Леанід Левін

Леанід Левін
	Леанід Левін
	На адкрыцьці выстаўкі «Пад знакам Мэноры. З гісторыі жыдоўства ў Беларусі» ў Нацыянальным гістарычным музэі Беларусі 9.08.2013
Род дзейнасьці	архітэктар
Дата нараджэньня	25 ліпеня 1936
Месца нараджэньня	Менск, БССР
Дата сьмерці	1 сакавіка 2014 (77 гадоў)
Месца сьмерці	Менск, Беларусь
Месца пахаваньня	Усходнія могілкі;
Грамадзянства	СССР → Беларусь
Месца вучобы	Беларускі політэхнічны інстытут;
Занятак	архітэктар
Месца працы	Менскпраект[d];
Дзеці	Галіна Леанідаўна Левіна[d]
Узнагароды	Ордэн Леніна
	Леанід Левін у Вікісховішчы

Леані́д Мендэ́левіч Ле́він (25 ліпеня 1936, Менск — 1 сакавіка 2014, Менск) — заслужаны архітэктар Рэспублікі Беларусь, ляўрэат Ленінскай прэміі й прэміі Ленінскага Камсамолу, Ляўрэат прэміі Валгаградзкага Камсамолу, ляўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь, ляўрэат шматлікіх прэстыжных конкурсаў і аглядаў архітэктурных работ, Акадэмік Міжнароднай і Беларускай акадэміі архітэктуры, Старшыня Саюзу Беларускіх жыдоўскіх грамадзкіх аб’яднаньняў і абшчынаў з 1991 па 2014 год^[1].

Адзін з аўтараў мэмарыяльнага комплексу «Хатынь», за які (у складзе аўтарскага калектыву) быў удастоены Ленінскай прэміі.

Біяграфія

Нарадзіўся 25 ліпеня 1936 году ў Менску^[2], скончыў 13-ю школу. У 1954—1960 гадах вучыўся ў Беларускім політэхнічным інстытуце. З 1960 году — праца ў Інстытуце «Менскпраект» (ад архітэктара да кіраўніка Майстэрні па забудове цэнтру Менску)^[1].. 1960—1967 удзельнічае ў стварэньні парку імя 50-годзьдзя Савецкай улады. У 1968 годзе ўдзельнічае ў стварэньні выставачнага павільёну ВДНГ БССР у Менску. У 1970 у складзе аўтарскага калектыву быў уганараваны Ленінскай прэміяй за мэмарыяльны комплекс 1968—1969 гг «Хатынь». З 1997 году — дырэктар ўласнай творчай майстэрні УП «Творчая майстэрня архітэктара Л. Левіна»^[1]..

Памёр 1 сакавіка 2014 году ў Менску. Пахаваны 4 сакавіка на Цэнтральнай алеі Ўсходніх могілак у Менску^[3].

Працы

Асноўныя працы (некаторыя ў суаўтарстве):

Мэмарыяльныя комплексы

Мэмарыяльны ансамбль «Хатынь» (1968)
Мэмарыяльны комплекс «Яма» (тэрыторыя былога Менскага гета)
Дзецям, якія загінулі ў Вялікай Айчыннай вайне (на месцы дзіцячага канцлягеру) і ад Чарнобыльскай катастрофы (Красны Бераг Жлобінскага раёну, 2006)
Мэмарыяльны комплекс вязьням гета ў Слуцку
Мэмарыяльны комплекс загінулым жыдам у Гарадзеі (2004)
Шунеўка (мэмарыяльны комплекс «Праклён фашызму»)
Мэмарыяльны комплекс «Прарыў» каля Ушачаў Ушацкага раёну Віцебскай вобласьці

Помнікі

Помнік беларускім партызанам («Прарыў»)
Помнік Янку Купалу (Менск, 1972)
Помнік Якубу Коласу (Менск, 1972)
Помнік князю Давыду ў Давыд-Гарадку (2000)
Помнік ахвярам менскага гета (1998-2000, Менск, пл. Юбілейная)

Праекты будынкаў

Гарком КПБ (1979), МЗС
ВДНГ (1968)

Станцыі Мінскага мэтрапалітэну

«Плошча Леніна» (1984)
«Няміга» (1990)

Праект дэталёвай пляніроўкі й забудовы цэнтру (1970-1975), праспэкту Машэрава (1980-я). Гістарычная «Няміга» (аўтарства рэканструкцыі гістарычнай часткі Менску) «Траецкае прадмесьце» (Менск, 1980-1986), «Верхні горад», Вуліца Няміга, «Ракаўскае прадмесьце»

Узнагароды

Дзьве Ганаровыя граматы Вярхоўнага Савету БССР
Грамата Вярхоўнага Савету БССР
Ордэн «За заслугі перад Фэдэратыўнай Рэспублікай Нямеччына»
Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь, за стварэньне помніка князю Давыду ў Давыд-Гарадку
Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь (2011), за мэмарыял «Дзецям — ахвярам Вялікай Айчыннай вайны» ў Чырвоным Беразе (Гомельская вобласьць)

Сцэнаграфіі, кнігі

Выканаў сцэнаграфію спэктакляў:

«Палёты з анёлам» (2001)
«Песьня вайны» (у суаўт., 2005) (Рэспубліканскі тэатар беларускай драматургіі)

Кнігі:

«Хатынь» (2005) (проза)
«Лаўка» (проза)
«Вайна і каханьне» (проза)
«Імгненьні» (паэтычная складанка)
«Перажыць перажытае» (альбом)

Крыніцы

[beljews-1] а ^б ^в Левин Леонид Менделевич

[2] «Левин Леонид Менделевич» в Большой Советской Энциклопедии (рас.)

[3] У Менску разьвіталіся з архітэктарам Леанідам Левіным (рас.)

[1]

[2]

[3]