Язэп Семяжон: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
д артаграфія
шаблён
Радок 1: Радок 1:
{{Пісьменьнік
{{Бяз карткі}}
|Імя = Язэп Семяжон
'''Язэ́п Семяжо́н''' (сапраўднае імя ''Ё́сіф Ігна́тавіч Семяжо́наў''; {{Дата ў старым стылі|[[16 лістапада]]|[[1914]]|[[3 лістапада]]}} , в. [[Пятровічы (Смалявіцкі раён)|Пятровічы]] [[Ігуменскі павет|Ігуменскага павету]] [[Менская губэрня|Менскае губэрні]], [[Расейская імпэрыя]] (цяпер у [[Смалявіцкі раён|Смалявіцкім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]) — [[16 жніўня]] [[1990]], [[Менск]], [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]]) — беларускі перакладнік і паэт. Ляўрэат [[Дзяржаўная прэмія БССР імя Янкі Купалы|Дзяржаўнай прэміі БССР]] ([[1982]]).
|Арыгінал імя =
|Жанчына =
|Партрэт =
|Памер =
|Апісаньне =
|Імя пры нараджэньні = Ёсіф Ігнатавіч Семяжонаў
|Псэўданімы =
|Нарадзіўся = [[16 лістапада]] [[1914]]
|Памёр = [[16 жніўня]] [[1990]]
|Грамадзянства =
|Род дзейнасьці = паэзія
|Гады актыўнасьці = 1931—1990
|Напрамак =
|Жанр =
|Мова =
|Мова2 =
|Дэбют =
|Значныя творы =
|Прэміі =
|Подпіс =
|Апісаньне подпісу =
|ВікіКрыніца =
|ВікіКрыніца пераклады на беларускую =
|Палічка =
|Сайт =
}}
'''Язэ́п Семяжо́н''' (сапраўднае імя ''Ё́сіф Ігна́тавіч Семяжо́наў''; {{Дата ў старым стылі|[[16 лістапада]]|[[1914]]|3 лістапада}} , в. [[Пятровічы (Смалявіцкі раён)|Пятровічы]] [[Ігуменскі павет|Ігуменскага павету]] [[Менская губэрня|Менскае губэрні]], [[Расейская імпэрыя]] (цяпер у [[Смалявіцкі раён|Смалявіцкім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]) — [[16 жніўня]] [[1990]], [[Менск]], [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]]) — беларускі перакладнік і паэт. Ляўрэат [[Дзяржаўная прэмія БССР імя Янкі Купалы|Дзяржаўнай прэміі БССР]] ([[1982]]).


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў сям’і лесьніка. Пасьля заканчэньня Сьмілавіцкай сярэдняй школы ([[1930]]) працаваў у пятровіцкім калгасе «Перамога» рахункаводам, вучыўся на драматычных курсах у Менску. У [[1932]]—[[1934]] — актор Беларускага дзяржаўнага драмтэатру ([[БДТ-3]]). Скончыў факультэт замежных моваў [[Менскі дзяржаўны пэдагагічны інстытут|Менскага пэдагагічнага інстытуту]] ([[1938]]).


Курсант афіцэрскай школы ў [[Масква|Маскве]], у 1938—[[1940]] — камандзір узводу разьведвальнага палку. Удзельнічаў у [[Савецкая агрэсія ў Польшчу 1939 году|паходзе ў Заходнюю Беларусь]], у [[Савецка-фінская вайна|савецка-фінляндзкай вайне]], быў паранены. Настаўнічаў у роднай вёсцы. З канца [[1940]] да сакавіка [[1942]] ізноў у [[Чырвоная армія|Чырвонай арміі]], удзельнічаў у баявых дзеях [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] на заходнім фронце. У 1942-[[1953]] — ваенны перакладнік. Дэмабілізаваўся ў [[1959]].
Нарадзіўся ў сям’і лесьніка. Пасьля заканчэньня Сьмілавіцкай сярэдняй школы ([[1930]]) працаваў у пятровіцкім калгасе «Перамога» рахункаводам, вучыўся на драматычных курсах у Менску. У [[1932]]—[[1934]] — актор Беларускага дзяржаўнага драмтэатру ([[БДТ-3]]). Скончыў факультэт замежных моў [[Менскі дзяржаўны пэдагагічны інстытут|Менскага пэдагагічнага інстытуту]] ([[1938]]).

Курсант афіцэрскай школы ў [[Масква|Маскве]], у 1938—[[1940]] — камандзір узводу разьведвальнага палку. Удзельнічаў у [[Савецкая агрэсія ў Польшчу 1939|паходзе ў Заходнюю Беларусь]], у [[Савецка-фінская вайна|савецка-фінляндзкай вайне]], быў паранены. Настаўнічаў у роднай вёсцы. З канца [[1940]] да сакавіка [[1942]] ізноў у [[Чырвоная армія|Чырвонай арміі]], удзельнічаў у баявых дзеях [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] на заходнім фронце. У 1942-[[1953]] — ваенны перакладнік. Дэмабілізаваўся ў [[1959]].


Выкладаў замежныя мовы ў [[Менская сувораўская вучэльня|Менскай сувораўскай вучэльні]] ([[1953]]—[[1960]]), у [[БДУ]] ([[1961]]—[[1975]]), адначасова працаваў у рэдакцыі часопіса «Беларусь» ([[1962]]—[[1967]]). Сябра [[Саюз пісьменьнікаў БССР|СП БССР]] з [[1954]].
Выкладаў замежныя мовы ў [[Менская сувораўская вучэльня|Менскай сувораўскай вучэльні]] ([[1953]]—[[1960]]), у [[БДУ]] ([[1961]]—[[1975]]), адначасова працаваў у рэдакцыі часопіса «Беларусь» ([[1962]]—[[1967]]). Сябра [[Саюз пісьменьнікаў БССР|СП БССР]] з [[1954]].
Радок 15: Радок 41:


== Літаратурная дзейнасьць ==
== Літаратурная дзейнасьць ==
Дэбютаваў вершамі ў [[1931]] годзе ў часопісе «Беларуская работніца і сялянка» (публікацыя ня выяўлена).


Перакладамі пачаў займацца з [[1938]]. Перакладаў з [[Ангельская мова|ангельскай]], [[Француская мова|францускай]], [[Нямецкая мова|нямецкай]], [[Італьянская мова|італьянскай]], [[Польская мова|польскай]], [[Чэская мова|чэскай]], [[Славацкая мова|славацкай]], [[Расейская мова|расейскай]], [[Летувіская мова|летувіскай]] і іншых моў. У яго перакладзе выйшлі «Кароль Лір» [[Ўільям Шэксьпір|У. Шэксьпіра]] («Трагедыі», [[1954]]), кніжка паэзіі [[Джані Радары|Дж. Радары]] «Неапаль без сонца» ([[1955]]), [[Робэрт Бёрнс|Р. Бёрнса]] «Шатландская слава» ([[1957]]) і «Вам слова, Джон Ячмень» ([[1983]]), раман [[Марк Твэн|М. Твэна]] «Жанна д’Арк» (з Н. Цімафеевай, [[1961]]), складанка клясычнай і сучаснай паэзіі [[Віетнам]]а «Апалены лотас» ([[1968]]), паэма беларускага паэта-лацініста [[Мікола Гусоўскі|М. Гусоўскага]] «[[Песьня пра зубра]]» ([[1973]]), кніга выбраных перакладаў паэзіі «Сем цудаў свету» ([[1977]]), раман [[Герберт Ота|Г. Ота]] «Пара ў дарогу, буслы!» (з У. Чапегам, [[1982]]), паэма [[Адам Міцкевіч|А. Міцкевіча]] «[[Пан Тадэвуш]]» ([[1985]]), зборнік [[Джордж Байран|Дж. Байрана]] «Лірыка» ([[1989]]), камедыі У. Шэксьпіра «Дванаццатая ноч, альбо Чаго пажадаеце», «Утаймаванне наравістай» (зборнік У. Шэкспіра «Тры камедыі», [[1989]]).
Дэбютаваў вершамі ў [[1931]] годзе ў часопісе «Беларуская работніца і сялянка» (публікацыя не выяўлена).

Перакладамі пачаў займацца з [[1938]]. Перакладаў з [[Ангельская мова|ангельскай]], [[Француская мова|францускай]], [[Нямецкая мова|нямецкай]], [[Італійская мова|італійскай]], [[Польская мова|польскай]], [[Чэская мова|чэскай]], [[Славацкая мова|славацкай]], [[Расейская мова|расейскай]], [[Летувіская мова|летувіскай]] і іншых моў. У яго перакладзе выйшлі «Кароль Лір» [[Ўільям Шэксьпір|У. Шэксьпіра]] («Трагедыі», [[1954]]), кніжка паэзіі [[Джані Радары|Дж. Радары]] «Неапаль без сонца» ([[1955]]), [[Робэрт Бёрнс|Р. Бёрнса]] «Шатландская слава» ([[1957]]) і «Вам слова, Джон Ячмень» ([[1983]]), раман [[Марк Твэн|М. Твэна]] «Жанна д’Арк» (з Н. Цімафеевай, [[1961]]), складанка клясычнай і сучаснай паэзіі [[Віетнам]]а «Апалены лотас» ([[1968]]), паэма беларускага паэта-лацініста [[Мікола Гусоўскі|М. Гусоўскага]] «[[Песня пра зубра]]» ([[1973]]), кніга выбраных перакладаў паэзіі «Сем цудаў свету» ([[1977]]), раман [[Герберт Ота|Г. Ота]] «Пара ў дарогу, буслы!» (з У. Чапегам, [[1982]]), паэма [[Адам Міцкевіч|А. Міцкевіча]] «[[Пан Тадэвуш]]» ([[1985]]), зборнік [[Джордж Байран|Дж. Байрана]] «Лірыка» ([[1989]]), камедыі У. Шэксьпіра «Дванаццатая ноч, альбо Чаго пажадаеце», «Утаймаванне наравістай» (зборнік У. Шэкспіра «Тры камедыі», [[1989]]).


Выступаў з артыкуламі па пытаньнях мастацкага перакладу.
Выступаў з артыкуламі па пытаньнях мастацкага перакладу.


== Узнагароды ==
== Узнагароды ==

Узнагароджаны ордэнамі [[Ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцяга СССР|Працоўнага Чырвонага Сьцяга]], [[Ордэн Дружбы народаў|Дружбы народаў]], [[Ордэн Айчыннай вайны#I ступень|Айчыннай вайны I ступені]], двума [[Ордэн Чырвонай Зоркі|ордэнамі Чырвонай Зоркі]], польскім ордэнам Залатой Зоркі Заслугі і мэдалямі.
Узнагароджаны ордэнамі [[Ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцяга СССР|Працоўнага Чырвонага Сьцяга]], [[Ордэн Дружбы народаў|Дружбы народаў]], [[Ордэн Айчыннай вайны#I ступень|Айчыннай вайны I ступені]], двума [[Ордэн Чырвонай Зоркі|ордэнамі Чырвонай Зоркі]], польскім ордэнам Залатой Зоркі Заслугі і мэдалямі.


Ляўрэат [[Дзяржаўная прэмія БССР імя Янкі Купалы|Дзяржаўнай прэміі імя Я. Купалы]] ([[1982]]) за пераклад паэмы М. Гусоўскага «Песня пра зубра». Заслужаны работнік культуры Беларусі ([[1989]]).
Ляўрэат [[Дзяржаўная прэмія БССР імя Янкі Купалы|Дзяржаўнай прэміі імя Я. Купалы]] ([[1982]]) за пераклад паэмы М. Гусоўскага «Песня пра зубра». Заслужаны работнік культуры Беларусі ([[1989]]).

== Крыніцы і заўвагі ==
{{зноскі}}


== Літаратура ==
== Літаратура ==

* Семяжон Язэп // {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1917—1990)}}
* Семяжон Язэп // {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1917—1990)}}
* Семяжон Язэп // {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1992—1995)}}
* Семяжон Язэп // {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1992—1995)}}

Вэрсія ад 00:46, 2 сакавіка 2012

Язэп Семяжон
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні Ёсіф Ігнатавіч Семяжонаў
Нарадзіўся 16 лістапада 1914(1914-11-16)
Памёр 16 жніўня 1990(1990-08-16) (75 гадоў)
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці паэзія
Гады творчасьці 1931—1990
Мова беларуская мова[1], расейская мова[1], ангельская мова[1], француская мова[1], нямецкая[1], італьянская мова[1], польская мова[1], чэская мова[1], славацкая[1] і летувіская мова[1]
Узнагароды
ордэн Айчыннай вайны I ступені ордэн Айчыннай вайны II ступені ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцяга СССР ордэн Дружбы народаў ордэн Чырвонай Зоркі мэдаль „За абарону Масквы“ мэдаль «За перамогу над Нямеччынай у Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» юбілейны мэдаль «50 гадоў Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» мэдаль «Вэтэран працы»

Язэ́п Семяжо́н (сапраўднае імя Ё́сіф Ігна́тавіч Семяжо́наў; 16 лістапада [ст. ст. 3 лістапада] 1914 , в. Пятровічы Ігуменскага павету Менскае губэрні, Расейская імпэрыя (цяпер у Смалявіцкім раёне Менскай вобласьці) — 16 жніўня 1990, Менск, БССР) — беларускі перакладнік і паэт. Ляўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1982).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і лесьніка. Пасьля заканчэньня Сьмілавіцкай сярэдняй школы (1930) працаваў у пятровіцкім калгасе «Перамога» рахункаводам, вучыўся на драматычных курсах у Менску. У 19321934 — актор Беларускага дзяржаўнага драмтэатру (БДТ-3). Скончыў факультэт замежных моваў Менскага пэдагагічнага інстытуту (1938).

Курсант афіцэрскай школы ў Маскве, у 1938—1940 — камандзір узводу разьведвальнага палку. Удзельнічаў у паходзе ў Заходнюю Беларусь, у савецка-фінляндзкай вайне, быў паранены. Настаўнічаў у роднай вёсцы. З канца 1940 да сакавіка 1942 ізноў у Чырвонай арміі, удзельнічаў у баявых дзеях Другой сусьветнай вайны на заходнім фронце. У 1942-1953 — ваенны перакладнік. Дэмабілізаваўся ў 1959.

Выкладаў замежныя мовы ў Менскай сувораўскай вучэльні (19531960), у БДУ (19611975), адначасова працаваў у рэдакцыі часопіса «Беларусь» (19621967). Сябра СП БССР з 1954.

Быў чальцом Беларускага таварыства дружбы і культурных сувязяў з замежнымі краінамі, чальцом Беларускага Рэспубліканскага Камітэту «За вяртаньне на Радзіму».

Памёр 16 жніўня 1990 году ў Менску, пахаваны на Паўночных могілках.

Літаратурная дзейнасьць

Дэбютаваў вершамі ў 1931 годзе ў часопісе «Беларуская работніца і сялянка» (публікацыя ня выяўлена).

Перакладамі пачаў займацца з 1938. Перакладаў з ангельскай, францускай, нямецкай, італьянскай, польскай, чэскай, славацкай, расейскай, летувіскай і іншых моў. У яго перакладзе выйшлі «Кароль Лір» У. Шэксьпіра («Трагедыі», 1954), кніжка паэзіі Дж. Радары «Неапаль без сонца» (1955), Р. Бёрнса «Шатландская слава» (1957) і «Вам слова, Джон Ячмень» (1983), раман М. Твэна «Жанна д’Арк» (з Н. Цімафеевай, 1961), складанка клясычнай і сучаснай паэзіі Віетнама «Апалены лотас» (1968), паэма беларускага паэта-лацініста М. Гусоўскага «Песьня пра зубра» (1973), кніга выбраных перакладаў паэзіі «Сем цудаў свету» (1977), раман Г. Ота «Пара ў дарогу, буслы!» (з У. Чапегам, 1982), паэма А. Міцкевіча «Пан Тадэвуш» (1985), зборнік Дж. Байрана «Лірыка» (1989), камедыі У. Шэксьпіра «Дванаццатая ноч, альбо Чаго пажадаеце», «Утаймаванне наравістай» (зборнік У. Шэкспіра «Тры камедыі», 1989).

Выступаў з артыкуламі па пытаньнях мастацкага перакладу.

Узнагароды

Узнагароджаны ордэнамі Працоўнага Чырвонага Сьцяга, Дружбы народаў, Айчыннай вайны I ступені, двума ордэнамі Чырвонай Зоркі, польскім ордэнам Залатой Зоркі Заслугі і мэдалямі.

Ляўрэат Дзяржаўнай прэміі імя Я. Купалы (1982) за пераклад паэмы М. Гусоўскага «Песня пра зубра». Заслужаны работнік культуры Беларусі (1989).

Літаратура

  • Семяжон Язэп // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X.
  • Семяжон Язэп // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: БелЭн, 1992—1995.

Вонкавыя спасылкі

  1. ^ а б в г д е ё ж з і Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі