Жаўна зялёная
| Жаўна зялёная | |
 | |
| Клясыфікацыя | |
|---|---|
| Царства | Жывёлы |
| Тып | Хордавыя |
| Кляса | Птушкі |
| Атрад | Дзятлападобныя |
| Сямейства | Дзятлавыя |
| Род | Picus |
| Від | Зялёная жаўна |
| Бінамінальная намэнклятура | |
| Picus viridis (Linnaeus, 1758) | |
| Арэал | |
 | |
Зялё́ны дзя́цел ці зялёная жаўна́ (Picus viridis) — від птушак зь сямейства дзятлавых (Picidae). Разам зь сівой жаўной (Picus canus) зьяўляецца адзіным прадстаўніком роду Picus у Цэнтральнай Эўропе.
Апісаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Падобная да сівой жаўны: верх аліўкава-зялёны з бачным у палёце жоўтым надхвосьцем. У абодвух полаў чырвоная шапачка і чорны лоб. У самца чырвоная пляма на чорным «вусе». Маладыя больш сьветлыя, з больш выразнымі плямкамі зьверху і з рыскамі зьнізу. Радужына вока шэрая. Голас: чысты і гучны рогат, які нагадвае ржаньне каня: «клю-клю-клю-клю…» або «юх-юх-юх-юхюхюх» (у адрозьненьне ад сівой жаўны танальнасьць амаль аднолькавая), позыў «гі-йак», вельмі рэдка стукае. Даўжыня цела 31—35 см, размах крылаў 50—55 см[1].
Падвіды[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- P. v. viridis — большая частка Эўропы;
- P. v. sharpei — Пірэнейскі паўвостраў, Пірэнэі;
- P. c. karolini — ад Італіі на Ўсход праз Баўгарыю, Азію, паўднёва-заходні Туркмэністан да паўночнага Ірану.
Біятоп[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Сьветлыя высакастволыя лясы (лісьцевыя або зьмяшаныя), часьцей іх прасьветленыя ўскрайкі, рачныя даліны, парослыя высокімі лісьцевымі дрэвамі (таполямі, вольхамі), групы дрэў сярод палёў, старыя паркі (нават у гарадах), на захадзе арэалу таксама сады, вінаграднікі, адкрытыя тэрыторыі з адзіночнымі дрэвамі і нават бязьлеснае навакольле з сухастоем.
Гняздо[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У дупле (звычайна лісьцевага дрэва), звычайна бліжэй да сярэдзіны вышыні камля (часта 1—5 м над зямлёй). У подсьціле парахня, часам некалькі трэсак. Дыямэтар адтуліны 6—8 см, глыбіня гнездавой камэры 25—50 см, шырыня 15—20 см.
Яйкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
5—7 (3—9, вельмі рэдка 11), эліптычныя, падоўжаныя з тупым вузейшым канцом, белыя, бліскучыя, з бачнымі порамі. Памеры: 31,0 × 23,0 мм (29,5—34,0 × 21,0—23,5 мм).
Арэал[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Эўропа (акрамя Ірляндыі), паўднёвая, паўднёва-ўсходняя і Малая Азія, Каўказ, Ірак, паўночны і заходні Іран, паўднёва-заходні Туркмэністан.
Пералёты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Аселы. У межах арэала ўзімку качуе.
Месца зімовак[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У межах гнездавога арэала.
На Беларусі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Рэдкі на захадзе і вельмі рэдкі на астатняй частцы краіны аселы від. У Чырвонай кнізе Беларусі.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Жаўна зялёная — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў