Арлеан: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
MerlIwBot (гутаркі | унёсак)
59 916 правак
д робат дадаў: uz:Orléans
афармленьне, дапаўненьне
Радок 51: Радок 51:
|Колер = {{Колер|Францыя}}
|Колер = {{Колер|Францыя}}
}}
}}
'''Арлеан''' ({{мова-fr|Orléans}}) — горад у [[Францыя|Францыі]], адміністрацыйны цэнтар дэпартамэнта [[Люарэ]] і рэгіёна [[Цэнтар (рэгіён Францыі)|Цэнтар]]. Галоўны горад гістарычнага вобласьці [[Арлеанэ]]. Разьмешчаны на рацэ [[Люара]], у 130 кілямэтрах ад [[Парыж]]у. Насельніцтва складае 113 126 чалавек, паводле дадзеных на [[1999]] год.
'''Арлеан''' ({{мова-fr|Orléans}}) — горад у [[Францыя|Францыі]], адміністрацыйны цэнтар дэпартамэнту [[Люарэ]] і рэгіёну [[Цэнтар (рэгіён Францыі)|Цэнтар]]. Галоўны горад гістарычнай вобласьці [[Арлеанэ]]. Разьмешчаны на рацэ [[Люара]], за 130 кілямэтраў ад [[Парыж]]у. Насельніцтва складае 113 126 чалавек, паводле зьвестак на [[1999]] год.


== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Арлеан быў заснаваны як галоўны горад кельцкага племені [[карнуты|карнутаў]], называўся Цэнабум ({{мова-la|Cenabum|скарочана}}). У [[52 да н. э.|52 годзе да н. э.]] быў разбураны [[Юліюс Цэзар|Цэзарам]] і адноўлены ў [[275]] годзе імпэратарам [[Аўрэліян]]ам, у гонар якога з V стагодзьдзя стаў называцца Аўрэліяанумам ({{мова-la|Aurelianum|скарочана}}). Назва зь цягам часу зьмянілася на сучасную ў адпаведнасьці з францускім вымаўленьнем.
Арлеан быў заснаваны як галоўны горад кельцкага племені [[карнуты|карнутаў]], называўся Цэнабум ({{мова-la|Cenabum|скарочана}}). У [[52 да н. э.|52 годзе да н. э.]] быў разбураны [[Юліюс Цэзар|Цэзарам]] і адноўлены ў [[275]] годзе імпэратарам [[Аўрэліян]]ам, у гонар якога з V стагодзьдзя стаў называцца Аўрэліянумам ({{мова-la|Aurelianum|скарочана}}). Назва зь цягам часу зьмянілася на сучасную ў адпаведнасьці з францускім вымаўленьнем.


У [[451]] годзе правадыр [[гуны|гунаў]] [[Атыла]] паспрабаваў захапіць і разрабаваць горад, але ў апошні момант быў спынены прыбылай арміяй пад сумесным камандаваньнем караля вэстготаў [[Тэадорых I|Тэадорыха I]] і рымскага вайскавода [[Аэцыюс|Аэцыюса]]. Да арміі хаўрусьнікаў далучылася таксама частка [[аланы|аланаў,]] які япрыйшлі разам з [[вандалы|вандаламі]] й пасяліліся ў навакольлях горада з [[408]] году.
У [[451]] годзе правадыр [[гуны|гунаў]] [[Атыла]] паспрабаваў захапіць і разрабаваць горад, але ў апошні момант быў спынены прыбылай арміяй пад сумесным камандаваньнем караля вэстготаў [[Тэадорых I|Тэадорыха I]] і рымскага вайскавода [[Аэцыюс]]а. Да арміі хаўрусьнікаў далучылася таксама частка [[аланы|аланаў]], якія прыйшлі разам з [[вандалы|вандаламі]] й пасяліліся ў навакольлях гораду з [[408]] году.


У [[X стагодзьдзе|X]]—[[XI стагодзьдзе|XI стагодзьдзях]] Арлеан быў другім па значнасьці горадам каралеўскіх земляў пасьля Парыжу. У [[X стагодзьдзе|X стагодзьдзі]] стаў важнай крэпасьцю. У [[1306]] годзе ў горадзе быў заснаваны унівэрсытэт. Аблога Арлеана ў [[1428]]—[[1429]] гадах ёсьць адной з найважнейшых падзеяў [[Стогадовая вайна|Стогадовай вайны]]. Пасьля сямімесячнай аблогі горад быў вызвалены 8 траўня войскамі пад правадырствам [[Жанна д’Арк|Жанны д’Арк]], пасьля чаго яе пачалі называць Арлеанскай дзевай.
У [[X стагодзьдзе|X]]—[[XI стагодзьдзе|XI стагодзьдзях]] Арлеан быў другім па значнасьці горадам каралеўскіх земляў пасьля Парыжу. У [[X стагодзьдзе|X стагодзьдзі]] стаў важнай крэпасьцю. У [[1306]] годзе ў горадзе быў заснаваны унівэрсытэт. Аблога Арлеана ў [[1428]]—[[1429]] гадах ёсьць адной з найважнейшых падзеяў [[Стогадовая вайна|Стогадовай вайны]]. Пасьля сямімесячнай аблогі горад быў вызвалены 8 траўня войскамі пад правадырствам [[Жанна д’Арк|Жанны д’Арк]], пасьля чаго яе пачалі называць Арлеанскай дзевай.


== Адукацыя ==
== Адукацыя ==
Яшчэ ў раньнім [[Сярэднявечча|Сярэднявеччы]] атрымаць адукацыю ў Арлеане лічылася прэстыжным. У [[VI стагодзьдзе|VI стагодзьдзі]] тут навучаўся сын караля [[Бургундыя|Бургундыі]] Гунтрамна Гундабадам. [[Карл Вялікі]], а затым [[Гуга Капэт]]а адпраўлялі ў Арлеан вучыцца сваіх старэйшых сыноў. У [[XI стагодзьдзе|XI]]—[[XIII стагодзьдзе|XIII стагодзьдзях]] навучальныя ўстановы горада былі шырока вядомыя, слава аб іх распаўсюдзілася да [[Італія|Італіі]] й [[Ангельшчына|Ангельшчыны]], адкуль людзі прыязджалі атрымаць адукацыю.
Яшчэ ў раньнім [[Сярэднявечча|Сярэднявеччы]] атрымаць адукацыю ў Арлеане лічылася прэстыжным. У [[VI стагодзьдзе|VI стагодзьдзі]] тут навучаўся сын караля [[Бургундыя|Бургундыі]] Гунтрамна Гундабадам. [[Карл Вялікі]], а затым [[Гуга Капэт]]а адпраўлялі ў Арлеан вучыцца сваіх старэйшых сыноў. У [[XI стагодзьдзе|XI]]—[[XIII стагодзьдзе|XIII стагодзьдзях]] навучальныя ўстановы гораду былі шырока вядомыя, слава аб іх распаўсюдзілася да [[Італія|Італіі]] й [[Ангельшчына|Ангельшчыны]], адкуль людзі прыяжджалі атрымаць адукацыю.


== Эканоміка ==
== Эканоміка ==
Арлеан ёсьць буйным прамысловым цэнтрам.
Арлеан ёсьць буйным прамысловым цэнтрам.

== Вядомыя асобы ==
* [[Жак Поль Мінь]] — францускі каталіцкі сьвятар


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
Радок 73: Радок 76:


[[Катэгорыя:Гарады Францыі]]
[[Катэгорыя:Гарады Францыі]]
[[Катэгорыя:Арлеан|*]]
[[Катэгорыя:Арлеан| ]]


[[af:Orléans]]
[[af:Orléans]]

Вэрсія ад 13:02, 5 сакавіка 2013

Арлеан
Orléans
Арлеан
Герб Арлеану
Рэгіён: Цэнтар
Дэпартамэнт: Люарэ
Плошча: 27,48 км²
Насельніцтва: 116 490 (2009)
Часавы пас:
• летні час: 		UTC+1
UTC+2
Геаграфічныя каардынаты: 47°54′11″ пн. ш. 1°54′18″ у. д. / 47.90306° пн. ш. 1.905° у. д. / 47.90306; 1.905Каардынаты: 47°54′11″ пн. ш. 1°54′18″ у. д. / 47.90306° пн. ш. 1.905° у. д. / 47.90306; 1.905
Арлеан на мапе Францыі
Арлеан
Арлеан
Арлеан
Галерэя здымкаў у Wikimedia Commons
http://www.orleans.fr

Арлеан (па-француску: Orléans) — горад у Францыі, адміністрацыйны цэнтар дэпартамэнту Люарэ і рэгіёну Цэнтар. Галоўны горад гістарычнай вобласьці Арлеанэ. Разьмешчаны на рацэ Люара, за 130 кілямэтраў ад Парыжу. Насельніцтва складае 113 126 чалавек, паводле зьвестак на 1999 год.

Гісторыя

Арлеан быў заснаваны як галоўны горад кельцкага племені карнутаў, называўся Цэнабум (лац. Cenabum). У 52 годзе да н. э. быў разбураны Цэзарам і адноўлены ў 275 годзе імпэратарам Аўрэліянам, у гонар якога з V стагодзьдзя стаў называцца Аўрэліянумам (лац. Aurelianum). Назва зь цягам часу зьмянілася на сучасную ў адпаведнасьці з францускім вымаўленьнем.

У 451 годзе правадыр гунаў Атыла паспрабаваў захапіць і разрабаваць горад, але ў апошні момант быў спынены прыбылай арміяй пад сумесным камандаваньнем караля вэстготаў Тэадорыха I і рымскага вайскавода Аэцыюса. Да арміі хаўрусьнікаў далучылася таксама частка аланаў, якія прыйшлі разам з вандаламі й пасяліліся ў навакольлях гораду з 408 году.

У X—XI стагодзьдзях Арлеан быў другім па значнасьці горадам каралеўскіх земляў пасьля Парыжу. У X стагодзьдзі стаў важнай крэпасьцю. У 1306 годзе ў горадзе быў заснаваны унівэрсытэт. Аблога Арлеана ў 1428—1429 гадах ёсьць адной з найважнейшых падзеяў Стогадовай вайны. Пасьля сямімесячнай аблогі горад быў вызвалены 8 траўня войскамі пад правадырствам Жанны д’Арк, пасьля чаго яе пачалі называць Арлеанскай дзевай.

Адукацыя

Яшчэ ў раньнім Сярэднявеччы атрымаць адукацыю ў Арлеане лічылася прэстыжным. У VI стагодзьдзі тут навучаўся сын караля Бургундыі Гунтрамна Гундабадам. Карл Вялікі, а затым Гуга Капэта адпраўлялі ў Арлеан вучыцца сваіх старэйшых сыноў. У XI—XIII стагодзьдзях навучальныя ўстановы гораду былі шырока вядомыя, слава аб іх распаўсюдзілася да Італіі й Ангельшчыны, адкуль людзі прыяжджалі атрымаць адукацыю.

Эканоміка

Арлеан ёсьць буйным прамысловым цэнтрам.

Вядомыя асобы

Вонкавыя спасылкі

Арлеан — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Зямны шар Гэта — накід артыкула па геаграфіі. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Арлеан&oldid=1533677»