Памяць: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.6.5) (робат дадаў: eu:Oroimen
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 67 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q492 (translate me)
Радок 23: Радок 23:
[[Катэгорыя:Філязофія]]
[[Катэгорыя:Філязофія]]
[[Катэгорыя:Крыніцы ведаў]]
[[Катэгорыя:Крыніцы ведаў]]

[[ar:ذاكرة (بيولوجيا)]]
[[gn:Mandu'a]]
[[ay:Amuyu]]
[[az:Yaddaş (psixologiya)]]
[[bn:স্মৃতি]]
[[zh-min-nan:Kì-ek]]
[[be:Памяць]]
[[bg:Памет]]
[[bs:Memorija (biologija)]]
[[ca:Memòria (psicologia)]]
[[cs:Paměť]]
[[da:Hukommelse]]
[[de:Gedächtnis]]
[[et:Mälu]]
[[el:Μνήμη]]
[[en:Memory]]
[[es:Memoria (proceso)]]
[[eo:Memoro]]
[[eu:Oroimen]]
[[fa:حافظه (جانداران)]]
[[fr:Mémoire (sciences humaines)]]
[[gl:Memoria]]
[[ko:기억]]
[[hy:Հիշողություն]]
[[hr:Pamćenje]]
[[id:Ingatan]]
[[ia:Memoria]]
[[is:Minni]]
[[it:Memoria (psicologia)]]
[[he:זיכרון]]
[[kn:ನೆನಪು]]
[[ka:მეხსიერება]]
[[ku:Bîrkan]]
[[ky:Эс]]
[[la:Memoria]]
[[lv:Atmiņa]]
[[lt:Atmintis]]
[[hu:Emlékezet]]
[[ml:ഓർമ്മ]]
[[mzn:حافظه]]
[[my:မှတ်ဉာဏ်]]
[[nl:Geheugen (psychologie)]]
[[new:लुमन्ति]]
[[ja:記憶]]
[[no:Hukommelse]]
[[pl:Pamięć człowieka]]
[[pt:Memória]]
[[ro:Memorie]]
[[qu:Yuyay]]
[[ru:Память]]
[[sq:Kujtesa]]
[[scn:Ricordiu]]
[[si:මතකය (ස්මෘතිය)]]
[[simple:Memory]]
[[sk:Pamäť (psychológia)]]
[[sl:Spomin]]
[[sr:Памћење]]
[[sh:Pamćenje]]
[[fi:Muisti]]
[[sv:Minne]]
[[tl:Alaala]]
[[ta:நினைவாற்றல்]]
[[tr:Bellek]]
[[uk:Пам'ять]]
[[vi:Trí nhớ]]
[[yi:זכרון]]
[[zh:記憶]]

Вэрсія ад 20:39, 8 сакавіка 2013

Па́мяць у філязофскім азначэньні — амбіцыя, прэтэнзія на тое, каб захоўваць вернасьць мінуламу, прасьцей усё тое што было, адбылося да таго, як мы выказаліся аб гэтым. Памяць можна падзяліць на паняць як накіраванасьць (visée) і памяць, якая мае на ўвазе рэч (chose visée). Калі мы нешта узгадваем мы міжволі адказваем на пытаньні: «што?», «дзе?», «калі?». Такім чынам наша памяць арыентавана па часе, прывязана да пэўнага месца і ў ёй заўжды ёсьць наша суб'ектыўная ацэнка (усё праходзіць праз нашае «я»). У пэўным сэнсе памяць падобна на вельмі няясны вобраз, вельмі падобны на фантазію, што ставіць вялікія прэтэнзіі да ісьціннасьці прыгадваемага. Істотная характарыстыка памяці — яе своеасаблівая адборлівасьць, мы памятае самае лепшае для нас, тое ж што нам непрыемна падсьвядома імкнемся забыць.

Калектыўная памяць (паводле Марыса Альбвакса). Нашы успаміны зьяўляюцца агульнымі, якія падзяляе пэўная група індывідаў. мы выклікаем успаміны, якія ідэнтыфікуюць нас у пэўнай групе, гэта патрабуе ад нас зьмяненьня свайго пункту погляду, на што мы у прынцыпе здольны. такім чынам мы атрымліваем доступ да падзеяў, рэканструяваных іншымі, адрознымі ад нас. І так выяўляем сваё месца ў чымсьці агульным, цэласным.

Справядлівая памяць. Можна казаць аб вернай, справядлівай памяці, таму што калектыўная памяць мае рысу маральнай абавязаннасьці ажыцьцяўляць справядлівасьць ці спрыяць яе ўвасабленьню.

Практыкуемая памяць — памяць, якой навучылі, прымусовае запамінаньне. Такім чынам, дзейнічае ў інтарэсах узгадваньня падзеяў агульнай гісторыі, прызнаных асновапалагаючымі для агульнай ідэнтычнасьці. Можа разумецца, як інструмэнт ідэалёгіі.

Уваскрашэньне ў памяці — адвольна ўзьнікаючыя ўспаміны, мае характар пачуцьця.

Выкліканьне ў памяці — мэтанакіраваная спроба знайсьці нешта ў памяці, па-грэцку: anamnesis або “пошук”.

Абавязак памяці — найбольш актуальны ў грамадзтвах зьнявечаных жахлівымі падзеямі ў гісторыі, аб якіх вельмі цяжка ўзгадаць. Уяўляе сабою адначасова найвышэйшую кропку выкарыстаньня памяці і злоўжываньня ёю. Ідэя справядлівасьці надае абавязку памяць ролю кіраваньня будучым.

Літаратура

  • Рикёр П. Память, история, забвение. М.: Издательство гуманитарной литературы, 2004.

Вонкавыя спасылкі

Памяцьсховішча мультымэдыйных матэрыялаў