Вялікая сынагога (Гомель)

Помнік сакральнай архітэктуры
Вялікая сынагога
Вялікая сынагога
Краіна	Беларусь
Места	Гомель
Каардынаты	52°25′42″ пн. ш. 31°01′01″ у. д.
Канфэсія	юдаізм
Дата заснаваньня	1828
Вялікая сынагога на мапе Беларусі Вялікая сынагога
Вялікая сынагога на Вікісховішчы

Вялі́кая сынаго́га — помнік архітэктуры першай паловы XIX стагодзьдзя ў Гомлі. Знаходзілася ў цэнтры места каля сядзібы Крушэўскіх («Паляўнічага доміка»), на рагу Рынкавай і Магілёўскай вуліцаў. Твор архітэктуры клясыцызму. Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зруйнавалі сынагогу.

Гісторыя

Г. Лукомскі, 1911 г.

Вялікае Княства Літоўскае

Першую драўляную сынагогу ў Гомлі, відаць, збудавалі яшчэ ў XVII ст.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Гомель апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, сынагога працягвала дзеіць. У 1828—1833 гадох на загад графа Мікалая Румянцава замест у месьце збудавалі новую мураваную сынагогу.

Найноўшы час

У 1923 годзе савецкія ўлады зачынілі сынагогу. Пазьней будынак сынагогі рэканструявалі пад клюб.

Будынак сынагогі пацярпеў у час Другой сусьветнай вайне, па якой савецкія ўлады яго цалкам зьнішчылі.

Архітэктура

Помнік архітэктуры клясыцызму. Гэта быў вялікі прастакутны ў пляне будынак з паўкруглай лёджыяй, разьмешанай над галоўным уваходам.

Будынак сынагогі замыкаў пэрспэктыву Рынкавай вуліцы.

Галерэя

• Гістарычныя здымкі
• 
  да 1918 г.
• 
  да 1918 г.
• 
  1916 (1918?) г.
• 
  1918 г.

• 
  1931 г.
• 
  травень 1932 г.
• 
  1932 г.
• 
  1941—1943 гг.

Літаратура

• Страчаная спадчына / Т. Габрусь, А. Кулагін, Ю. Чантурыя, М. Ткачоў: Уклад. Т. Габрусь. — Менск: Беларусь, 2003. — 351 с.: іл. ISBN 985-01-0415-5.

Вонкавыя спасылкі

• Вялікая сынагога ў Гомлі, Radzima.org