Вугорская мова: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
MerlIwBot (гутаркі | унёсак)
д робат выдаліў: diq:Macarki (deleted)
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 121 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9067 (translate me)
Радок 133: Радок 133:


{{Link GA|de}}
{{Link GA|de}}

[[af:Hongaars]]
[[als:Ungarische Sprache]]
[[ar:لغة مجرية]]
[[an:Idioma hongaro]]
[[ast:Húngaru]]
[[az:Macar dili]]
[[bn:হাঙ্গেরীয় ভাষা]]
[[zh-min-nan:Magyar-gí]]
[[be:Венгерская мова]]
[[bg:Унгарски език]]
[[bar:Ungarisch]]
[[bs:Mađarski jezik]]
[[br:Hungareg]]
[[ca:Hongarès]]
[[cv:Венгр чĕлхи]]
[[ceb:Pinulongang Unggaro]]
[[cs:Maďarština]]
[[cy:Hwngareg]]
[[da:Ungarsk (sprog)]]
[[de:Ungarische Sprache]]
[[dsb:Hungoršćina]]
[[et:Ungari keel]]
[[el:Ουγγρική γλώσσα]]
[[eml:Ungherais]]
[[en:Hungarian language]]
[[myv:Мадьяронь кель]]
[[es:Idioma húngaro]]
[[eo:Hungara lingvo]]
[[eu:Hungariera]]
[[fa:زبان مجاری]]
[[hif:Hungarian bhasa]]
[[fo:Ungarskt mál]]
[[fr:Hongrois]]
[[fy:Hongaarsk]]
[[ga:An Ungáiris]]
[[gv:Ungaarish]]
[[gag:Uygur dili]]
[[gd:Ungairis]]
[[gl:Lingua húngara]]
[[ko:헝가리어]]
[[hy:Հունգարերեն]]
[[hsb:Madźaršćina]]
[[hr:Mađarski jezik]]
[[io:Hungariana linguo]]
[[ilo:Pagsasao a Húngaro]]
[[id:Bahasa Hongaria]]
[[ia:Lingua hungare]]
[[os:Венгриаг æвзаг]]
[[is:Ungverska]]
[[it:Lingua ungherese]]
[[he:הונגרית]]
[[jv:Basa Hongaria]]
[[ka:უნგრული ენა]]
[[kk:Мажар тілі]]
[[kw:Hungarek]]
[[rw:Igihongiriya]]
[[sw:Kihungaria]]
[[kv:Мадьяр кыв]]
[[la:Lingua Hungarica]]
[[lv:Ungāru valoda]]
[[lt:Vengrų kalba]]
[[li:Hongaars]]
[[lmo:Lengua ungheresa]]
[[hu:Magyar nyelv]]
[[mk:Унгарски јазик]]
[[mg:Fiteny hongariana]]
[[mr:हंगेरियन भाषा]]
[[xmf:უნგრული ნინა]]
[[ms:Bahasa Hungary]]
[[mdf:Венгеронь кяль]]
[[mn:Унгар/Мажар хэл]]
[[nl:Hongaars]]
[[ja:ハンガリー語]]
[[ce:Vengarhoyn mott]]
[[no:Ungarsk]]
[[nn:Ungarsk]]
[[oc:Ongrés]]
[[mhr:Венгр йылме]]
[[pa:ਮਗਿਆਰ ਭਾਸ਼ਾ]]
[[pnb:مگیار]]
[[koi:Мадьяр кыв]]
[[pms:Lenga ungherèisa]]
[[tpi:Tok Hangari]]
[[pl:Język węgierski]]
[[pt:Língua húngara]]
[[crh:Macar tili]]
[[ro:Limba maghiară]]
[[rmy:Ungarikani chib]]
[[rm:Lingua ungaraisa]]
[[qu:Unriya simi]]
[[ru:Венгерский язык]]
[[se:Ungáragiella]]
[[sm:Gagana Hungary]]
[[sco:Hungarian leid]]
[[stq:Ungarisk]]
[[sq:Gjuha hungareze]]
[[scn:Lingua ungarisa]]
[[simple:Hungarian language]]
[[sk:Maďarčina]]
[[sl:Madžarščina]]
[[szl:Madźarsko godka]]
[[sr:Мађарски језик]]
[[sh:Mađarski jezik]]
[[fi:Unkarin kieli]]
[[sv:Ungerska]]
[[ta:அங்கேரிய மொழி]]
[[tt:Маҗар теле]]
[[tet:Lia-úngaru]]
[[th:ภาษาฮังการี]]
[[tr:Macarca]]
[[udm:Венгер кыл]]
[[uk:Угорська мова]]
[[ug:ماجار تىلى]]
[[vec:Łéngua ungaréxe]]
[[vi:Tiếng Hungary]]
[[fiu-vro:Ungari kiil]]
[[wa:Hongrwès (lingaedje)]]
[[yi:אונגעריש]]
[[yo:Èdè Húngárì]]
[[bat-smg:Vengru kalba]]
[[zh:匈牙利语]]

Вэрсія ад 19:44, 8 сакавіка 2013

Вугорская
magyar
Файл:Rozsireni madarstiny.PNG, Dist of hu lang europe.svg, Dist of hu lang europe-ca.svg
Ужываецца ў Вугоршчына, Румынія, Славаччына, Украіна, Сэрбія, Харватыя, Аўстрыя, Славенія
Рэгіён Цэнтральная Эўропа
Колькасьць карыстальнікаў 13 млн
Клясыфікацыя Уральскія мовы
 Фіна-вугорскія мовы
  Вугорскія мовы
Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў Вугоршчына, Эўрапейскі Зьвяз
Рэгулюецца Інстытут лінгвістыкі Вугорскай Акадэміі Навук
Статус: 1 дзяржаўная[d]
Пісьмо Hungarian alphabet[d], лацінскае пісьмо і Old Hungarian[d]
Коды мовы
ISO 639-1 hu
ISO 639-2(Б) hun
ISO 639-2(Т) hun
ISO 639-3 hun

Вуго́рская мо́ва належыць да фіна-вугорскай групы моваў, у якой яна разам з мансійскай і хантыйскай мовамі складае вугорскую групу. У Эўропе роднаснымі мовамі зьяўляюцца фінская і эстонская, аднак носьбіты гэтых моваў разумець вугорцаў ня ў стане (да канца XIX стагодзьдзя сам факт прыналежнасьці вугорскай мовы да фіна-вугорскіх лічыўся сумнеўным). Зь іншага боку, большая колькасьць агульных каранёў выяўляецца ў мовах народаў комі і мары, якія пражываюць на тэрыторыі Расеі.

Вугорская мова мае мінімальную колькасьць запазычаных і інтэрнацыянальных словаў, валодае ўнікальнай сыстэмай галосных. Акрамя Вугоршчыны, шырока распаўсюджаная ў Закарпацкай вобласьці Ўкраіны, а таксама ў месцах кампактнага пражываньня вугорскай нацыянальнай меншасьці ў Сэрбіі, Румыніі, Славаччыне.

Сынтаксіс

У вугорскай мове асобны назоўнік можа выступаць у ролі выказьніка, напр.: Apám tanító = (Бацька — настаўнік). У цяперашнім часе ў адзіночным і множным ліку 3-й асобы (напрыклад Pista tanuló = Сцяпан — вучань), адпадае зьвязка van = «ёсьць» — гэтаксама, як і ў беларускай мове. Што датычыць парадку словаў, вугорская мова належыць да моваў «SOV» (дзейнік-прадмет-выказьнік).

Вугорская мова на падставе навуковых дасьледаваньняў, праведзеных на працягу апошніх 25 гадоў, уяўляецца мовай, значна адрознай ад усіх астатніх вядомых эўрапейскіх моваў (як правіла, індаэўрапейскіх).

Пісьменнасьць

Пісьменнасьць на аснове лацінскага альфабэту. Моўны код — hu або hun (па ISO 639).

Вугорскі альфабэт
Літара
A
Á
B
C
Cs
D
Dz
Dzs
E
É
F
G
Gy
H
I
Í
J
K
L
Ly
M
N
Ny
O
Ó
Ö
Ő
P
(Q)
R
S
Sz
T
Ty
U
Ú
Ü
Ű
V
(W)
(X)
(Y)
Z
Zs

Фаналягічныя зьвесткі

У мове 14 галосных гукаў. Квантытатыўная яны падзяляюцца на кароткія: a, o, u, i, e, ö, ü; і доўгія: á, ó, ú, í, é, ő, ű. Паводле месца ўтварэньня падзяляюцца на галосныя пярэдняга раду: i, e, ö, ü, í, é, ő, ű; і задняга раду: a, o, u, á, ó, ú.

Вонкавыя спасылкі

Вугорская мовасховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Шаблён:Link GA