Вензавец

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Вензавец
лац. Vienzaviec
Петрапаўлаўская царква-мураўёўка
Петрапаўлаўская царква-мураўёўка
Краіна: Беларусь
Вобласьць: Гарадзенская
Раён: Зьдзецельскі
Сельсавет: Вензавецкі
Насельніцтва: 646 чал. (2015)
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 1563
СААТА: 4223803006
Нумарны знак: 4
Геаграфічныя каардынаты: 53°25′26″ пн. ш. 25°19′56″ у. д. / 53.42389° пн. ш. 25.33222° у. д. / 53.42389; 25.33222Каардынаты: 53°25′26″ пн. ш. 25°19′56″ у. д. / 53.42389° пн. ш. 25.33222° у. д. / 53.42389; 25.33222
Вензавец на мапе Беларусі ±
Вензавец
Вензавец
Вензавец
Вензавец
Вензавец
Вензавец
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Вензаве́ц[1], Вязавец — вёска ў Беларусі, на рацэ Мураванцы. Цэнтар сельсавету Зьдзецельскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва на 2015 год — 646 чалавек. Знаходзіцца за 7 км на паўднёвы захад ад Зьдзецелу, за 22 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня; на шашы Зьдзецел — Слонім.

Вязавец — даўняе мястэчка[2] гістарычнай Слонімшчыны (частка Наваградчыны).

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Упершыню Вязавец упамінаецца ў другой палове XV ст. У першай чвэрці XVI ст. маёнткам валодаў князь Фёдар Заслаўскі. У 1566 годзе — Геранім Сіняўскі, які атрымаў яго праз шлюб з дачкой Ф. Заслаўскага Ганнай.

На мапе Тамаша Макоўскага 1613 году Вязавец значыцца як мястэчка. У 1624 годзе ён упамінаецца як цэнтар воласьці ў валоданьні Сапегаў[a]. У XVII ст. маёнтак знаходзіўся ў валоданьні Сапегаў і Палубінскіх. У гэты час тут дзейнічаў касьцёл, вядомы цудоўным абразам Маці Божай.

У XVIII ст. Вязавец уваходзіў у склад Зьдзецельскага графства Радзівілаў. На 1775 год тут было 53 двары, 2 млыны, карчма.

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Вязавец апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, у Слонімскім павеце Гарадзенскай губэрні. Паселішча захавала статус мястэчка. На 1885 год у Вязаўцы было 90 двароў, царква, школа, праводзіліся кірмашы.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Вязавец занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Вязавец абвяшчаўся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ён увайшоў у склад Беларускай ССР[3]. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Вензавец апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, у Зьдзецельскай гміне Слонімскага павету Наваградзкага ваяводзтва.

У 1939 годзе Вензавец увайшоў у БССР, у Юравіцкі сельсавет. Статус паселішча панізілі да вёскі. На 1970 год тут было 145 двароў, на 1992 год — 164, на 1995 год — 215. 12 лістапада 1973 году Вензавец стаў цэнтрам сельсавету. У 2000-я гады вёска атрымала афіцыйны статус «аграгарадку».

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Дэмаграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • XIX стагодзьдзе: 1830 год — 364 муж., зь іх шляхты 6, духоўнага стану 1, мяшчанаў-юдэяў 22, мяшчанаў-хрысьціянаў і сялянаў 335[4]; 1885 год — 850 чал.
  • XX стагодзьдзе: 1904 год — 718 чал.; 1970 год — 485 чал.; 1992 год — 538 чал.[5]; 1995 год — 588 чал.[6]
  • XXI стагодзьдзе: 2015 год — 646 чал.

Інфраструктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У Вензаўцы працуюць сярэдняя школа, лякарня, дом культуры.

Турыстычная інфармацыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Славутасьці[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ LMAB. Ф. 16 спр. 203 ч. 3.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9. (pdf)
  2. ^ Соркіна І. Мястэчкі Беларусі... — Вільня, 2010. С. 376.
  3. ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
  4. ^ Соркіна І. Мястэчкі Беларусі... — Вільня, 2010. С. 414.
  5. ^ Шаблюк В. Вензавец // ЭГБ. — Мн.: 1994 Т. 2. С. 245.
  6. ^ БЭ. — Мн.: 1997 Т. 4. С. 87.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]