Пальміра (Гомельская вобласьць)
| Пальміра | |
| трансьліт. Paĺmira | |
| Першыя згадкі: | XIX ст. |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Гомельская |
| Раён: | Хвойніцкі |
| Пасялковы савет: | Хвойніцкі |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 2346 |
| Нумарны знак: | 3 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 51°51′44″ пн. ш. 30°0′57″ у. д. / 51.86222° пн. ш. 30.01583° у. д.Каардынаты: 51°51′44″ пн. ш. 30°0′57″ у. д. / 51.86222° пн. ш. 30.01583° у. д. |
Пальміра на мапе Беларусі ±   Пальміра | |
Пальмі́ра[1] — былы пасёлак у Беларусі, уваходзіў у склад Хвойніцкага пассавету Хвойніцкага раёну Гомельскай вобласьці.
Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Урочышча Пальміра вядомае з тэксту дакумэнта аб продажы ў лістападзе 1887 году маёнтку Хвойнікі-Дэлістаў Канстанціна, сына Мечыслава, Прозара расейскім купцам з Арлоўскай губэрні, карачаўскаму Міхаілу Пятровічу Аўраамаву і трубчэўскаму Гаўрылу Сямёнавічу Курындзіну. Сказана, што яшчэ раней 23 дзесяціны і 1 200 сажэняў зямлі ў гэтым урочышчы былі прададзеныя Аўгусту Краўчанку-Рудабельскаму і Аляксандру Такарскаму[2].
9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня Берасьцейскага міру з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), Нямеччына перадала паўднёвую частку Беларусі Украінскай Народнай Рэспубліцы. У адказ на гэта, 9 сакавіка Другой Устаўной граматай тэрыторыя абвешчана была часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Пальміра, аднак, апынуўся ў складзе часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта Украінскай Дзяржавы» гэтмана Паўла Скарападзкага[3].
1 студзеня 1919 году, паводле пастановы І зьезду КП(б) Беларусі, Хвойніцкая воласьць увайшла ў склад Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі, аднак 16 студзеня Масква адабрала яе разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР.
У 1926 годзе дзевяць бяднейшых сялян зь вёскі Малішаў аб'ядналіся ў камуну «Красный Рассвет». Валасны зямельны адзьдзел адвёў ёй 120 га зямлі ў урочышчы Пальміра, выдаў крэдыт. Старшынёй камуны стаў А. Ф. Сушчанка. Пазьней быў арганізаваны калгас зь сядзібай у Малішаве[4].
Пасьля другога ўзбуйненьня БССР з 8 сьнежня 1926 году хутар Пальміра — у Малішаўскім сельсавеце Хвойніцкага раёну Рэчыцкай акругі БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе Гомельскай акругі. З 30 сьнежня 1927 году — у Валоцкім сельсавеце. З 20 лютага 1938 году — у складзе Палескай вобласьці з цэнтрам у Мазыры.
Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны ў Пальміры налічвалася 19 двароў з 55 жыхарамі.
У верасьні 1941 году акупанты расстралялі ў урочышчы больш за 100 хвойніцкіх габрэяў[5].
В 1946 году я впервые после войны приехал в Хойники и услышал от мамы, как был зверски убит ее отец, мой дедушка Нохим, не захотевший эвакуироваться. Группа стариков: дедушка, мой родственник Левицкий Мойше, его больной внук Хаим и другие – шли в одной колоне. Впереди дедушка, которому вручили знамя. Фашисты и полицейские заставили еле шагающих старых, больных людей петь песни. Обреченных били, и вдруг дедушка начал петь и вслед за ним остальные. Они даже бодрее стали шагать. Нацисты заставили их замолчать, прекратить пение. Кто-то из местных жителей, наблюдавших шествие обреченных, сообщил немцам, что евреи поют не песню, а нараспев читают молитву «Шма Исроэль». Мои попытки узнать подробности тогда не увенчались успехом. Это казалось легендой. Намного позже в акте Чрезвычайной Государственной комиссии по Хойникам, я прочитал, что группу стариков с красным флагом водили по улицам поселка, а потом под пытками вывели на «Пальмир» и расстреляли. Нет, это уже не легенда, а жестокая правда. Но почему в документе Комиссии не сказано о том, что «группа стариков» – это были евреи, и только евреи? Почему не сказано о том, чтó они пели? Не знали? Невозможно!
У верасьні 1943 году ўсе дамы ў пасёлку Пальміра былі спаленыя, але жыхарам пашчасьціла выратавацца[6].
Пасёлак скасаваны ў 1999 годзе.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гомельская вобласць: нарматыўны даведнік / Н. А. Багамольнікава і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2006. — 382 с. ISBN 985-458-131-4. (pdf)
- ^ Виноградов Д. Л. Живые прошлого страницы. / Дмитрий Леонидович Виноградов. — Минск: А. Н. Вараксин, 2018. С. 99 — 102
- ^ Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918—1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 — 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917—1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. — Минск: Современная школа, 2011. С. 92 — 93; Ільїн О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны); Замойский А. С. Брагин и местечки юго-восточной Беларуси в условиях перехода от войны к миру. 1918—1922. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев (отв. ред.) [и др.]. — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 85
- ^ Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна. — Мінск: БЭ, 1993. С. 53
- ^ Матвей Милявский. Хойники – моя любовь и боль. // Мишпоха. № 16. 2005
- ^ Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 317, 502