Фінская мова: розьніца паміж вэрсіямі

	Фінская мова
	Suomi
Ужываецца ў	Фінляндыі, Швэцыі, Расеі (Карэлія, Ленінградзкая вобласьць)
Рэгіён	Фэнаскандыя, паўночная Эўропа
Колькасьць карыстальнікаў	4 863 351 чалавек
Клясыфікацыя	Уральская сям’я; Фіна-вугорская галіна; Прыбалтыйска-фінская група
Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў	Фінляндыі; Швэцыі; Расеі (Карэлія); ЭЗ
Рэгулюецца	Дэпартамэнт моўнага плянаваньня пры інстытуце моваў Фінляндыі
Статус:	1 дзяржаўная[d]
Пісьмо	лацінскае пісьмо і Scandinavian Braille[d]
Коды мовы
ISO 639-1	fi
ISO 639-2(Б)	fin
ISO 639-2(Т)	fin
ISO 639-3	fin
SIL	fin

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 20:40, 18 ліпеня 2012

Фі́нская мова — мова паўночнай галіны прыбалтыйска-фінскай падгрупы фіна-вугорскай групы ўральскай моўнай сям'і. Афіцыйная мова Фінляндыі і Эўразьвязу.

Фінская мова адносіцца да моваў аглютынацыйнага тыпу. Пісьмовасьць на базе лацінскага альфабэту.

Найстарэйшыя пісьмовыя тэксты паходзяць з 16 стагодзьдзя. Першую кнігу - пераклад Новага Запавету - выдаў у 1548 годзе рэфарматар Мікаель Агрыколя. Літаратурная мова ўзьнікла на аснове заходняга дыялекту ваколіцаў горада Турку. Аднак пачынаючы з 19 стагодзьдзя ў літаратурнай мове адчуваецца моцны ўплыў усходніх дыялектаў.

Некалькі стагодзьдзяў фінская мова разьвівалася як сродак камунікацыі ніжэйшых і менш адукаваных слаёў грамадзтва, у той час калі шляхта і адукаваныя людзі карысталіся швэдзкай мовай. Гэтая сытуацыя была зьмененая ў 1863 годзе, калі фінская мова набыла статус афіцыйнай. Значны ўнёсак у справу прызнаньня фінскай мовы зрабіў знакаміты філёзаф, публіцыст і дзяржаўны дзяяч Ёган Вільгельм Шнэльман.

Дыялекты і літаратурная мова

Паміж літаратурнай фінскай мовай і гутарковай даволі вялікая розьніца.

Вылучаюцца два буйныя дыялекты фінскай мовы: заходні і ўсходні.

Натуральна, што фінская мова не пазьбегла іншамоўных уплываў. Доўгі час на яе ўплывала швэдзкая і нямецкая, пасьля расейская, а ў апошнім часе ангельская мова.

Марфалёгія

У фінскай мове два лікі і 16 склонаў (зь якіх 2 толькі ў множным ліку). Як і ў бальшыні фіна-вугорскіх моваў, у фінскай няма родавай дыфэрэнцыяцыі.

Вонкавыя спасылкі

Фінская мова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў Інфармацыя пра фінскую мову (па-ангельску)

Крыніцы

^ Statistics Finland. Appendix table 1. Population according to language 1980–2011 (анг.)
^ ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАРЕЛИЯ О государственной поддержке карельского, вепсского и финского языков в Республике Карелия (рас.)
^ Ethnologue (анг.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675

Вікіпэдыя мае вэрсію
фінскай мовай

Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA Шаблён:Link FA

[1] Statistics Finland. Appendix table 1. Population according to language 1980–2011 (анг.)

[2] ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАРЕЛИЯ О государственной поддержке карельского, вепсского и финского языков в Республике Карелия (рас.)

[_a6b724438b20b306-3] Ethnologue (анг.) — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 8: / Радок 8: @@
 &nbsp;[[Фіна-вугорскія мовы|Фіна-вугорская галіна]]<br />
 &nbsp;&nbsp;[[Прыбалтыйска-фінскія мовы|Прыбалтыйска-фінская група]]
-|Афіцыйная мова ў          = {{Сьцяг Фінляндыі}} [[Фінляндыя|Фінляндыі]]<br />{{Сьцяг Швэцыі}} [[Швэцыя|Швэцыі]]<br />{{Сьцяг Расеі}} [[Расея|Расеі]] (Карэлія)<br />{{Сьцяг ЭЗ}} [[ЭЗ]]
+|Афіцыйная мова ў          = {{Сьцяг Фінляндыі}} [[Фінляндыя|Фінляндыі]]<br />{{Сьцяг Швэцыі}} [[Швэцыя|Швэцыі]]<br />{{Сьцяг Расеі}} [[Расея|Расеі]] (Карэлія)<ref>[http://gov.karelia.ru/Karelia/1162/15.html ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАРЕЛИЯ О государственной поддержке карельского, вепсского и финского языков в Республике Карелия]{{ref-ru}}</ref><br />{{Сьцяг ЭЗ}} [[ЭЗ]]
 |Рэгулюецца                = Дэпартамэнт моўнага плянаваньня пры інстытуце моваў Фінляндыі
 |Код па ISO 639-1          = fi
@@ Радок 15: / Радок 15: @@
 |Код па SIL                = fin
 }}
-'''Фі́нская мова''' — мова паўночнай галіны [[балтыйска-фінскія мовы|балтыйска-фінскай падгрупы]] [[фіна-вугорскія мовы|фіна-вугорскай групы]] [[уральскія мовы|ўральскай моўнай сям'і]]. Афіцыйная мова [[Фінляндыя|Фінляндыі]] і [[Эўразьвяз]]у.
+'''Фі́нская мова''' — мова паўночнай галіны [[Прыбалтыйска-фінскія мовы|прыбалтыйска-фінскай падгрупы]] [[фіна-вугорскія мовы|фіна-вугорскай групы]] [[уральскія мовы|ўральскай моўнай сям'і]]. Афіцыйная мова [[Фінляндыя|Фінляндыі]] і [[Эўразьвяз]]у.
-Фінская мова адносіцца да моваў [[аглютынацыйныя мовы|аглютынацыйнага тыпу]]. Пісьменства на базе [[лацінка|лацінскай]] абэцэды.
+Фінская мова адносіцца да моваў [[аглютынацыйныя мовы|аглютынацыйнага тыпу]]. Пісьмовасьць на базе [[лацінскі альфабэт|лацінскага]] альфабэту.
 Найстарэйшыя пісьмовыя тэксты паходзяць з [[16 стагодзьдзе|16 стагодзьдзя]]. Першую кнігу - пераклад [[Новы Запавет|Новага Запавету]] - выдаў у [[1548]] годзе рэфарматар Мікаель Агрыколя. [[Літаратурная мова]] ўзьнікла на аснове заходняга [[дыялект]]у ваколіцаў горада [[Турку]]. Аднак пачынаючы з [[19 стагодзьдзе|19 стагодзьдзя]] ў літаратурнай мове адчуваецца моцны ўплыў усходніх дыялектаў.