Грузія: розьніца паміж вэрсіямі
д робат выдаліў: ne:जर्जिया (missing) |
д r2.7.1) (робат дадаў: ne:जर्जिया (देश) зьмяніў: si:ජෝර්ජියා (රට) |
||
Радок 201: | Радок 201: | ||
[[na:Djiordjiya]] |
[[na:Djiordjiya]] |
||
[[nl:Georgië]] |
[[nl:Georgië]] |
||
[[ne:जर्जिया (देश)]] |
|||
[[new:ज्योर्जिया]] |
[[new:ज्योर्जिया]] |
||
[[ja:グルジア]] |
[[ja:グルジア]] |
||
Радок 230: | Радок 231: | ||
[[sq:Gjeorgjia]] |
[[sq:Gjeorgjia]] |
||
[[scn:Giorgia]] |
[[scn:Giorgia]] |
||
[[si:ජෝර්ජියා]] |
[[si:ජෝර්ජියා (රට)]] |
||
[[simple:Georgia (country)]] |
[[simple:Georgia (country)]] |
||
[[ss:IJojiya]] |
[[ss:IJojiya]] |
Вэрсія ад 11:47, 25 кастрычніка 2012
Грузія საქართველო Sakartvelo | |||||
| |||||
Нацыянальны дэвіз: ძალა ერთობაშია - Dzala ertobashia | |||||
Дзяржаўны гімн: «Tavisupleba» | |||||
Афіцыйная мова | Грузінская | ||||
Сталіца | Тбілісі | ||||
Найбуйнейшы горад | Тбілісі | ||||
Форма кіраваньня | Рэспубліка Міхаіл Саакашвілі Зураб Ногаідэлі | ||||
Плошча • агульная • адсотак вады |
118-е месца ў сьвеце 69 700 км² нязначны | ||||
Насельніцтва • агульнае (2008) • шчыльнасьць |
112-е месца ў сьвеце 4 730 841 67/км² | ||||
СУП • агульны (2008) • на душу насельніцтва |
122 месца ў сьвеце $21,397 мільярда $4863 | ||||
Валюта | Лары (GEL) | ||||
Часавы пас • улетку |
MSK (UTC+3) MSD (UTC+4) | ||||
Незалежнасьць - ад СССР |
9 красавіка 1991 | ||||
Дамэн верхняга ўзроўню | .ge | ||||
Тэлефонны код | +995 | ||||
Гру́зія (па-грузінску: საქართველო ці Sakartvelo) — краіна на ўсходнім узьбярэжжы Чорнага мора, большая частка якой знаходзіцца на паўднёвым Каўказе. Мяжуе з Расеяй на поўначы і Турэччынай, Армэніяй і Азэрбайджанам на поўдні.
Гісторыя
Палітыка
Грузія — дэмакратычная прэзыдэнцкая рэспубліка, у якой прэзыдэнт зьяўляецца кіраўніком краіны, а прэм’ер-міністар кіруе ўрадам.
Выканаўчая ўлада належыць прэзыдэнту і Кабінэту Грузіі. Кабінэт складаецца зь міністраў, якіх узначальвае прэм’ер-міністар, якога, у сваю чаргу, назначае прэзыдэнт. Міністар абароны выведзены са складу Кабінэту Грузіі і падпарадкоўваецца непасрэдна прэзыдэнту.
Міхаіл Саакашвілі зьяўляецца прэзыдэнтам Грузіі, пасьля таго як перамог на выбарах 2008 году з вынікам 53,47% галасоў.
Заканадаўчая ўлада належыць парлямэнту Грузіі, які складаецца са 150 дэпутатаў, зь якіх 75 выбіраюцца на прапарцыянальнай аснове, і астатнія 75 праз аднамандатныя акругі. Парлямэнтарыі выбіраюцца на пяцігадовы тэрмін.
Геаграфія
На тэрыторыі Грузіі пануе субтрапічны клімат, вельмі вільготны ў заходніх рэгіёнах і кантынэнтальны на ўсход ад Сурамскіх гор. У выніку ўзвышанага характару паверхні краіны клімат мае ярка выражаны паясны характар. Самая большая колькасьць ападкаў назіраецца на схілах Мехецкіх гораў, у пабліжу Батумі (болей за 4000 мм штогод), а ў паўднёва-ўсходняй частцы Грузіі колькасьць ападкаў дасягае толькі 200 мм штогод. Выразная кліматычная мяжа ў Грузіі праходзіць праз Сурамскія горы. Паўднёвыя схілы гэтых гор дзеляць краіну на практычна роўныя часткі: заходнюю, з субтрапічным марскім кліматам і усходнюю з субтрапічным сухім.
На захадзе Грузіі растуць фігавыя дрэвы, пальмы, аліўкі і іншыя міжземнаморскія расьліны. У цэнтральная Грузіі сустракаюцца мясцовасьці, дзе вырошчваюць ківі і бананы. Цытрусавыя, гранаты і хурму можна сустрэць нават на вуліцах Тбілісі. У астатняй частцы краіны, уздоўж Каўказу растуць тыпова горныя ці альпійскія расьліны. Ва ўсёй Грузіі значнае разьвіцьцё атрымала вырошчваньне вінаграду. Грузінскія віны вядомыя далёка па-за межамі краіны.
Эканоміка
У сярэдзіне 2000-х гадоў урад Грузіі прыняў праграму інтэнсіўнай прыватызацыі і барацьбы з карупцыяй. Лібэралізацыя эканомікі для замежных інвэстараў, прывалі да росту замежных інвэстыцыяў і павялічэньню фінансавай дапамогі з боку міжнародных арганізацыяў.
Асноўнымі сельскагаспадарчымі культурамі зьяўляюцца жыта, цытрусы, гарбата. Існуе значныя радовішчы марганцу (Чыятура), каменнага вугалю (Ткібулі), медзі (Марнэўлі). Радовішчы нафты і прыроднага газу зьяўляюцца нязначнымі, аднак важнае эканамічнае значэньне мае трубаправод які ідзе праз тэрыторыю Грузіі і злучае нафтавыя радовішчы Касьпійскага мора і Цэнтральнай Азіі з Эўропай і Турэччынай.
Прамысловасьць Грузіі прадстаўлена прадпрыемствамі харчовай, хімічнай, будаўнічай і лёгкай прамысловасьці, машынабудаўніцтвам, чорнай і каляровай мэталюргіяй. Будова прамысловай вытворчасьці складаецца зь перапрацоўчай прамысловасьці — 69%, энэргетыка — 24%, горная прамысловасьць — 7%.
Дэмаграфія
Грузіны зьяўляюцца нацыянальнай большасьцю краіны (83,8%). Астатнія этнічныя групы складаюць: азэрбайджанцы — 6,5%, армяне — 5,7%, расейцы — 1,5%, абхазы і асэтыны — меней за 1% агульнай колькасьці насельніцтва. Існуюць і больш дробныя этнічныя групы: асырыйцы, чачэнцы, кітайцы, габрэі, грэкі, кабардынцы, курды, татары, туркі і ўкраінцы. Габрэйская абшчына зьяўляецца адной з самых старажытных на сьвеце.
У Грузіі існуе значная моўная разнастайнасьць. У краіне ўжываюцца наступныя мовы: грузінская, лазкая, мінгрэліянская і сванская, акрамя гэтага этнічныя групы карыстаюцца ўласнымі мовамі. Афіцыйнай мовай зьяўляецца грузінская і абхаская (у аўтаномнай рэспубліцы Абхазія). Грузінская мовай карыстаюцца 71% насельніцтва, 9% размаўляюць па-расейску, 7% карыстаюцца армянскай мовай, 6% — азэрбайджанскай, і 7% карыстаюцца іншымі мовамі. 100% насельніцтва Грузіі зьяўляюцца пісьменнымі.
У пачатку 1990-х гадоў пасьля распаду СССР, у выніку этнічных канфліктаў, якія ўзьніклі ў Абхазіі і Паўднёвай Асэтыі, шматлікія асэтыны пакінулі Грузію і перасяліліся ў іншыя краіны (большасьць у Паўночную Асэтыю ў Расеі). Болей за 150 000 грузінаў перасяліліся з Абхазіі ў іншыя рэгіёны краіны пасьля 1993 году.
Большасьць насельніцтва Грузіі зьяўляюцца праваслаўнымі хрысьціянамі Грузінскай Праваслаўнай Царквы (81,9%). Акрамя гэтага існуюць рэлігійныя абшчына мусульманаў (9,9%), хрысьціянаў армянскай царквы (2%), каталікоў (0,8%), а 0,7% насельніцтва зьяўляюцца атэістамі.
Транспарт
Культура
Спорт
Вонкавыя спасылкі
Грузія — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
|
Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link GA Шаблён:Link GA