Марк Рутэ
Марк Рутэ | |
па-нідэрляндзку: Mark Rutte[1] | |
![]() | |
| |
---|---|
14 кастрычніка 2010 — 2 ліпеня 2024 | |
Папярэднік | Ян Пэтэр Балькенэндэ |
Наступнік | Дык Схооф |
30 студзеня 2003 — 26 траўня 2003 | |
28 чэрвеня 2006 — 13 кастрычніка 2010 | |
20 верасьня 2012 — 4 лістапада 2012 | |
23 сакавіка 2017 — 25 кастрычніка 2017 | |
22 ліпеня 2002 — 16 чэрвеня 2004 | |
Папярэднік | Hans Hoogervorst[d] |
Наступнік | Henk van Hoof[d] |
17 чэрвеня 2004 — 26 чэрвеня 2006 | |
Папярэднік | Annette Nijs[d] |
Наступнік | Bruno Bruins[d] |
31 сакавіка 2021 — 9 студзеня 2022 | |
31 кастрычніка 2012 — 3 лістапада 2012 | |
12 кастрычніка 2017 — 25 кастрычніка 2017 | |
7 кастрычніка 2010 — 14 кастрычніка 2010 | |
14 кастрычніка 2010 — 2 ліпеня 2024 | |
Папярэднік | Ян Пэтэр Балькенэндэ |
з 1 кастрычніка 2024 | |
Папярэднік | Енс Стольтэнбэрг |
Асабістыя зьвесткі | |
Нарадзіўся | 14 лютага 1967[2][1][3][…] (58 гадоў) |
Партыя | |
Адукацыя | |
Узнагароды | |
Подпіс | ![]() |
Марк Ру́тэ (па-нідэрляндзку: Mark Rutte; нарадзіўся 14 лютага 1967 году ў Гаазе, Нідэрлянды) — нідэрляндзкі палітык, генэральны сакратар Арганізацыі Паўночнаатлянтычнай дамовы (НАТО). Быў прэм’ер-міністарам Нідэрляндаў з 14 кастрычніка 2010 па 2 ліпеня 2024 году. Ягоны папярэднік на гэтае пасадзе — Ян Пэтэр Балькенэндэ.
Марк Рутэ з 2006 па лета 2023 году быў лідэрам лібэральнае Народнай партыі за свабоду і дэмакратыю.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Нарадзіўся ў шматдзетнай рэфармацкай сям’і. Скончыў Лейдэнскі ўнівэрсытэт, дзе вывучаў гісторыю. У 2002 годзе стаў дзяржаўным сакратаром працы і сацыяльнай абароны. У 2004 годзе заняў пасаду дзяржаўнага сакратара па адукацыі, культуры і навуцы. У 2006 годзе быў абраны кіраўніком лібэральнай Народнай партыі за свабоду і дэмакратыю. На парлямэнцкіх выбарах 2010 году ягоная партыя здабыла 1 926 551 (20,5 %) галасоў і 31 месца ў парлямэнце. За час перадвыбарнай кампаніі Рутэ абяцаў значнае скарачэньне дзяржаўных выдаткаў і памяншэньне матэрыяльнай дапамогі для імігрантаў з мэтай барацьбы з насупствамі эканамічнага крызісу.
Пасада прэм’ер-міністра
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У выніку стварэньня ўрадавай кааліцыі Рутэ быў высунуты на пасаду прэм’ер-міністра 8 кастрычніка 2010 году. Ужо амаль праз тыдзень каралева Бэатрыкс афіцыйна запрасіла Рутэ сфармаваць урад, і пазьней у той жа дзень ён прадставіў парлямэнту склад свайго першага кабінэту. У веку 43 гадоў ён стаў другім наймаладзейшым прэм’ер-міністрам у гісторыі краіны пасьля Руўда Любэрса[4]. Ужо праз паўтары гады кааліцыі распалася і першы кабінэт Рутэ зышоў у адстаўку. На ўсеагульных выбарах 2012 году Народная партыя за свабоду і дэмакратыю замацавала свае пазыцыі ў парлямэнце, павялічыўшы колькасьць дэпататаў з 31-га да 41-га. 5 лістапада 2012 году Рутэ зноў быў прызначаны прэм’ер-міністрам[5].
Другі кабінэт Рутэ завяршыў свой поўны чатырохгадовы тэрмін бяз развалу або вотуму недаверу, стаўшы першым кабінэтам, які зрабіў гэта пасьля працы першага кабінэту Кока, які працаваў з 1994 па 1998 гады[6]. Не зважаючы на пэўнае пагаршэньня вынікаў партыі Рутэ, ягоныя супернікі страцілі больш, што дапамагло палітыку захаваць сваю ўладу і сфармаваць ужо трэці кабінэт. 15 студзеня 2021 году кабінэт міністраў Рутэ калектыўна падаў у адстаўку пасьля публікацыі дасьледаваньняў, прысьвечаных скандалу з субсыдыямі на догляд за дзецьмі ў Нідэрляндах[7]. Рутэ прапанаваў сваю адстаўку каралю Вілему-Аляксандру, узяўшы на сябе адказнасьць за скандал[8]. Тым ня менш пасьля выбараў 2021 году ён застаўся на сваёй пасадзе, сфармаваўшы чарговы кабінэт. З моманту фармаваньня кааліцыйнага ўраду ў чатырохпартыйнай кааліцыі існавалі розныя пазыцыі адносна іміграцыйнай палітыкі. Рутэ поруч з кабінэтам падаў у адстаўку, заявіўшы аб сваім сыходзе як з пасады палітычнага лідэра партыі, гэтак і з нацыянальнай палітыкі агулам[9][10].
Як генэральны сакратар НАТО
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Пасьля свайго зыходу з нацыянальнай палітыкі Рутэ замяніў Енса Стольтэнбэрга на пасадзе генэральнага сакратара НАТО, зрабіўшы гэта 1 кастрычніка 2024 году на цырымоніі перадачы абавязкаў у штаб-кватэры НАТО ў Брусэлі[11]. Не зважаючы на тое, што раней ён заяўляў, што хоча засяродзіцца на выкладаньні ў сярэдняй школе пасьля працы прэм’ер-міністрам, палітык абвесьціў, што высуне сваю кандыдатуру на гэтую пасаду ў кастрычніку 2023 году. Ягоная заяўка атрымала публічную падтрымку з боку ўрадаў ЗША, Вялікабрытаніі, Нямеччыны і Францыі ў лютым 2024 году[12][13][14][15]. У наступныя месяцы Рутэ здолеў пераадолець апазыцыю Турэччыны, Вугоршчыны, Славаччыны і Румыніі, а яго адзіны апанэнт, прэзыдэнт Румыніі Кляўс Яганіс, за тыдзень да прызначэньня зьняў сваю кандыдатуру[16][17].
У якасьці генэральнага сакратара Рутэ заклікаў краіны-сябры арганізацыі павялічыць выдаткі на абарону і вайсковую вытворчасьць, заявіўшы, што краінам трэба набываць неабходны мэнталітэт ваеннага часу. Згодна зь якгонымі словамі, дадатковыя выдаткі мусяць спатрэбіцца дзеля забесьпячэньня калектыўнай абароны альянсу і прадухіленьня магчымага нападу Расеі[18]. Рутэ неаднаразова заклікаў надаць Украіне больш зброі[19][20]. Ён таксама казаў, што любыя будучыя мірныя перамовы з Расеяй павінны весьціся Ўкраінай з пазыцыі сілы[21].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ а б в г д е ё https://www.rijksoverheid.nl/regering/bewindspersonen/mark-rutte/cv
- ^ а б Mark Rutte // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
- ^ а б Mark Rutte (нід.) — VVD.
- ^ «Rutte wordt niet jongste premier». NOS.
- ^ Baalen, C. C. van; Kessel, Alexander van, eds. (2016). «Kabinetsformaties 1977-2012»). Amsterdam: Boom. — С. 511—523. — ISBN 978-94-6105-466-1.
- ^ «Kabinet-Rutte II verslaat Lubbers III: langstzittende kabinet». NOS.
- ^ Erdbrink, Thomas (15.01.2021). «Government in Netherlands Resigns After Benefit Scandal». The New York Times. — ISSN 0362-4331.
- ^ van den Berg, Stephanie (15.01.2021). «Dutch government resigns over childcare subsidies scandal». Reuters.
- ^ «VVD-leider Mark Rutte stopt, kondigt vertrek uit politiek aan». NOS.
- ^ Boztas, Senay (10.07.2023). «Dutch PM Mark Rutte to leave politics after collapse of government». The Guardian.
- ^ «Mark Rutte takes over as NATO chief». Le Monde.
- ^ De Koning, Petra; Aharouay, Lamyae (5.06.2024). «NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg gaat naar Boedapest om Rutte te helpen». NRC.
- ^ «UK backs outgoing Dutch PM as next Nato chief». BBC.
- ^ Lange, Laurens (23.02.2024). «Rutte heeft unanieme steun nodig — sommige NAVO-landen zien liever andere baas». RTL Nieuws.
- ^ «Mark Rutte weigerde in januari 2023 nog om NAVO-baas te worden». NU.
- ^ «Rutte over nieuwe baan: 'Drie maanden vrij en dan hard werken'». NOS
- ^ «Mark Rutte officieel benoemd tot nieuwe secretaris-generaal NAVO». RTL Nieuws.
- ^ Brouwers, Arnout (12.12.2024). «Rutte roept Navolanden op tot veel snellere verhoging van defensiebudget: 'De turbo moet erop'». de Volkskrant.
- ^ «Rutte Urges More NATO Arms as Ukraine Spending Goal in Sight». Bloomberg.
- ^ «Nato’s Rutte says Ukraine needs more weapons, not new ideas». Financial Times.
- ^ «NATO wants to put Ukraine in a position of strength for any Russia peace talks». Euronews.