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 44—45. — ISBN 985-417-454-9

[traciak45-4] а ^б І.І. Трацяк. Шлях да беларускамоўнай Бібліі // Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.. — Горадня: ГрДУ, 2003. — С. 45. — ISBN 985-417-454-9

[1]

[a]

[2]

[3]

[b]

@@ Радок 23: / Радок 23: @@
 '''Перакла́д Гадле́ўскага''' — чатыры [[Беларуская мова|беларускамоўныя]] [[Эвангельлі]] й [[Апостальскія дзеі]], выдадзеныя [[лацінка]]й у 1938 року ў перакладзе [[Ксёндз|ксяндза]] [[Вінцэнт Гадлеўскі|Вінцэнта Гадлеўскага]].
+У 1930 выйшла з друку «Historyja Swiataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu», а праз два гады — «Historyja Swiataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu», якія зьяўляліся аўтарскай інтэрпрэтацыяй тэкстаў Бібліі. Адным зь першых Гадлеўскі паказаў лінгвістычныя магчымасьці беларускай мовы ў жанры біблійнае гісторыі. Гэтая праца стала для яго падрыхтоўчай у справе перакладу на беларускую мову Бібліі<ref name="traciak44">{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 44|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>.
-Гадлеўскі скончыў пераклад яшчэ да 1930 року, аднак супрацьстаяньне каталіцкіх уладаў дазволіла выдаць ягоныя «Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei» [[лацінка]]й толькі ў 1938. Перакладнік выкарыстоўваў уласьцівую для польскай мовы рэлігійную тэрміналёгію і карыстаўся польскай тапанімікай.
+У сувязі з выхадам [[Біблія Дзекуць-Малея|пратэстанцкага перакладу Новага Запавету]] ([[Дзекуць-Малей]]/[[Антон Луцкевіч|Луцкевіч]]) група каталіцкіх сьвятароў зьвярнулася да папы рымскага Пія XI з мэмарандумам пра тое, што «народ можа стаць ахвяраю „сэктанцкіх“ уплываў, калі каталіцкія сьвятары ў Беларусі і далей ня мецьмуць магчымасьці карыстацца роднай мовай»<ref name="traciak44" />. Паводле згадкі [[Гай Пікарда|Гая Пікарды]], Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам у 1933 року, «каб проціпаставіцца посьпеху нядаўна выдадзенага перакладу гэтай кнігі{{Заўвага|г. зн. Новага Запавету}}, зробленага мэтадыстамі, які мае дагматычныя памылкі, а таксама шматлікія недасканаласьці ў беларускай мове»<ref>{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 44—45|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>.
-Гадлеўскі пачаў працу над перакладам і [[Стары Запавет|Старога Запавету]], аднак загінуў падчас [[Вялікая Айчынная вайна|савецка-нямецкай вайны]] ад рук [[гестапа]]. Ягоную працу працягнуў [[Пётар Татарыновіч]], выдаўшы ў 1954 у Рыме камэнтаваныя «Sviatuju Evaneliju i Apostolskija Dziei», а ў 1974 — «Listy Sviatych Apostalau». Аднак ягоны пераклад, зазнаўшы значны ўплыў выданьня Гадлеўскага, таксама моцна насычаны [[палянізм]]амі.
+Пераклад быў зроблены з лацінскага тэксту [[Вульгата|Вульгаты]], а таксама зь нямецкіх, польскіх, францускіх ды грэцкіх тэкстаў<ref name="traciak45">{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 45|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>. «Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei» былі падрыхтаваныя ў 1938 року і выдадзеныя [[лацінка]]й у 1939. Перакладнік выкарыстоўваў уласьцівую для польскай мовы рэлігійную тэрміналёгію і карыстаўся польскай тапанімікай.
+Гай Пікарда, параўноўваючы гэты пераклад з варыянтам Луцкевіча{{Заўвага|Новы Запавет Дзекуць-Малея і Луцкевіча}}, называў яго больш дакладным, але ж горшым у літаратурным сэнсе; пазьнейшыя ж пераклады Пятра Татарыновіча і Яна Станкевіча, без сумневу, саступалі варыянту Гадлеўскага<ref name="traciak45" />.
+Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам і [[Стары Запавет|Старога Запавету]], аднак загінуў падчас [[Вялікая Айчынная вайна|савецка-нямецкай вайны]] ад рук [[гестапа]]. Ягоную працу працягнуў [[Пётар Татарыновіч]], выдаўшы ў 1954 у Рыме камэнтаваныя «Sviatuju Evaneliju i Apostolskija Dziei», а ў 1974 — «Listy Sviatych Apostalau». Аднак ягоны пераклад, зазнаўшы значны ўплыў выданьня Гадлеўскага, таксама моцна насычаны [[палянізм]]амі.
 == Бібліяграфія ==
@@ Радок 82: / Радок 88: @@
 |наклад         =
 }}
+== Заўвагі ==
+{{Заўвагі}}
+== Крыніцы ==
+{{Крыніцы}}
 == Вонкавыя спасылкі ==