Барыс Сьцяпанаў (фізык)
- Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Сьцяпанаў.
Барыс Сьцяпанаў | |
Борис Иванович Степанов | |
![]() | |
Дата нараджэньня | 28 красавіка 1913 |
---|---|
Месца нараджэньня | |
Дата сьмерці | 7 сьнежня 1987 (74 гады) |
Месца сьмерці | |
Месца вучобы | СПДУ |
Занятак | фізык |
Навуковая сфэра | фізыка |
Месца працы |
|
Вядомы як | адзін з заснавальнікаў беларускай фізычнай школы |
Навуковая ступень | доктар фізыка-матэматычных навук[d] |
Вучні | * Павал Апанасевіч |
Узнагароды |
Бары́с Іва́навіч Сьцяпа́наў (28 красавіка 1913, Санкт-Пецярбург, Расейская імпэрыя — 7 сьнежня 1987, Менск, БССР) — беларускі фізык, акадэмік АН БССР (1953)[1]. Доктар фізыка-матэматычных навук (1949).
Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Барыс Сьцяпанаў нарадзіўся 28 красавіка 1913 году ў Санкт-Пецярбургу. Бацька быў працоўным[2]. У 1936 годзе скончыў Ленінградзкі ўнівэрсытэт (сёньняшняя назва Санкт-Пецярбурскі дзяржаўны ўнівэрсытэт). Яшчэ падчас студэнцтва ў 1934 годзе пачаў працаваць лябарантам у Дзяржаўным аптычным інстытуце (Санкт-Пецярбург). У 1939 годзе абараняе кандыдацкую дысэртацыю. У 1939 годзе ўступіў у КПСС. Удзельнічаў у Другой Сусьветнай вайне. У 1953 годзе па прапанове Прэзыдыюму АН БССР Барыс Сьцяпанаў абіраецца акадэмікам беларускай Акадэміі навук і пераяжджае ў Менск. Ад 1953 да 1978 году быў загадчыкам катэдры фізычнай оптыкі БДУ. У 1971—1986 дэпутат Вярхоўнага Савету БССР. Дасьледаваў спэктраскапію, люмінесцэнцыю, квантавую электроніку. Разьвіў тэорыю анамалій у спэктрах двухатамных малекул. Прапанаваў зручныя набліжаныя мэтады разьліку вагальных спэктраў складаных арганічных малекул. Пабудаваў квантавамэханічную тэорыю люмінесцэнцыі складаных малекул. Аўтар больш як 350 навуковых прац, у тым ліку 9 манаграфій. Падрыхтаваў 11 дактароў навук, 45 кандыдатаў навук. У 1988 годзе Інстытут фізыкі НАН Беларусі названы ў гонар Барыса Сьцяпанава.
Узнагароды[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Герой сацыялістычнай працы (1973)[3].
- Дзяржаўная прэмія СССР (1950, за кнігу «Ваганьні малекул», напісаную сумесна з М. У. Валькенштэйнам и М. Ельяшэвічам)
- Дзяржаўная прэмія СССР (1972, за цыкль работ па дасьледаваньні зьявы аптычнай генэрацыі ў рашчынах складаных арганічных злучэньняў і стварэньні на іх аснове новага тыпу лазэраў са зь пераладжваемай частатой выпраменьваньня ў шырокой вобласьці спэктру)
- Дзяржаўная прэмія СССР (1982, за цыкль работ «Фізычныя асновы дынамічнай галяграфіі і новыя мэтады ператварэньня прасторавай структуры сьветлавых пучкоў»)
- Дзяржаўная прэмія БССР (1976, за распрацоўку мэтадаў разьліку энэргетычных і часавых характарыстык цьвёрдацельных лазэраў)
- Заслужаны дзяяч навукі БССР (1967)
- Ордэн Леніна (1973)
- Ордэн Кастрычніцкай рэвалюцыі (1971)
- Ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцяга СССР (1961, 1983)
- Ордэн Сяброўства народаў (1979)
- Ордэн Знак Пашаны (1952)
- Залаты мэдаль ім. С. І. Вавілава Акадэміі навук СССР (1967)
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Акадэмік Сцяпанаў Барыс Іванавіч(рас.) НАН Беларусі
- ^ Килин С. Я. (2012) Академик Борис Иванович Степанов (к столетию со дня рождения)(рас.)
- ^ Борис Иванович Степанов (К 90-летию со дня рождения) // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя фізіка-матэматычных навук. — 2003. — № 2. — С. 121-123.
- Нарадзіліся 28 красавіка
- Нарадзіліся ў 1913 годзе
- Нарадзіліся ў Санкт-Пецярбургу
- Памерлі 7 сьнежня
- Памерлі ў 1987 годзе
- Памерлі ў Менску
- Дактары фізыка-матэматычных навук
- Героі Сацыялістычнай Працы
- Кавалеры ордэна Леніна
- Кавалеры ордэна Кастрычніцкай рэвалюцыі
- Кавалеры ордэна Працоўнага Чырвонага Сьцягу
- Кавалеры ордэна «Дружбы Народаў»
- Кавалеры ордэна «Знак Пашаны»
- Беларускія фізыкі
- Ляўрэаты Сталінскай прэміі
- Ляўрэаты Дзяржаўнай прэміі СССР
- Выпускнікі Санкт-Пецярбурскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту
- Ляўрэаты Дзяржаўнай прэміі БССР
- Выкладчыкі БДУ
- Акадэмікі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі
- Дэпутаты Вярхоўнага Савету БССР
- Сябры КПСС