Падляскія мучанікі
Падляскія пакутнікі, 13 падляскіх пакутнікаў — сяляне-ўніяты в. Пратулін Сядлецкае губэрні (цяпер Люблінскае ваяводзтва, Польшча), якія загінулі 14 (26) студзеня 1874 пры абароне свае царквы ад ператварэньня яе ў праваслаўную падчас ліквідацыі Берасьцейскае вуніі на Падляшшы (у Царстве Польскім). Памяць у Каталіцкім Касьцёле — 23 студзеня.
Гісторыя
11 (23) студзеня 1874 500 уніятаў вёскі Пратулін, узброеныя каламі, занялі абарону вакол царквы, каб не пусьціць туды праваслаўных сьвятароў. 14 (26) студзеня 1874 да царквы былі накіраваныя 2 роты жаўнераў, якіх сяляне сустрэлі каламі й камянямі. У вадказ вайскоўцы ўжылі зброю. у выніку 9 сялянаў было забіта, 14 цяжка паранены (пазьней чатыры памерлі). Аналягічныя сутыкненьні ўніятаў з войскамі адбыліся ў вёсках Дралёва (загінула 5 чалавек) і Палубічы. У 1875 у Парыжы ў іх гонар быў выбіты мэдаль з надпісам «Братом-русінам, замардаваным маскальскім царызмам, за вернасьць Царкве й Польшчы. 1874» зь імёнамі 18 ўніятаў, забітых у Пратуліне й Дралёве.
У 1938 распачаўся працэс бэатыфікацыі. 18 траўня 1990 была зробленая эксгумацыя, рэшткі забітых сялянаў перанесьлі ў парафіяльны касьцёл у Пратуліне. 6 кастрычніка 1996 13 падляскіх пакутнікаў былі ўрачыста бэатыфікаваныя ў Рыме. Ад 1998 у Кастамлотах дзейнічае санктуарый падляскіх пакутнікаў.
Пакутнікі
- Вінцэнт Леванюк, 25 гадоў, з Варобліна. Лічыўся пабожным і прывязаным да Царквы чалавекам. Першым згінуў падчас абароны сьвятыні.
- Даніла Кармаш, 48 гадоў, жанаты. Як кіраўнік брацтва падчас абароны царквы ўстаў на чале з крыжам, які да сёньня захоўваецца ў Пратуліне.
- Лукаш Бойка, 22 гады. Быў шляхетным чалавекам, карыстаўся павагай людзей. Падчас абароны біў у звон.
- Канстанцін Бойка, 49 гадоў, з Зачопкаў. Быў бедным селянінам і справедлівым чалавекам.
- Канстанцін Лукашук, 45 гадоў. Разам з жонкай выхоўваў 7 дзяцей. Шанавалі за учцівасьць.
- Барталамей Асыпюк, 30 гадоў. Быў абразчыкавым бацькам і мужам, глыбока веруючым чалавекам. Найбольш часу ахоўваў храм. Быў сьмяротна паранены.
- Аніцэт Грыцюк, 19 гадоў. За сваю нязвыклую пабожнасьць і ласкі параўноўваўся з Станіславам Косткам.
- Піліп Герылюк, 44 гады, з Зачопкаў. Быў пабожным чалавекам. Заахвочваў іншых да абароны царквы.
- Ігнат Франчук, 50 гадоў, з Дэрла. Найбольш вызначаўся верай. Пасьля сьмерці Данілы Кармаша ўзяў крыж.
- Ануфры Васылюк, 21 год. Быў солтысам у Апочках. Карыстаўся людзкой павагай.
- Максым Гаўрылюк, 34 гады, з Дэрла. Памёр ад раны ў жывот.
- Ян Андраюк, 26 гадоў. Кантар у парафіі. Быў сьмяротна паранены.
- Міхал Ваўрынюк, 21 год, з Дэрла. Быў сьмяротна паранены.