Антанін Мае

	Антанін Мае
	фр. Antonine Maillet
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася	10 траўня 1929; Буктуш, Новы Брунсўік, Канада
Памерла	17 лютага 2025; Манрэаль, Канада
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	Пісьменьніца, драматургіня, перакладніца, выкладніца, дасьледніца
Гады творчасьці	1957-2025
Мова	Француская канадзкая, француская акадыйская
Дэбют	1957
Значныя творы	La Sagouine (1971), Pélagie-la-Charrette (1979)
Узнагароды	Ганкураўская прэмія[d] (1979) Prix Québec-Paris[d] (1975) літаратурная прэмія генэрал-губэрнатара[d] (1972) Prix Champlain[d] (1961) ганаровы доктар унівэрсытэту Ляваля[d] (1988) сябра Каралеўскага таварыства Канады[d] ганаровы доктар Атаўскага ўнівэрсытэту[d] ганаровы доктар Універсітэта Канкордыя[d] ганаровы доктар Альберцкага ўніверсітэта[d] ганаровы доктар Універсітэта Брытанскай Калумбіі[d] мэдаль Лорна Пірса[d] (1980) honorary doctor of University of Lyon-III[d] (13 сакавіка 1989) Q132485596?
	Антанін Мае ў Вікісховішчы

Антанíн Маé (па-француску: Antonine Maillet; 10 траўня 1929, Буктуш, Новы Брансўік, Канада — 17 лютага 2025, Манрэаль, Канада) — канадзкая акадыйская пісьменьніца, драматургіня і перакладніца. Ляўрэатка Прэміі генэрал-губэрнатара (1972, за раман «Дон-Лось») і Ганкураўскай прэміі (1979, за раман «Пэляжы-Драбіны»)^[1].

Жыцьцяпіс

Нарадзілася ў 1929 годзе ў Буктушы (Нью-Брансўік ці Новы Брансўік). Атрымала ступень бакаляўркі мастацтваў у Акадыйскім каледжы Нотр-Дам у 1950 годзе і ступень магістаркі ў Манктонскім унівэрсытэце (дыплёмная праца на тэму «Жанчына і дзіця ў творчасці Габрыэль Руа»)^[2].

У 1958 годзе пачала актыўна публікавацца^[3].

Ужо ў першых творах Маё актыўна выкарыстоўвала акадыйскі дыялект францускай мовы і культурныя традыцыі акадыйскага народу^[4].

Працягваючы акадэмічную адукацыю ва Ўнівэрсытэце Лаваля, у 1963 і 1969 г. вяла дасьледаваньні ў Францыі, дзе працавала над дысэртацыяй па Рабле. У 1970 годзе абараніла доктарскую дысэртацыю на тэму «Рабле і народныя традыцыі ў Акадыі», у якой былі каталягізаваныя больш за 500 архаічных фразаў і словаў з францускай мовы XVI стагодзьдзя, якія выкарыстоўваюцца ў акадыйскім дыялекце францускай у цяперашні час^[5].

У 1971 годзе да Антанін Мае прыйшла нацыянальная і міжнародная літаратурная слава пасьля выхаду ў сьвет манадрамы "Мурза" (фр. La Sagouine). Драматычныя маналёгі «Мурзы», напісаныя ад асобы пажылой акадыйскай прачкі, былі раскупленыя з моманту першай публікацыі ў колькасьці 100 тысячы асобнікаў^[6].

У 1979 годзе літаратурны аўтарытэт А. Мае ўмацаваўся з выданьнем рамана «Пэляжы-Драбіны» (фр. Pélagie-la-Charrette), які распавядае аб вяртаньні акадыйцаў на радзіму пасьля Вялікай дэпартацыі 1755 году. Гэты твор замацаваў за А. Мае статус лідаркі акадыйскай літаратуры і прынёс ёй вядомасьць у Францыі, дзе быў прададзены мільён копіяў рамана. «Пэляжы-Драюіны» была ўдастоеная Ганкураўскай прэміі — А. Мае стала першым ляўрэатам гэтай францускай прэміі з Паўночнай Амэрыкі^[7].

Антаніна Мае шмат гадоў была спадарожніцай Мэрсэдэс Паляміны, сузаснавальніцы тэатру Rideau Vert^[8].

Памерла 17 лютага 2025 году ва ўзросьце 95 гадоў у сябе дома ў Манрэалі^[9].

Творы

• 1958: Pointe-aux-Coques

• 1962: On a mangé la dune

• 1968: Les Crasseux

• 1971: La Sagouine

• 1972: Don l'Orignal

• 1972: Par derrière chez mon père

• 1973: Gapi et Sullivan

• 1973: L'Acadie pour quasiment rien

• 1973: Mariaagélas

• 1975: Évangeline Deusse

• 1976: Gapi

• 1976: Mon pays c’est un conte

• 1977: La Veuve enragée

• 1977: Les Cordes-de-bois

• 1978: Le Bourgeois gentleman

• 1979: Pélagie-la-Charrette

• 1981: Cent ans dans les bois

• 1981: Christophe Cartier de la Noisette dit Nounours

• 1981: La Contrebandière

• 1981: Les drolatiques, horrifiques et épouvantables aventures de Panurge, ami de Pantagruel

• 1982: La Gribouille

• 1984: Crache à pic

• 1986: Garrochés en paradis

• 1986: Le Huitième Jour

• 1987: Margot la folle

• 1990: L'Oursiade

• 1991: William S.

• 1992: Les Confessions de Jeanne de Valois

• 1993: La Nuit des rois

• 1995: La Fontaine ou la Comédie des Animaux

• 1996: Le Chemin Saint-Jacques

• 1996: L'Île-aux-Puces

• 1999: Chronique d'une sorcière de vent

• 2002: Madame Perfecta

• 2003: Le temps me dure

• 2006: Pierre Bleu

• 2009: Le Mystérieux Voyage de Rien

• 2010: Fais confiance à la mer, elle te portera

• 2022: Mon testament

Крыніцы

^ Katia Bottos, Antonine Maillet : conteuse de l'Acadie ou l'encre de l'aède, Paris, L'Harmattan, 2011, 186 p. (ISBN 978-2-296-54564-9, BNF 42400927)
^ Robert Viau, Antonine Maillet : 50 ans d'écriture, Éditions David, Ottawa, 2008, 349 p. (ISBN 978-2-89597-097-2)
^ Marguerite Maillet, Gérald Leblanc et Bernard Emont, Anthologie de textes littéraires acadiens: 1606-1975, Moncton, Éditions d'Acadie, 1992, 643 p. (ISBN 978-2-7600-0228-9, BNF 37619865), p. 447-472 et 538-557
^ David Lonergan, Paroles d'Acadie : Anthologie de la littérature acadienne (1958-2009), Sudbury, Prise de parole, 2010, 445 p. (ISBN 978-2-89423-256-9, BNF 42613865), p. 41-60
^ David Lonergan, Paroles d'Acadie : Anthologie de la littérature acadienne (1958-2009), Sudbury, Prise de parole, 2010, 445 p. (ISBN 978-2-89423-256-9, BNF 42613865), p. 41-60
^ Katia Bottos, Antonine Maillet : conteuse de l'Acadie ou l'encre de l'aède, Paris, L'Harmattan, 2011, 186 p. (ISBN 978-2-296-54564-9, BNF 42400927)
^ Robert Viau, Antonine Maillet : 50 ans d'écriture, Éditions David, Ottawa, 2008, 349 p. (ISBN 978-2-89597-097-2)
^ «Antonine Maillet - Les possibles sont infinis: un amour profond pour la littérature», La Presse, 19 mars 2010, https://www.lapresse.ca/cinema/critiques/201207/25/01-4558853-antonine-maillet-les-possibles-sont-infinis-un-amour-profond-pour-la-litterature.php
^ Frédérique de Simone, «Décès d’Antonine Maillet: un monument de la littérature s’éteint», journaldequebec.com, 17 février 2025, https://www.journaldequebec.com/2025/02/17/deces-dantonine-maillet-un-monument-de-la-litterature-seteint

[1] Katia Bottos, Antonine Maillet : conteuse de l'Acadie ou l'encre de l'aède, Paris, L'Harmattan, 2011, 186 p. (ISBN 978-2-296-54564-9, BNF 42400927)

[2] Robert Viau, Antonine Maillet : 50 ans d'écriture, Éditions David, Ottawa, 2008, 349 p. (ISBN 978-2-89597-097-2)

[3] Marguerite Maillet, Gérald Leblanc et Bernard Emont, Anthologie de textes littéraires acadiens: 1606-1975, Moncton, Éditions d'Acadie, 1992, 643 p. (ISBN 978-2-7600-0228-9, BNF 37619865), p. 447-472 et 538-557

[4] David Lonergan, Paroles d'Acadie : Anthologie de la littérature acadienne (1958-2009), Sudbury, Prise de parole, 2010, 445 p. (ISBN 978-2-89423-256-9, BNF 42613865), p. 41-60

[5] David Lonergan, Paroles d'Acadie : Anthologie de la littérature acadienne (1958-2009), Sudbury, Prise de parole, 2010, 445 p. (ISBN 978-2-89423-256-9, BNF 42613865), p. 41-60

[6] Katia Bottos, Antonine Maillet : conteuse de l'Acadie ou l'encre de l'aède, Paris, L'Harmattan, 2011, 186 p. (ISBN 978-2-296-54564-9, BNF 42400927)

[7] Robert Viau, Antonine Maillet : 50 ans d'écriture, Éditions David, Ottawa, 2008, 349 p. (ISBN 978-2-89597-097-2)

[8] «Antonine Maillet - Les possibles sont infinis: un amour profond pour la littérature», La Presse, 19 mars 2010, https://www.lapresse.ca/cinema/critiques/201207/25/01-4558853-antonine-maillet-les-possibles-sont-infinis-un-amour-profond-pour-la-litterature.php

[9] Frédérique de Simone, «Décès d’Antonine Maillet: un monument de la littérature s’éteint», journaldequebec.com, 17 février 2025, https://www.journaldequebec.com/2025/02/17/deces-dantonine-maillet-un-monument-de-la-litterature-seteint

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]