Валянціна Церашкова

Валянціна Церашкова
	Валянціна Церашкова; лац. Valancina Cieraškova
	Валянці́на Ўладзі́мераўна Церашко́ва
Род дзейнасьці	Касманаўтыка
Дата нараджэньня	6 сакавіка 1937[…] (87 гадоў)
Месца нараджэньня	Вялікае Масленнікава[d], Чобакаўскае сельскае пасяленне[d], Тутаеўскі раён[d], Яраслаўская вобласьць, РСФСР, СССР;
Грамадзянства	СССР, Расея
Месца вучобы	Вайскова-паветраная інжынэрная акадэмія імя Жукоўскага[d] (1969);
Занятак	касманаўт, палітык, вайскоўка, інжынэрка, лётчыца, прафэсарка ўнівэрсытэту, дэпутат Дзяржаўнай думы Расеі
Навуковая сфэра	палітык і касманаўтыка
Месца працы	Q4538916?; Krasny Perekop Factory[d]; Усход-6; Вярхоўны Савет СССР[d]; Прэзідыум Вярхоўнага Савета СССР[d]; Union of Soviet Societies for Friendship and Cultural Relations with Foreign Countries[d]; Яраслаўская абласная дума[d]; Дзяржаўная дума;
Псэўданімы	Чайка і Valentina
Сябра ў	ЦК КПСС, Сусьветная рада міру[d], Дзяржаўная Дума Расійскай Федэрацыі VII склікання[d], Дзяржаўная дума VI скліканьня[d] і Дзяржаўная дума Расеі VIII скліканьня[d]
Бацька	Уладзімер Аксёнавіч (1912-1940)
Маці	Алена Фёдараўна Круглова (1913-1987)
Муж	Андрыян Рыгоравіч Нікалаеў (1962-1982), Юлій Георгіевіч Шапашнікаў (гады жыцьця: 1931-1999)
Дзеці	Дачка: Алена Андрыянаўна Маёрава (нар. 1964)
Узнагароды	; ; ; ; ; ; ; Лётчык-касманаўт СССР[d] (1963) honoris causa[d] ; Ганаровы грамадзянін Віцебску[d] ; Q2348481? (1965) Міжнародная заля касьмічнай славы[d] (1985) Yuri A. Gagarin Prize of the Government of the Russian Federation in the field of space activities[d] Q97344254?
Подпіс
	Валянціна Церашкова ў Вікісховішчы

Валянці́на Ўладзі́мераўна Церашко́ва (па-расейску: Валенти́на Влади́мировна Терешко́ва) (нар. 6 сакавіка 1937 году) — савецкі касманаўт беларускага паходжаньня, першая жанчына ў космасе. Сярод некалькіх соцень кандыдатаў была абраная пілётам касьмічнага карабля Усход-6, які падняў яе ў космас 16 чэрвеня 1963 году. Церашкова стала першым цывільным у космасе: яе, і іншых жанчын-кандыдатаў прынялі ў паветраныя войскі толькі з-за патрабаваньняў адбору^[6].

Бацька быў родам зь вёскі Выйлава (Бялыніцкі раён, Магілёўская вобласьць), маці — зь вёскі Ерамееўшчына (Дубровенскі раён, Віцебская вобласьць). У дзяцінстве размаўляла па-беларуску^[7]. У 1977 годзе абараніла дысэртацыю на атрыманьне навуковай ступені кандыдата тэхнічных навук.

Грамадзкая дзейнасьць

У 2011 годзе абрана дэпутатам Дзяржаўнай думы Расіі ад партыі «Адзіная Расія» па яраслаўскім рэгіянальным спісе. Церашкова разам з Аленай Мізулінай, Ірынай Яровай і Андрэем Скочам ^[8]^[9]^[10] уваходзіць у міжфракцыйную дэпутацкую групу па абароне хрысціянскіх каштоўнасцяў; у гэтай якасці яна падтрымлівала ўнясенне змен у Канстытуцыю Расіі, паводле якіх, «праваслаўе з’яўляецца асновай нацыянальнай і культурнай самабытнасці Расіі». Намеснік старшыні камітэта Дзярждумы па федэратыўнай прыладзе і пытаннях мясцовага самакіравання з 21 снежня 2011 года, у дзярждуме 7 скліканьня старшыня камісіі па пытаньнях дэпутацкай этыкі і сябра камітэту па міжнародных справах^[11].

Крыніцы

^ Терешкова Валентина Владимировна // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
^ Walentina Tereschkowa-Nikolajewa // filmportal.de — 2005.
^ Walentina Tereschkowa // FemBio database (ням.)
^ Валентина Владимировна Терешкова. Биографическая справка — Rossiya Segodnya, 2012.
^ Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі
^ Valentina Vladimirovna TERESHKOVA (анг.)
^ Першая жанчына-касманаўт: Мае бабулі гаварылі па-беларуску і я таксама. Эўрапейскае радыё для Беларусі (6 сакавіка 2012). Праверана 6 сакавіка 2012 г.
^ Андрей Владимирович Скоч — депутат Госдумы, меценат и общественный деятель. (dp.ru)
^ Скоч Андрей Владимирович — депутат Государственной думы Российской Федерации шести созывов. (stories-of-success.ru)
^ Биография депутата и руководителя фонда «Поколение» Андрея Скоча (theperson.pro)
^ Терешкова Валентина Владимировна (рас.). Дзярждума РФ. Праверана 19 ліпеня 2023 г.

[_aa10ec2ed2daf3a6-1] Терешкова Валентина Владимировна // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.

[_dc0579acbd495b7b-2] Walentina Tereschkowa-Nikolajewa // filmportal.de — 2005.

[_fce879e97c3a1691-3] Walentina Tereschkowa // FemBio database (ням.)

[_103e0404cea48e65-4] Валентина Владимировна Терешкова. Биографическая справка — Rossiya Segodnya, 2012.

[_cabf05e41146186c-5] Нацыянальная служба Чэскай рэспублікі

[tereshk_bio-6] Valentina Vladimirovna TERESHKOVA (анг.)

[7] Першая жанчына-касманаўт: Мае бабулі гаварылі па-беларуску і я таксама. Эўрапейскае радыё для Беларусі (6 сакавіка 2012). Праверана 6 сакавіка 2012 г.

[8] Андрей Владимирович Скоч — депутат Госдумы, меценат и общественный деятель. (dp.ru)

[9] Скоч Андрей Владимирович — депутат Государственной думы Российской Федерации шести созывов. (stories-of-success.ru)

[10] Биография депутата и руководителя фонда «Поколение» Андрея Скоча (theperson.pro)

[11] Терешкова Валентина Владимировна (рас.). Дзярждума РФ. Праверана 19 ліпеня 2023 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]