Розум: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

Лінейны

Вэрсія ад 13:25, 16 студзеня 2012

Мэтафара розуму з выявы XVII стагодзьдзя

Розум — здольнасьць маніпуляваць абстрактнымі паняцьцямі ці здольнасьць аналітычнага мысьленьня з выцягваньнем вывадаў з апрацоўваемых зьвестак. Ужываньне назапашанага досьведу, каб справіцца з жыцьцёвымі сытуацыямі.

На сёньняшні дзень існуе мноства тэорыяў на конт розуму й ягоных функцыі. Першыя здагадкі на гэты конт былі зробленыя Заратустрам, Будай, Плятонам і Арыстотэлем, а таксама іншымі старажытнымі грэцкімі, індыйскімі, пазьней, ісламскімі й сярэднявечнымі эўрапейскімі філёзафамі. Папярэднія да сучасных уяўленьні аб розуме бачыліся, як адзін з аспэктаў душы, у тым сэнсе, што як боскае й несьмяротнае ён зьвязвае чалавечае мысленьне зь нязьменным прынцыпам існаваньня.

Якія ўласцівасьці адносяцца да розуму шмат абмяркоўвалася. Некаторыя псыхолягі сьцьвярджаюць, што толькі «вышэйшыя» інтэлектуальныя функцыі можна адносіць да розуму, у прыватнасьці, мысьленьне й памяць. З гэтага пункту гледжаньня эмоцыі, як то каханьне, нянавісьць, страх, радасьць, зьяўляюцца больш прымітыўнымі й суб'ектыўнымі й павінны разглядацца адрозна ад розуму. Іншыя сьцьвярджаюць, што розныя рацыянальныя й эмацыйныя станы ня могуць быць аддзелены, бо яны маюць тую ж прыроду й паходжаньне, і таму павінны быць разгледжаны ўсе як частка таго, што мы называем розумам.

@@ Радок 17: / Радок 17: @@
 [[zh-min-nan:Sim]]
 [[bs:Um]]
-[[bg:Дух (философия)]]
 [[ca:Ment]]
-[[cs:Mysl]]
 [[de:Geist]]
 [[et:Vaim (mens)]]
@@ Радок 25: / Радок 23: @@
 [[es:Mente]]
 [[eo:Menso]]
+[[eu:Gogamen]]
 [[fa:ذهن]]
 [[fr:Esprit]]
@@ Радок 39: / Радок 38: @@
 [[la:Mens]]
 [[ml:മനസ്സ്]]
+[[mzn:ذهن]]
 [[nl:Geest]]
 [[ja:心]]
@@ Радок 49: / Радок 49: @@
 [[ro:Minte]]
 [[sq:Mendja]]
+[[scn:Spìrtu (fantàsima)]]
-[[simple:Mind]]
-[[sl:Um]]
+[[sk:Myseľ]]
 [[ckb:ھزر]]
 [[sr:Ум]]