Памяць: розьніца паміж вэрсіямі
Makecat-bot (гутаркі | унёсак) д r2.6.5) (робат дадаў: eu:Oroimen |
д Bot: Migrating 67 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q492 (translate me) |
||
Радок 23: | Радок 23: | ||
[[Катэгорыя:Філязофія]] |
[[Катэгорыя:Філязофія]] |
||
[[Катэгорыя:Крыніцы ведаў]] |
[[Катэгорыя:Крыніцы ведаў]] |
||
[[ar:ذاكرة (بيولوجيا)]] |
|||
[[gn:Mandu'a]] |
|||
[[ay:Amuyu]] |
|||
[[az:Yaddaş (psixologiya)]] |
|||
[[bn:স্মৃতি]] |
|||
[[zh-min-nan:Kì-ek]] |
|||
[[be:Памяць]] |
|||
[[bg:Памет]] |
|||
[[bs:Memorija (biologija)]] |
|||
[[ca:Memòria (psicologia)]] |
|||
[[cs:Paměť]] |
|||
[[da:Hukommelse]] |
|||
[[de:Gedächtnis]] |
|||
[[et:Mälu]] |
|||
[[el:Μνήμη]] |
|||
[[en:Memory]] |
|||
[[es:Memoria (proceso)]] |
|||
[[eo:Memoro]] |
|||
[[eu:Oroimen]] |
|||
[[fa:حافظه (جانداران)]] |
|||
[[fr:Mémoire (sciences humaines)]] |
|||
[[gl:Memoria]] |
|||
[[ko:기억]] |
|||
[[hy:Հիշողություն]] |
|||
[[hr:Pamćenje]] |
|||
[[id:Ingatan]] |
|||
[[ia:Memoria]] |
|||
[[is:Minni]] |
|||
[[it:Memoria (psicologia)]] |
|||
[[he:זיכרון]] |
|||
[[kn:ನೆನಪು]] |
|||
[[ka:მეხსიერება]] |
|||
[[ku:Bîrkan]] |
|||
[[ky:Эс]] |
|||
[[la:Memoria]] |
|||
[[lv:Atmiņa]] |
|||
[[lt:Atmintis]] |
|||
[[hu:Emlékezet]] |
|||
[[ml:ഓർമ്മ]] |
|||
[[mzn:حافظه]] |
|||
[[my:မှတ်ဉာဏ်]] |
|||
[[nl:Geheugen (psychologie)]] |
|||
[[new:लुमन्ति]] |
|||
[[ja:記憶]] |
|||
[[no:Hukommelse]] |
|||
[[pl:Pamięć człowieka]] |
|||
[[pt:Memória]] |
|||
[[ro:Memorie]] |
|||
[[qu:Yuyay]] |
|||
[[ru:Память]] |
|||
[[sq:Kujtesa]] |
|||
[[scn:Ricordiu]] |
|||
[[si:මතකය (ස්මෘතිය)]] |
|||
[[simple:Memory]] |
|||
[[sk:Pamäť (psychológia)]] |
|||
[[sl:Spomin]] |
|||
[[sr:Памћење]] |
|||
[[sh:Pamćenje]] |
|||
[[fi:Muisti]] |
|||
[[sv:Minne]] |
|||
[[tl:Alaala]] |
|||
[[ta:நினைவாற்றல்]] |
|||
[[tr:Bellek]] |
|||
[[uk:Пам'ять]] |
|||
[[vi:Trí nhớ]] |
|||
[[yi:זכרון]] |
|||
[[zh:記憶]] |
Вэрсія ад 20:39, 8 сакавіка 2013
Па́мяць у філязофскім азначэньні — амбіцыя, прэтэнзія на тое, каб захоўваць вернасьць мінуламу, прасьцей усё тое што было, адбылося да таго, як мы выказаліся аб гэтым. Памяць можна падзяліць на паняць як накіраванасьць (visée) і памяць, якая мае на ўвазе рэч (chose visée). Калі мы нешта узгадваем мы міжволі адказваем на пытаньні: «што?», «дзе?», «калі?». Такім чынам наша памяць арыентавана па часе, прывязана да пэўнага месца і ў ёй заўжды ёсьць наша суб'ектыўная ацэнка (усё праходзіць праз нашае «я»). У пэўным сэнсе памяць падобна на вельмі няясны вобраз, вельмі падобны на фантазію, што ставіць вялікія прэтэнзіі да ісьціннасьці прыгадваемага. Істотная характарыстыка памяці — яе своеасаблівая адборлівасьць, мы памятае самае лепшае для нас, тое ж што нам непрыемна падсьвядома імкнемся забыць.
Калектыўная памяць (паводле Марыса Альбвакса). Нашы успаміны зьяўляюцца агульнымі, якія падзяляе пэўная група індывідаў. мы выклікаем успаміны, якія ідэнтыфікуюць нас у пэўнай групе, гэта патрабуе ад нас зьмяненьня свайго пункту погляду, на што мы у прынцыпе здольны. такім чынам мы атрымліваем доступ да падзеяў, рэканструяваных іншымі, адрознымі ад нас. І так выяўляем сваё месца ў чымсьці агульным, цэласным.
Справядлівая памяць. Можна казаць аб вернай, справядлівай памяці, таму што калектыўная памяць мае рысу маральнай абавязаннасьці ажыцьцяўляць справядлівасьць ці спрыяць яе ўвасабленьню.
Практыкуемая памяць — памяць, якой навучылі, прымусовае запамінаньне. Такім чынам, дзейнічае ў інтарэсах узгадваньня падзеяў агульнай гісторыі, прызнаных асновапалагаючымі для агульнай ідэнтычнасьці. Можа разумецца, як інструмэнт ідэалёгіі.
Уваскрашэньне ў памяці — адвольна ўзьнікаючыя ўспаміны, мае характар пачуцьця.
Выкліканьне ў памяці — мэтанакіраваная спроба знайсьці нешта ў памяці, па-грэцку: anamnesis або “пошук”.
Абавязак памяці — найбольш актуальны ў грамадзтвах зьнявечаных жахлівымі падзеямі ў гісторыі, аб якіх вельмі цяжка ўзгадаць. Уяўляе сабою адначасова найвышэйшую кропку выкарыстаньня памяці і злоўжываньня ёю. Ідэя справядлівасьці надае абавязку памяць ролю кіраваньня будучым.
Літаратура
- Рикёр П. Память, история, забвение. М.: Издательство гуманитарной литературы, 2004.
Вонкавыя спасылкі
Памяць — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў