Вайдзень
| Вайдзень лац. Vajdzień | |
| Waddin | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Waido + суфікс з элемэнтам -н- (-n-) |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Войдзін, Войдзень |
| Вытворныя формы | Відын |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Вайдзень» | |
Вайдзень — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Войдзін (Войдзень).
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вадзін (Waddin) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова вайд- (вейд-) (імёны ліцьвінаў Вайдзіла, Войдаўт, Вейдман; германскія імёны Weidel, Weidelt, Weidman) паходзіць ад гоцкага waida 'поле, паша'[2] або ад асновы -від- (-вайд-)[3].
У Прусіі бытавала імя Waytin / Waidenne / Wydenne / Woydenne / Woytin (1349 і 1396 гады)[4].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Waydenne vnd sin compan Rage (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)[5]; в Жомоити… Воидены… сельца вышеписаныи (2 кастрычніка 1511 году)[6]; Воиден (13 сакавіка 1516 году)[7]; передъ Войденемъ, наместникомъ Новгородскимъ (каля 1516 году)[8]; на Новгородского Войденю (6 красавіка 1517 году)[9]; наместника Новгородского Войденю (каля 1517 году)[10]; Станиславу Войденю… по жонах их Галене а Ганне Войденевнах (7 сьнежня 1554 году)[11]; дворанинъ нашъ Миколай Станиславович Войдень (7 лістапада 1561 году)[12]; Миколай Войден (3 ліпеня 1563 году)[13]; Миколаи Воидень (1565 год)[14]; Никодымъ Войденевичъ (1567 год)[15]; земенин нашъ Никодымъ Миколаевич Войдень (12 красавіка 1584 году)[16]; Woydzienięta (1744 год)[17].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Вайдзень — намесьнік ваяводы наваградзкага, які ўпамінаецца ў 1516 годзе
- Мікалай Станіслававіч Войдзень — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, судзьдзя гродзкі ашмянскі ў 1571—1581 гадох[18]
- Рыгор Янавіч Войдзін — вількамірскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1610 годзе[19]
- Міхал Вайдзяновіч — шляхціч Менскага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў 1787 годзе[20]
Прыдомкам Вэйдэн карыстаўся шляхецкі род Вяжбоўскіх[21].
На гістарычнай Ашмяншчыне існуе вёска Вайдзені, у гістарычнай Прусіі — Вайдэнэн.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1141.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Schmittlein R. Toponymes finnois et germaniques en Lituanie // Revue internationale d’onomastique. Nr. 2, 1948. P. 102.
- ^ Trautmann R. Die altpreußischen Personennamen. — Göttingen, 1925. S. 112, 114.
- ^ Scriptores rerum Prussicarum. Bd. 2. — Leipzig, 1863. S. 674.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 86—87.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 9 (1511—1518). — Vilnius, 2002. P. 208.
- ^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 413.
- ^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 475.
- ^ Литовская метрика. Т. 1. — СПб., 1903. С. 515.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 248 (34) (1554—1556). — Vilnius, 2018. P. 60.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 249 (35) (1554—1568). — Vilnius, 2018. P. 176.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1—2, ч. 3, т. 1. — Юрьев, 1914. С. 657.
- ^ Popisy wojskowe pospolitego ruszenia Wielkiego Księstwa Litewskiego (1524—1566). — Białystok, 2018. S. 162.
- ^ Литовская метрика. Отд. 1. Ч. 3. — Петроград, 1915. С. 540.
- ^ Метрыка Вялікага Княства Літоўскага. Кніга 70 (1582—1585 гг.). — Менск, 2008. С. 164.
- ^ Diecezja Wileńska, 1744, Pawet, 20 лютага 2011 г.
- ^ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom I: Województwo wileńskie. XIV—XVIII wiek. — Warszawa, 2004. S. 277.
- ^ Опись документов Виленского центрального архива древних актовых книг. Вып. 9. ― Вильна, 1912. С. 34.
- ^ Яўген Анішчанка, Шляхта Минского воеводства на сеймике 1787 г., Архіў гісторыка Анішчанкі, 23 сьнежня 2016 г.
- ^ Stekert A. Przydomki polskie, litewskie i rusińskie. — Kraków, 1897.S. 219.