Пярун: розьніца паміж вэрсіямі
крыніца - крыніца — be:Пярун |
д r2.7.2+) (робат дадаў: be:Пярун |
||
Радок 15: | Радок 15: | ||
[[af:Peroen]] |
[[af:Peroen]] |
||
[[be:Пярун]] |
|||
[[bg:Перун]] |
[[bg:Перун]] |
||
[[bs:Perun]] |
[[bs:Perun]] |
||
[[cs:Perun]] |
[[cs:Perun]] |
||
⚫ | |||
[[da:Percunust]] |
[[da:Percunust]] |
||
[[de:Perun]] |
[[de:Perun]] |
||
Радок 24: | Радок 24: | ||
[[en:Perun]] |
[[en:Perun]] |
||
[[es:Perun]] |
[[es:Perun]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Péroun]] |
[[fr:Péroun]] |
||
[[he:פרון (אל)]] |
|||
⚫ | |||
[[hy:Պերուն]] |
[[hy:Պերուն]] |
||
⚫ | |||
[[it:Perun]] |
[[it:Perun]] |
||
[[ |
[[he:פרון (אל)]] |
||
[[kv:Перун]] |
[[kv:Перун]] |
||
[[lt:Perunas]] |
[[lt:Perunas]] |
||
[[mk:Перун]] |
[[mk:Перун]] |
||
[[nl:Perunu]] |
[[nl:Perunu]] |
||
[[ja:ペルーン]] |
|||
[[pl:Perun]] |
[[pl:Perun]] |
||
[[pt:Perunú]] |
[[pt:Perunú]] |
||
[[ro:Perun]] |
[[ro:Perun]] |
||
[[ru:Перун]] |
[[ru:Перун]] |
||
⚫ | |||
[[sk:Perún]] |
[[sk:Perún]] |
||
[[sl:Perun]] |
[[sl:Perun]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[sr:Перун]] |
[[sr:Перун]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[sv:Perun]] |
[[sv:Perun]] |
||
⚫ | |||
[[uk:Перун]] |
[[uk:Перун]] |
||
[[zh:霹隆]] |
[[zh:霹隆]] |
Вэрсія ад 22:32, 21 лістапада 2012
Пярун — у славянскай міталёгіі бог нябеснага агню, адно з галоўных бостваў славянскага пантэону. Падобны да старажытна-грэцкага бога Зэўса й старажытнарымскага Юпітэра. У старажытных славянаў увасабляў навальнічную хмару, якая дае дождж і спрыяе ўрадлівасьці. У «Аповесьці мінулых гадоў» сярод багоў Пярун названы першым. У гонар Перуна будавалі сьвяцілішчы-капішчы (рэшткі некаторых знойдзеныя на тэрыторыі Беларусі). Ідалы Пяруна былі пастаўленыя (побач з Дажбогам) ў Кіеве й Ноўгарадзе. Пасьля ўвядзеньня хрысьціянства функцыі й рысы Перуна нададзеняы Ільлі. Паводле старажытнабеларускіх павер'яў Пярун трымаў у руках велізарныя жорны, удараў каменем аб камень і выклікаў гром і маланку, асколкі жорнаў ляцелі на зямлю й паражалі як стрэлы.
Пярун, паводле ўяўленьняў славянаў, велічны, статны, высокага росту з чорнымі валасамі й доўгай залатой барадою. Седзячы на вогненнай калясьніцы, ён разьяжджае па небе, узброены лукам і стрэламі. Яго грымотны лук — каменны молат, часам вясёлка. Яго стрэлы — маланкі. Імі ён зьнішчае варожыя полчышчы Чарнабога. Яны нагрувашчваюць велізарныя хмары, каб затуманіць сонца, сарваць месяц, сабраць у хмары пітво жыцьця — ваду. Пярун адным ударам свайго каменнага молату разьбівае хмары, і апладняльная вада імкліва ліецца на зямлю. Чэрці бягуць на зямлю, але і тут іх даганяюць стрэлы Пяруна. Чэрці ведаюць, што Пярун любіць чалавека й беражэ яго, таму яны кідаюцца ў жытло людзей, каб выратавацца сярод іх. Але ў такіх выпадках Пярун зьнішчае й жытло чалавека.
Рэлігійнае значэньне вобраз Перуна страціў у канцы 19 — пач. 20 ст. і знайшоў адлюстраваньне ў беларускім фальклёры: старажытныя сякеры называліся стрэламі Пяруна, гром — Пярун, зь ягоным вобразам зьвязаныя беларускія прымаўкі й праклёны.
Літаратура
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 6. Ч. 1. / пад рэд. Пашкова (і інш.). — Мінск : Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2001. — 592 с. — С. 16.