Спэйс шатл: розьніца паміж вэрсіямі
д r2.7.3) (робат дадаў: uz:Fazoviy moki |
д робат дадаў: lb:Space Shuttle |
||
Радок 60: | Радок 60: | ||
[[lv:Space Shuttle]] |
[[lv:Space Shuttle]] |
||
[[lt:Daugkartinis erdvėlaivis]] |
[[lt:Daugkartinis erdvėlaivis]] |
||
[[lb:Space Shuttle]] |
|||
[[li:Space Shuttle]] |
[[li:Space Shuttle]] |
||
[[hu:Space Shuttle]] |
[[hu:Space Shuttle]] |
Вэрсія ад 20:08, 12 верасьня 2012
Касьмічная транспартная сыстэма (па-ангельску: Space Transportation System), больш вядомая як Спэйс шатл (ад анг. Space shuttle — касьмічны чалнок) — амэрыканскі шматразовы транспартны касьмічны карабель.
Шатл запускаецца ў космас з дапамогай ракет-носьбітаў, ажыцьцяўляе манэўры на арбіце як касьмічны карабель і вяртаецца на Зямлю як самалёт. Разумелася, што шатлы будуць хадзіць, як чоўны, паміж калязямной арбітай і Зямлёй, дастаўляючы карысныя грузы ў абодвух кірунках. Пры распрацоўцы прадугледжвалася, што кожны з шатлаў павінен быў да 100 разоў стартаваць у космас.
На практыцы жа яны выкарыстоўваюцца значна менш. Да траўня 2010 года больш за ўсё палётаў — 38 — зьдьзейсніў шатл «Дыскаверы». Усяго з 1975 па 1991 год было пабудавана пяць шатлаў: «Калумбія» (згарэў пры пасадцы ў 2003), «Чэленджэр» (падарваўся пры старце ў 1986), «Дыскаверы», «Атлянтыс» і «Індэвар».
Апошнюю місію STS-135 выканаў шатл «Атлянтыс», стартаваўшы 8 ліпеня 2011 году з Касьмічнага цэнтру Кэнэдзі і прабыўшы ў космасе 12 дзён і 18 гадзін, на чым праграма Space Shuttle была закрытая.
Пабудаваныя шатлы
- Энтэрпрайз (OV-101, атмасфэрныя тэсты, сьпісаны)
- Патфайндэр (OV-098, наземные тэсты)
- Калумбія (OV-102, згарэў пры пасадцы ў 2003 годзе)
- Чэленджэр (OV-099, узарваўся пры старце ў 1986 годзе)
- Дыскавэры (OV-103, дзейнічае)
- Атлянтыс (OV-104, апошні палёт адбыўся ў 2010 годзе)
- Індэвар (OV-105, дзейнічае)
Гл. таксама
Вонкавыя спасылкі
Спэйс шатл — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў