Герб: розьніца паміж вэрсіямі
д дапаўненьне |
→Віды гербаў: дапаўненьне |
||
Радок 21: | Радок 21: | ||
==Віды гербаў== |
==Віды гербаў== |
||
=== Радавыя гербы === |
|||
* шляхецкія гербы |
|||
* мяшчанскія гербы |
|||
* сялянскія гербы ([[Швайцарыя]], [[Нямеччына]]) |
|||
<gallery> |
|||
Выява:Coat of Arms of Belarus (1991).svg|<center>«Пагоня»</center> |
|||
Выява:Grand COA of Sapiega family (Lithuania).png|<center>Герб княжага прозьвішча</center> |
|||
Выява:Ornano comte empire.svg|<center>Герб напалеонскага графа</center> |
|||
Выява:POL COA Odyniec.svg|<center>Дваранскі герб</center> |
|||
Выява:Arms Stronge Baronets.svg|<center>Сучасны герб ангельскага баранэта</center> |
|||
Выява:Miller CoA.png|<center>Нямецкі дваранскі герб</center> |
|||
Выява:Durer herb.jpg|<center>Мяшчанскі герб</center> |
|||
Выява:Musubi-kashiwa.svg|<center>Японскі радавы герб</center> |
|||
</gallery> |
|||
=== Гербы па рангах === |
|||
* герб вялікі — з усімі элемэнтамі. |
|||
* герб сярэдні — асноўныя элемэнты. |
|||
* герб малы — толькі шчыт або шчыт з каронай. |
|||
<gallery> |
|||
Image:Coat_of_arms_of_Romania.svg|<center>Герб малы</center> |
|||
Image:Kingdom of Romania - medium CoA.jpg|<center>Герб сярэдні</center> |
|||
Image:Kingdom of Romania - large CoA.jpg|<center>Герб вялікі</center> |
|||
Image:Coat_of_arms_of_the_Socialist_Republic_of_Romania.svg|<center>Герб сацыялістычнай дзяржавы Румыніі</center> |
|||
</gallery> |
|||
=== Тэрытарыяльныя гербы === |
|||
* дзяржаўныя гербы |
|||
* гербы тэрыторыяў (губэрняў, абласьцей, раёнаў, паветаў, ваяводзтваў, правінцыяў і г. д.) |
|||
* гербы местаў і мястэчак |
|||
* гербы вёсак |
|||
=== Гербы карпаратыўныя === |
|||
* гербы ордэнаў |
|||
* гербы клюбаў |
|||
* гербы вучэльняў |
|||
* гербы цэхаў |
|||
* гербы арганізацый |
|||
* гербы воінскіх падпадзяленьняў |
|||
* гербы фірмаў і канцэрнаў |
|||
<gallery> |
|||
Image:Coat_of_Arms_of_Jēkabpils.svg|<center>Герб места</center> |
|||
Image:Corps Austria Wappen.jpg|<center>Герб студэнцкай карпарацыі</center> |
|||
Image:Heraldry Society Arms.JPG|<center>Герб ''British Heraldry Society''</center> |
|||
</gallery> |
|||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
Вэрсія ад 22:07, 5 жніўня 2012
Герб (ад ням. erbe — спадчына) — сымбалічная эмблема, візуальны адпаведнік пэўнай асобы ці рода, каталіцкага ордэна, гораду, дзяржавы.
Агульная гісторыя
Першыя гербы ўзьніклі ў канцы 11—12 ст. ў часы крыжовых паходаў. Крыніцамі гербавых эмблемаў найчасьцей былі пячаткі, вядомыя са старажытнасьці. Раньні герб уяўляў сабою шчыт з выяваю (гал. атрыбут), потым у склад гербу ўвайшлі гелм, кляйнот (фігура на гелме), намёт (напачатку — намочаная тканіна, якой накрывалі гелм ад сонца), карона. У позьнім сераднявеччы ў гербу зьявіліся менш абавязковыя элемэнты — шчытаношы, дэвізная стужка і ордэны.
Гербавыя выявы падзяляюцца на геральдычныя фігуры (1-га і 2-га парадку) і звычайныя (натуральныя і штучныя). Колеры ў гербе ствараюцца фарбамі (чырвоная, блякітная, зялёная, пурпуровая [фіялетавая], чорная) і мэталамі (золата і срэбра [жоўты і белы]), скарыстоўваецца таксама футра (гарнастая і вавёркі). У гербах беларускай шляхты пераважаюць чырвоныя і блякітныя фарбы, футры практычна не ўжываюцца.
Тэрміналёгія
Гербы ў ВКЛ
У ВКЛ гербы зьявіліся ў 2-й пал. 14 ст., найбольш старажытны герб вядомы па пячатцы баярына Вайдылы (1380). Легендарная частка літоўска-беларускіх летапісаў згадвае гербы «Кітаўрус», «Калюмны», «Урсін», «Ружа» і «Пагоня».
У сераднявеччы герб быў знакам шляхціча і атаясамліваўся з пашырэньнем яго ўлады на пэўную тэрыторыю. Калі гэтая ўлада была працяглаю ў часе герб замацоўваўся і ператвараўся ў зямельны ці дзяржаўны — і нават пры ўладзе ўжо іншага феадала ці манарха выконваў сваю адпаведную функцыю.
Пазьней узьніклі гербы каталіцкіх ордэнаў і гарадоў (першы гарадзкі герб у ВКЛ атрымала Вільня ў 1387).
Гербы вывучае геральдыка, зборы гербаў называюцца гербарамі.
Віды гербаў
Радавыя гербы
-
«Пагоня» -
Герб княжага прозьвішча -
Герб напалеонскага графа -
Дваранскі герб -
Сучасны герб ангельскага баранэта -
Нямецкі дваранскі герб -
Мяшчанскі герб -
Японскі радавы герб
Гербы па рангах
- герб вялікі — з усімі элемэнтамі.
- герб сярэдні — асноўныя элемэнты.
- герб малы — толькі шчыт або шчыт з каронай.
-
Герб малы -
Герб сярэдні -
Герб вялікі -
Герб сацыялістычнай дзяржавы Румыніі
Тэрытарыяльныя гербы
- дзяржаўныя гербы
- гербы тэрыторыяў (губэрняў, абласьцей, раёнаў, паветаў, ваяводзтваў, правінцыяў і г. д.)
- гербы местаў і мястэчак
- гербы вёсак
Гербы карпаратыўныя
- гербы ордэнаў
- гербы клюбаў
- гербы вучэльняў
- гербы цэхаў
- гербы арганізацый
- гербы воінскіх падпадзяленьняў
- гербы фірмаў і канцэрнаў
-
Герб места -
Герб студэнцкай карпарацыі -
Герб British Heraldry Society
Вонкавыя спасылкі
Герб — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў