Куала Лумпур: розьніца паміж вэрсіямі
CarsracBot (гутаркі | унёсак) д r2.7.2) (робат дадаў: min:Kuala Lumpur |
д Bot: Migrating 109 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1865 (translate me) |
||
| Радок 81: | Радок 81: | ||
{{Link GA|en}} |
{{Link GA|en}} |
||
{{Link GA|es}} |
{{Link GA|es}} |
||
[[ace:Kuala Lumpur]] |
|||
[[af:Kuala Lumpur]] |
|||
[[am:ኩዋላ ሉምፑር]] |
|||
[[ar:كوالالمبور]] |
|||
[[az:Kuala Lumpur]] |
|||
[[bn:কুয়ালালামপুর]] |
|||
[[bjn:Kuala Lumpur]] |
|||
[[zh-min-nan:Kuala Lumpur]] |
|||
[[map-bms:Kuala Lumpur]] |
|||
[[be:Горад Куала-Лумпур]] |
|||
[[bg:Куала Лумпур]] |
|||
[[bo:ཁལ་ལུང་ཕུ།]] |
|||
[[bs:Kuala Lumpur]] |
|||
[[br:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ca:Kuala Lumpur]] |
|||
[[cs:Kuala Lumpur]] |
|||
[[cy:Kuala Lumpur]] |
|||
[[da:Kuala Lumpur]] |
|||
[[de:Kuala Lumpur]] |
|||
[[dsb:Kuala Lumpur]] |
|||
[[et:Kuala Lumpur]] |
|||
[[el:Κουάλα Λουμπούρ]] |
|||
[[en:Kuala Lumpur]] |
|||
[[es:Kuala Lumpur]] |
|||
[[eo:Kuala-Lumpuro]] |
|||
[[eu:Kuala Lumpur]] |
|||
[[fa:کوالالامپور]] |
|||
[[hif:Kuala Lumpur]] |
|||
[[fr:Kuala Lumpur]] |
|||
[[gd:Kuala Lumpur]] |
|||
[[gl:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ko:쿠알라룸푸르]] |
|||
[[hy:Կուալա Լումպուր]] |
|||
[[hi:कुआ लालम्पुर]] |
|||
[[hsb:Kuala Lumpur]] |
|||
[[hr:Kuala Lumpur]] |
|||
[[io:Kuala Lumpur]] |
|||
[[id:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ie:Kuala Lumpur]] |
|||
[[os:Куалæ-Лумпур]] |
|||
[[is:Kúala Lúmpúr]] |
|||
[[it:Kuala Lumpur]] |
|||
[[he:קואלה לומפור]] |
|||
[[jv:Kuala Lumpur]] |
|||
[[kn:ಕೌಲಾಲಂಪುರ್]] |
|||
[[ka:კუალა-ლუმპური]] |
|||
[[kk:Куала Лумпур]] |
|||
[[sw:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ht:Kouala Loumpou]] |
|||
[[ku:Kuala Lumpur]] |
|||
[[la:Kuala Lumpur]] |
|||
[[lv:Kualalumpūra]] |
|||
[[lb:Kuala Lumpur]] |
|||
[[lt:Kvala Lumpūras]] |
|||
[[lij:Kuala Lumpur]] |
|||
[[lmo:Kuala Lumpur]] |
|||
[[hu:Kuala Lumpur]] |
|||
[[mk:Куала Лумпур]] |
|||
[[ml:കോലാലമ്പൂർ]] |
|||
[[mi:Kuala Lumpur]] |
|||
[[mr:क्वालालंपूर]] |
|||
[[arz:كوالا لامبور]] |
|||
[[ms:Kuala Lumpur]] |
|||
[[min:Kuala Lumpur]] |
|||
[[mn:Куала Лумпур]] |
|||
[[my:ကွာလာလမ်ပူမြို့]] |
|||
[[nl:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ja:クアラルンプール]] |
|||
[[no:Kuala Lumpur]] |
|||
[[nn:Kuala Lumpur]] |
|||
[[nov:Kuala Lumpur]] |
|||
[[oc:Kuala Lumpur]] |
|||
[[or:କୁଆଲାଲୁମ୍ପୁର]] |
|||
[[uz:Kuala Lumpur]] |
|||
[[pa:ਕੁਆਲਾ ਲੁੰਪੁਰ]] |
|||
[[pnb:کوالا لمپور]] |
|||
[[ps:کوالالامپور]] |
|||
[[pms:Kuala Lumpur]] |
|||
[[pl:Kuala Lumpur]] |
|||
[[pt:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ro:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ru:Куала-Лумпур]] |
|||
[[sah:Куала Лумпур]] |
|||
[[sco:Kuala Lumpur]] |
|||
[[sq:Kuala Lumpur]] |
|||
[[scn:Kuala Lumpur]] |
|||
[[simple:Kuala Lumpur]] |
|||
[[sk:Kuala Lumpur]] |
|||
[[sl:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ckb:کوالالومپور]] |
|||
[[sr:Куала Лумпур]] |
|||
[[sh:Kuala Lumpur]] |
|||
[[fi:Kuala Lumpur]] |
|||
[[sv:Kuala Lumpur]] |
|||
[[tl:Kuala Lumpur]] |
|||
[[ta:கோலாலம்பூர்]] |
|||
[[th:กัวลาลัมเปอร์]] |
|||
[[tr:Kuala Lumpur]] |
|||
[[uk:Куала-Лумпур]] |
|||
[[ur:کوالالمپور]] |
|||
[[ug:كۇئالالۇمپۇر]] |
|||
[[za:Gizlungzpoh]] |
|||
[[vi:Kuala Lumpur]] |
|||
[[vo:Kuala Lumpur]] |
|||
[[war:Kuala Lumpur]] |
|||
[[yo:Kuala Lumpur]] |
|||
[[zh-yue:吉隆坡]] |
|||
[[diq:Kuala Lumpur]] |
|||
[[zh:吉隆坡]] |
|||
Вэрсія ад 20:04, 8 сакавіка 2013
| Куала Лумпур | |||||
| |||||
| |||||
| Першыя згадкі: | 1851 | ||||
| Акруга: | Куала Лумпур | ||||
| Мэр: | Датук Абдул Хакім | ||||
| Плошча: | 243,65 км² | ||||
| Насельніцтва (2009) • колькасьць: • шчыльнасьць: |
1 809 699 6072 | ||||
| Часавы пас: • летні час: |
UTC+8 UTC+8 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 3°8′ пн. ш. 101°42′ у. д. / 3.133° пн. ш. 101.7° у. д.Каардынаты: 3°8′ пн. ш. 101°42′ у. д. / 3.133° пн. ш. 101.7° у. д. | ||||
Куала Лумпур на мапе Малайзіі   Куала Лумпур | |||||
 Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons
| |||||
| http://www.kualalumpur.gov.my/ | |||||
Куа́ла Лумпу́р (па-малайску: балотнае вусьце) — сталіца Малайзіі і самы вялікі горад краіны, разьмешчаны ў цэнтральнай частцы Малакскай паўвыспы. Куала Лумпур утварае спэцыяльную аднайменную акругу, якая з усіх бакоў акружана штатам Селандор. Насельніцтва 1 479 388 чалавек, разам з прыгарадамі 4 200 000 чалавек. Плошча гораду 243,65 км².
Гісторыя
Каляніяльны пэрыяд
У 1857 годзе раджа Абдула з роду ўладароў каралеўства Селангор дазволіў сяліцца ў даліне Кланг. У вусьцях рэк Гамбак і Келанг пасяліліся 87 кітайскіх працоўных з алавяных капальняў. Ня гледзячы на тое, што 69 зь іх памерла з-за хваробаў і складанага жыцьця, паселішча захавалася. Хутка тут зьявіліся гандляры, якія мянялі ежу і адзеньне на волава. Адчыніліся першыя крамы і пачалі праводзіцца штотыднёвыя кірмашы.
Разам з разьвіцьцём паселішча брытанцы прыслалі паліцыянтаў, якія павінны былі пільнаваць грамадзкі спакой. Першым капітанам паліцыянтаў быў Хіў Сіеў. Паселішча хутка стала самым вялікім у Селангоры і адным з асноўных гарадоў Малайзіі, дзе вялася здабыча волава. Наступны капітан, Яп, спрыяў зьяўленьню паблізу гораду фэрмэраў, для забесьпячэньня бесьперапыннай крыніцы ежы. У 1881 годзе вялікі пажар амаль зьнішчыў горад. Пад час адбудовы цяпер ужывалася амаль толькі цэгла, для зьмяншэньня пагрозы паўторнага пажару. Капітан Яп адчыніў першую ў Малайзіі публічную школу і начлежку для бяздомных. Хутка пасьля гэтага былі дадзены дазволы на пабудову першых казыно і бараў, у якіх прадавалі алькаголь. У 1882 годзе сэр Фрэнк Швэтэнхам зрабіў Куала Лумпур цэнтрам брытанскай улады ў Малайзіі.
Пад час Другой Сусьветнай вайны з 11 студзеня 1942 году на працягу 44 месяцаў горад быў акупаваны японцамі.
Незалежнасьць Малайзіі
Калі ў 1957 годзе Малайская фэдэрацыя абвясьціла незалежнасьць, горад атрымаў статус сталіцы. Ён быў пацьверджаны ў 1963 годзе, калі краіна зьмяніла назву на Фэдэрацыя Малайзія.
У 1974 годзе горад быў выключаны са штату Селангор і ўтварыў асобную акругу «Куала Лумпур».
Сучаснасьць
Сучасны Куала Лумпур адзін з самых хутка разьвіваючыхся гарадоў Паўднёва-Ўсходняй Азіі, з эканамічным прыростам болей за 10% у год. У цэнтральнай частцы гораду ўзвышаюцца сучасныя хмарачосы. Але горад сутыкнуўся са значнымі транспартнымі праблемамі, і нягледзячы на пабудову некалькіх хуткасных дарог, дарожны рух амаль спаралізаваны пробкамі. Грамадзкі транспарт таксама разьвіты недастаткова.
Горад пабудаваны без архітэктарскага аналізу. Каля цэнтральнай часткі гораду з аўтастрадамі і хмарачосамі, знаходзяцца кварталы заселеныя кітайцамі зь іх традыцыйнымі дамамі і вузкімі вуліцамі.
Вонкавыя спасылкі
Куала Лумпур — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў