Розум: розьніца паміж вэрсіямі
д робат дадаў: sah:Өй |
д Bot: Migrating 68 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q450 (translate me) |
||
Радок 10: | Радок 10: | ||
[[Катэгорыя:Эпістэмалёгія]] |
[[Катэгорыя:Эпістэмалёгія]] |
||
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] |
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] |
||
[[ar:عقل]] |
|||
[[an:Mente]] |
|||
[[gn:Apytu'ũ (Arandupykuaaty)]] |
|||
[[az:ذهن]] |
|||
[[bn:মন]] |
|||
[[zh-min-nan:Sim]] |
|||
[[bg:Ум]] |
|||
[[bs:Um]] |
|||
[[ca:Ment]] |
|||
[[cs:Mysl]] |
|||
[[cy:Y meddwl]] |
|||
[[de:Geist]] |
|||
[[et:Vaim (mens)]] |
|||
[[en:Mind]] |
|||
[[es:Mente]] |
|||
[[eo:Menso]] |
|||
[[eu:Gogamen]] |
|||
[[fa:ذهن]] |
|||
[[fr:Esprit]] |
|||
[[gl:Mente]] |
|||
[[gan:心智]] |
|||
[[ko:마음]] |
|||
[[hr:Um]] |
|||
[[io:Mento]] |
|||
[[id:Akal]] |
|||
[[ia:Mente]] |
|||
[[is:Hugur]] |
|||
[[it:Mente]] |
|||
[[he:נפש]] |
|||
[[kk:Ақыл]] |
|||
[[la:Mens]] |
|||
[[lv:Prāts]] |
|||
[[ml:മനസ്സ്]] |
|||
[[mr:मन]] |
|||
[[mzn:ذهن]] |
|||
[[mwl:Mente]] |
|||
[[my:စိတ်]] |
|||
[[nl:Geest]] |
|||
[[ne:मन]] |
|||
[[ja:心]] |
|||
[[no:Sinn]] |
|||
[[nn:Sinn]] |
|||
[[oc:Mental]] |
|||
[[pnb:سیانف]] |
|||
[[pl:Umysł]] |
|||
[[pt:Mente]] |
|||
[[ro:Minte]] |
|||
[[ru:Ум]] |
|||
[[sah:Өй]] |
|||
[[sq:Mendja]] |
|||
[[simple:Mind]] |
|||
[[sk:Myseľ]] |
|||
[[sl:Um]] |
|||
[[ckb:ھزر]] |
|||
[[sr:Ум]] |
|||
[[sh:Um]] |
|||
[[fi:Mieli]] |
|||
[[sv:Psyke]] |
|||
[[tl:Isip]] |
|||
[[ta:மனம்]] |
|||
[[th:จิตใจ]] |
|||
[[tr:Zihin]] |
|||
[[uk:Розум]] |
|||
[[ur:عقل]] |
|||
[[vi:Tâm trí]] |
|||
[[war:Hunahuna]] |
|||
[[yi:שכל]] |
|||
[[zh:心灵]] |
Вэрсія ад 04:46, 9 сакавіка 2013
Розум — здольнасьць маніпуляваць абстрактнымі паняцьцямі ці здольнасьць аналітычнага мысьленьня з выцягваньнем вывадаў з апрацоўваемых зьвестак. Ужываньне назапашанага досьведу, каб справіцца з жыцьцёвымі сытуацыямі.
На сёньняшні дзень існуе мноства тэорыяў на конт розуму й ягоных функцыі. Першыя здагадкі на гэты конт былі зробленыя Заратустрам, Будай, Плятонам і Арыстотэлем, а таксама іншымі старажытнымі грэцкімі, індыйскімі, пазьней, ісламскімі й сярэднявечнымі эўрапейскімі філёзафамі. Папярэднія да сучасных уяўленьні аб розуме бачыліся, як адзін з аспэктаў душы, у тым сэнсе, што як боскае й несьмяротнае ён зьвязвае чалавечае мысленьне зь нязьменным прынцыпам існаваньня.
Якія ўласцівасьці адносяцца да розуму шмат абмяркоўвалася. Некаторыя псыхолягі сьцьвярджаюць, што толькі «вышэйшыя» інтэлектуальныя функцыі можна адносіць да розуму, у прыватнасьці, мысьленьне й памяць. З гэтага пункту гледжаньня эмоцыі, як то каханьне, нянавісьць, страх, радасьць, зьяўляюцца больш прымітыўнымі й суб'ектыўнымі й павінны разглядацца адрозна ад розуму. Іншыя сьцьвярджаюць, што розныя рацыянальныя й эмацыйныя станы ня могуць быць аддзелены, бо яны маюць тую ж прыроду й паходжаньне, і таму павінны быць разгледжаны ўсе як частка таго, што мы называем розумам.