Абмеркаваньне:Днестар
(Перанакіравана з «Абмеркаваньне:Днестр»)
§3. Паўдзённая мяжа Еўрапейскай Сарматыі ў працы Пталямея.
Рака Тырас(Цірас).
§4. Становішча Ніжняй Місіі Яўропы. Мапа IX.
Прыдэльтавае цячэньня Істра.
У матэматыцы домыслаў не бывае.
Заўвага. Сучасныя населеныя кропкі ўзяты з Google, іх каардынаты – зь Вікіпедыі.
Уводзіны.
Для разьлікаў спатрэбяцца:
►Аксіёма: Днестр-гэта Тырас
►Выснова 1 (базавая): сучасная паралель 48°30′ супадае з паралельлю 48°30′ у працы Пталямея. Абазначу яе праз 48°30′
► Выснова 2 (базавая): мерыдыян 28°Грынвіч супадае з мерыдыянам 53° у працы Пталямея. Абазначу яго праз 28°(53°).
Адлік мерыдыянаў буду весьці ад мерыдыяна 28°(53°):
53°Пталямей = 28°Грынвіч (базавы мерыдыян):
54°Пталямей = 29°Грынвіч
55°Пталямей = 30°Грынвіч
56°Пталямей = 31°Грынвіч
57°Пталямей = 32°Грынвіч
58°Пталямей = 33°Грынвіч
59°Пталямей = 34°Грынвіч
60°Пталямей = 35°Грынвіч....і паглядзім, што атрымаецца. – §1. Сістэма каардынат Пталямея.
3.1. Рака Тырас (Цірас).
„(6)… З рэк, якія бягуць ніжэй Барыстэна, рака Ціра 48 адзьдзяляе часткі Дакіі і Сарматыі, пачынаючы ад павароту, які знаходзіцца пад 53° — 48°30' да канца пад 49°30' — 48°30'“ - Пталямей. Геаграфія (III, 5.6). Па Латышаву В. В. Пераклад П. І. Цьвяткова.// Капіталь 5. СТАНОВІШЧА ЕЎРАПЕЙСКАЙ САРМАТЫІ, МАПА VIII./(мова расейская)
„(15) Вышэй ракі Ціры каля Дакіі:
Карадун 112 49°30' - 48°40'
Метон 113 51° - 48°30'
Клепідава 114 52°30' - 48°40'
Вібантавар 115 53°10' - 48°40'
Эракт 116 53°30' - 48°40'" - Пталямей. Геаграфія (III, 5.15). Па Латышаву В. В. Пераклад П. І. Цьвяткова./ Капіталь 5. СТАНОВІШЧА ЕЎРАПЕЙСКАЙ САРМАТЫІ, МАПА VIII./(мова расейская)
„(7) … вусьце ракі Ціры151 56°20' - 47°40' - Пталямей . Капіталь 10. ПАЛАЖЭНЬНЕ Ніжняй Місіі ЯЎРОПЫ. КАРТА IX (мова расейская)
14. ... вусьці ракі Ціры 56°20'[17] - 47°40'- Капіталь 10. Палажэньне Ніжняй Місіі Эўропы карта IX // Пераклад І.П. Цьвяткова (кніга III), П.І. Прозарава (кніга V) і А.І. Малеіна (кнігі VII і VIII) па: ВДИ. 1948. 2. Стар. 232-256 з выпраўленьнямі складальніка)
[17] Варыянт: 56°40 '.
У каардынатах рака Тырас Пталямея апісваецца радам:
/У. Карпаты/ гара Гаверла(Каверла) 24°30′00″(49°30′) д. 48°09′37″(48°10′) ш.
/вышэй Тыраса/ Карадун 49°30' 48°40' → 24°30'00″(49°30') д. 48°40'00″(48°40') ш.
/Прут-Тырас/ г. Ярэмча, паварот П на Ў 24°33′31″(49°35′) д. 48°27′37″(48°30′) ш.
/Прут-Тырас/ п.г.т. Дзяляцін-Дэлятын 24°37′25″(49°35′) д. 48°31′43″(48°30′) ш.
/Прут-Тырас/ с. Добратаў 24°41′52″(49°40′) д. 48°32′49″(48°30′) ш.
/Прут-Тырас/ с. Ла́нчын 24°45′06″(49°45′) д. 48°32′51″(48°30′) ш.
/Прут-Тырас/ с. Саджа́ўка 24°47′35″(49°50′) д. 48°34′10″(48°35′) ш.
/Прут-Тырас/ с. Іванаўцы 24°50′33″(49°50′) д. 48°34′33″(48°35′) ш.
/Прут-Тырас/ с. Таўма́чык 24°53′28″(49°55′) д. 48°35′00″(48°35′) ш.
/Прут-Тырас/ с. Княждвор 24°54′46″(49°55′) д. 48°33′29″(48°35′) ш.
/Прут-Тырас/ с. Шапараўцы 24°57′23″(49°55′) д. 48°33′49″(48°35′) ш.
/Прут-Тырас/ г. Каламе́́́я, паварот П на ПдзУ 25°02′00″(50°00′) д. 48°31′00″(48°30′) ш.
/Прут-Тырас/ г. Чарнаўцы́ 25°56′04″(50°55′) д. 48°17′27″(48°15′) ш.
/вышэй Тыраса/ Метон 51° 48°30' → 26°00′00″(51°00′) д. 48°30′00″(48°30′) ш.
/Днестр-Тырас/ Гарашава, паварот Д на Ў 26°06′18″(51°05′) д. 48°32′45″(48°30′) ш.
/Днестр-Тырас/ Рухацін-Ру́хатын 26°12′18″(51°10′) д. 48°31′02″(48°30′) ш.
/Днестр-Тырас/ Рашкаў 26°16′08″(51°15′) д. 48°30′40″(48°30′) ш.
/Днестр-Тырас/ Гардаўцы 26°20′01″(51°20′) д. 48°30′20″(48°30′) ш.
/Днестр-Тырас/ Хаты́н (Катын) – Хацін 26°29′31″(51°30′) д. 48°30′34″(48°30') ш.
/Днестр-Тырас/ с. Казло́ў 27°30′45″(52°30′) д. 48°28′57″(48°30′) ш.
/выш. Тыраса/ Клепідава52°30' 48°40' → 27°30′00″(52°30′) д.48°30′00″(48°40′) ш.
/Днестр-Тырас/ Нямія 27°45′44″(52°45′) д. 48°27′54″(48°30′) ш.
/Днестр-Тырас/ Магілёў. паварот Д на ПдзУ 27°47′00″(52°45′) д. 48°27′00″(48°25′) ш.
/ Тырас/ паварот Тыраса 53° 48°30' → 28°00′00″(53°00′) д. 48°30′00″(48°30') ш.
/выш. Тыраса/Вібантавар53°10' 48°40' → 28°10'00"(53°10') д. 45°30'00"(48°40') ш.
/Днестр-Тырас/ Халошніца 28°10′37″(53°10') д. 48°14′51″(48°15') ш.
/вышэй Тыраса/ Эракт 53°30' 48°40' → 28°30'00″(53°30') д. 48°40'00″(48°40') ш.
/Днестр-Тырас/ Німераўка або Няміраўка 28°32′00″(53°30') E 48°07′00″(48°05′) N
*Карадун вышэй г. Ярэмча на П,
*Метон вышэй г. Чарнаўцы на П,
*Клепідава вышэй с. Казло́ў на Д,
*Вібантавар вышэй Халошніцы на Д,
*Эракт вышэй Няміраўкі на Д.
Ад Ярэмча (П) да Каламеі (П) Прут цячэ па паралелі 48°30′.
Ад Гарашавы (Д) да Магілёва (Д) Днестр цячэ па паралелі 48°30′.
Чарнаўцы(П) зьвязваюць усходняе цячэньне Прута па паралелі 48°30′ з усходнім цячэньнем Днястра па паралелі 48°30′.
Ад Ярэмча да Чарнаўцоў у Пталямея Тырасам названы Прут.
Ад Гарашавы да Няміраўкі у Пталямея Тырасам названы Днестр.
Метон зьвязвае канец цячэньня Тырас-Прута па паралелі 48°30′ з пачаткам цячэньня Тыраса-Днястра па паралелі 48°30′ .
Карадун і Метон ня могуць быць вышэй Днястра, бо
Д ад вытоку да Марыямпаля цячэ вышэй паралелі 49°, і Карадун 49°30 - 48°40' зь яго мерыдыянам 24°30'(49°30') і паралельлю 48°40' ніяк ня можа быць вышэй паралелі 49° на паказаным участку Д:
/Д/ Выток р. Днестр 22°58′00″(48°00′) д. 49°12′30″(49°15′) ш.
/Д/ Воўкава (па-укр. Во́вче) 22°54′34″(47°55′) д. 49°12′40″(49°15′) ш.
/Д/ Лі́мна (па укр. Лімна), Ло́мна 22°48′57″(47°50′) д. 49°15′05″(49°15′) ш.
/Д/ с. В. Лужок (па-укр Верхній Лужок) 23°01′05″(48°00′) д. 49°21′42″(49°20′) ш.
/Д/ г. С. Са́мбар (па-укр. Стари́й Са́мбір) 23°00′00″(48°00′) д. 49°26′00″(49°25′) ш.
/Д/ г. Са́мбар (па-укр. Са́мбір) 23°12′00″(48°10′) д. 49°31′00″(49°30′) ш.
/Д/ с. Карналавічы (па-укр. Корналовичі) 23°21′28″(48°20′) д. 49°32′26″(49°30′) ш.
/Д/ с. Чайкавічы (па-укр. Чайковичі) 23°31′16″(48°30′) д. 49°35′51″(49°35′) ш.
/Д/ с. Драгавіж (па-укр. Дроговиж) 23°56′40″(48°55′) д. 49°31′18″(49°30′) ш.
/Д/ с. Надзецічы (па-укр. Надітичі) 23°58′15″(49°00′) д. 49°28′21″(49°30′) ш
/Д/ с. Беразіна́ (укр. Березина́) 24°04′02″(49°05′) д. 49°26′46″(49°25′) ш.
/Д/ с. Каменнае (па-укр. Кам'яне) 24°12′40″(49°10′) д. 49°25′05″(49°25′) ш.
/Д/ с. Бародчыцы (па-укр. Бородчиці) 24°13′50″(49°15′) д. 49°23′07″(49°25′) ш.
/Д/ п.г.т. Жура́ўна (па-укр. Журавне) 24°16′ (49°15′) д. 49°15′ (49°15′) ш.
/Д/ с. Старое Сяло (па-укр. Старе Село) 24°21′34″(49°20′) д. 49°13′24″(49°15′) ш.
/вышэй Тыраса/Карадун 49°30' 48°40' → 24°30'00″(49°30')д. 48°40'00″(48°40') ш.
/Д/ с. Лука (па-укр. Лука) 24°30′15″(49°30′) д. 49°12′48″(49°15′) ш.
/Д/ с. Стары Мартынаў 24°33′58″(49°35′) д. 49°12′24″(49°15′) ш.
/Д/ с. Перлаўцы(укр. Пе́рлівці) 24°36′23″(49°35′) д. 49°10′18″(49°10′) ш.
/Д/ с. Шаўчэнкава (па-укр. Шевченкове) 24°41′35″(49°40′) д. 49°07′56″(49°10′) ш.
/Д/ Крылас, раней Галіч 24°41′19″(49°40′) д . 49°05′18″(49°05′) ш.
/Д/ г. Га́ліч (па-укр. Га́лич) 24°43′18″(49°45′) д. 49°06′46″(49°05′) ш.
/Д/ п.г.т. Езу́паль (па-укр. Єзупіль) 24°46′35″(49°45′) д. 49°02′35″(49°00′) ш.
/Д/ с. Марыямпаль (па-укр. Маріямпіль) 24°51′09″(49°50′) д. 49°02′18″(49°00′) ш.
---------------------
А вось вышэй П, які ад вытоку да Каламеі цячэ праз гэты мерыдыян на Ў па паралелі 48°30', ён якраз і ляжыць:
/У. Карпаты/ гара Гаверла(Каверла) 24°30′00″(49°30′) д. 48°09′37″(48°10′) ш.
/Тырас/ канец 49°30' 48°30' → 24°30′00″(49°30') д. 48°30'00″(48°30') ш.
/вышэй Тыраса/Карадун49°30' 48°40' → 24°30'00″(49°30') д. 48°40'00″(48°40') ш.
/П/ г. Ярэмча (па- укр. Яре́мче) 24°33′31″(49°35′) д. 48°27′37″(48°30′) ш.
/П/ п. Дзяляцін (па-ўкр. Деля́тин, Дэлятын)24°37′25″(49°35′) д. 48°31′43″(48°30′) ш.
/П/ с. Добратаў ( па-укр. До́бротів) 24°41′52″(49°40′) д. 48°32′49″(48°30′) ш.
/П/ с. Ла́нчын па- (укр. Ла́нчин) 24°45′06″(49°45′) д. 48°32′51″(48°30′) ш
/П/ с. Саджа́ўка (па-укр. Саджавка) 24°47′35″(49°50′) в. 48°34′10″(48°35′) ш.
/П/ с. Іванаўцы (укр. Іванівці) 24°50′33″(49°50′) д. 48°34′33″(48°35′) ш.
/П/ с. Таўма́чык (укр. Товмачик) 24°53′28″(49°55′) д. 48°35′00″(48°35′) ш
/П/ с. Княждвор (укр. Княждвір) 24°54′46″(49°55′) д. 48°33′29″(48°35′) ш.
/П/ с. Шапараўцы (укр. Шепарівці) 24°57′23″(49°55′) д. 48°33′49″(48°35′) ш.
/П/ г. Каламе́́́я (па-укр. Коломи́я) 25°02′00″(50°00′) д. 48°31′00″(48°30′) ш.
*Карадун ляжыць вышэй г. Ярэмча ́на П. Гэты ўчастак Прута названы Тырасам.
► Ад Марыямпаля да Ану́т Д не апускаецца ніжэй паралелі 48°35′:
/Д/ Залі́шчыкі (па-укр.Залі́щики) 25°44′06″(50°45′) д. 48°39′00″(48°40′) ш.
/Д/ Ку́ліўцы (па-укр.Ку́лівці) 25°49′40″(50°50′) д. 48°38′02″(48°40′) ш.
/Д/ Вінагра́днае (па-укр. Виногра́дне) 25°51′26″(50°50′) д. 48°36′08″(48°35′) ш.
/Д/ Дарашы́ўцы (па-укр. Дороші́вці) 25°53′35″(50°55′) д. 48°35′14″(48°35′) ш.
/Д/ Зазу́лінцы (па-укр. Зозу́линці) 25°55′18″(50°55′) д. 48°35′37″(48°35′) ш.
/выш. Тыраса/ Метон51°-48 30' → 25°00′00″(51°00′) д. 48°30′00″(48°30′) ш.
/Д/ Ану́т (па-укр. Ону́т) 26°03′00″(51°03′) д. 48°34′02″(48°35′) ш.
/Д/ Гарашава (па-укр. Горошова́) 26°06′18″(51°05′) д. 48°32′45″(48°30′) ш.
Паколькі ад Марыямпаля да Ану́т Д не апускаецца ніжэй паралелі 48°35′, Метон 51°- 48°30' зь яго мерыдыянам 25°(51°) і паралельлю 48°30' ніяк ня можа быць вышэй паралелі 48°35′ на паказаным участку Д.
А вось вышэй П, які ад Чарнаўцоў да Ліпкані цячэ праз мерыдыян Метона па паралелі 48°15′, Метон якраз і ляжыць:
/П/ г. Чарнаўцы́ 25°56′04″(50°55′) д. 48°17′27″(48°15′) ш.
/вышэй Ціра/ Метон 51°- 48°30 → 26°00′00″(51°00′) д. 48°30′00″(48°30′) ш.
/П/ с. Прут (па-укр. Прут) 26°02′34″(51°05′) д. 48°16′36″(48°15′) ш.
/П/ с. Вострыца (па-укр. Остриця) 26°03′19″(51°05′) д. 48°17′24″(48°15′) ш.
/П/ с. Цурэнь (па-укр. Цурень) 26°06′03″(51°05′) д. 48°14′11″(48°15′) ш.
/П/ с. Баянаўка (па-укр. Боянівка) 26°09′55″(51°10′) д. 48°14′50″(48°15′) ш.
/П/ г. Наваселіца (па-укр. Новоселиця) 26°15′55″(51°15′) д. 48°13′09″(48°15′) ш.
/П/ с. Тара́саўцы (па-укр. Тара́сівці) 26°22′02″(51°20′) д. 48°12′10″(48°10′) ш.
/П/ с. Ванчыко́ўцы (па-укр. Ванчиківці) 26°26′52″(51°25′) д. 48°12′56″(48°15′) ш.
/П/ с. Думены (па-укр. Думени, Думэны) 26°29′52″(51°35′) д. 48°13′17″(48°15′) ш.
/П/ с. Крыва (па-малд. Criva) 26°40′20″(51°40′) д. 48°16′16″(48°15′) ш.
/П/ г. Ліпканы ( па-малд. Lipcani, Ліпка́нь) 26°48′14″(51°50′) д. 48°15′55″(48°15′) ш.
* Метон ляжыць вышэй г. Чарнаўцы́ ́ на П. Гэты ўчастак Прута названы Тырасам.
Так што Карадун і Метон ляжаць вышэй П, а не Д.
Відавочна, што Пталямей Тырасам называе частку П ад г. Ярэмча да г. Чарнаўцы.
► Ад Гарашавы (пачатак цячэньня Д па паралелі 48°30′) да Магілёва (канец цячэньня Д па паралелі 48°30′) Д цячэ па паралелі 48°30':
/Д/ Гарашава (па-укр. Горошова́) 26°06′18″(51°05′) д. 48°32′45″(48°30′) ш.
/Д/ Ру́хатын (па-укр. Ру́хотин) 26°12′18″(51°10′) д. 48°31′02″(48°30′) ш.
/Д/ Рашкаў (па-укр.Рашків) 26°16′08″(51°15′) д. 48°30′40″(48°30′) ш.
/Д/ Гардаўцы (па-укр. Гордівці́) 26°20′01″(51°20′) д. 48°30′20″(48°30′) ш.
/Д/ Хаты́н (па-укр. Хоти́н) 26°29′31″(51°30′) д. 48°30′34″(48°30') ш.
/Д/ с. Казло́ў (укр. Козлів) 27°30′45″(52°30′) д. 48°28′57″(48°30′) ш.
/выш. Тыраса/Клепідава52°30'- 48°40' → 27°30′00″(52°30′) д. 48°30′00″(48°40′) ш.
/Д/ Нямія (па-укр.Немі́я) 27°45′44″(52°45′) д. 48°27′54″(48°30′) ш.
/Д/ Магілёў паварот Днястра 27°47′00″(52°45′) д. 48°27′00″(48°30′) ш.
/Тыраса/ паварот р. Тырас 53°- 48°30' → 28°00′00″(53°00′) д. 48°30′00″(48°30') ш.
* Клепідава ляжыць вышэй с. Казло́ў на Д .
Паколькі Д ад Гарашавы (Д) да Магілёва(Д) цячэ па паралелі 48°30', Клепідава 52°30'-48°40' зь яе мерыдыянам 27°30'(52°30') і паралельлю 48°40', ляжыць вышэй на паказаным участку Д. Відавочна, частка Д на паралелі 48°30′названа Тырасам. Гэты ўчастак Днястра таксама і яўна ў п. 6. названы Тырам.
► Ад Магілёва Д цячэ ўжо ніжэй паралелі 48°30′, аддаляючыся ад яе:
/Д/ Магілёў. паварот Д 27°47′00″(52°45′) д. 48°27′00″(48°30′) ш.
/Тырас/ паварот р. Цір 53° 48°30' → 28°00′00″(53°00′) д. 48°30′00″(48°30') ш.
/выш Тыраса/ Вібант.53°10' 48°40' → 28°10'00"(53°10') д. 45°30'00"(48°40') ш.
/Д/ Халошніца (па-малд. Holoşniţa) 28°10′37″(53°10') д. 48°14′51″(48°15') ш. (3)
/Д/ Я́мпаль (па-ўкр. Ямпіль) 28°16′40″(53°15′) д. 48°14′42″(48°15′) ш.
/Д/ Сарока(па-малд. Soroca) 28°17′51″(53°20′) д. 48°09′21″(48°10′) ш.
/выш. Тыраса/Эракт53°30' 48°40' → 28°30'00″(53°30') д.48°40'00″(48°40') ш.
/Д/ Німераўка або Няміраўка 28°32′00″(28°30') E 48°07′00″(48°05′) N
Эракт ляжыць вышэй с. Казло́ў (Д).
Паколькі ад Магілёва Д цячэ ўжо ніжэй паралелі 48°30′, аб'екты Вібантавар 53°10'-48°40' (вышэй Халошніцы (Д)) і Эракт 53°30'-48°40' (вышэй Няміраўкі (Д)), відавочна, ляжаць вышэй Д, а, значыць, частка Д ад Магілёва да Няміраўкі таксама названа Тырасам.
Метон 51° - 48°30′, гэта аб'ект, які зьвязвае канец цячэньня П-Тыраса на Ў па паралелі 48°30′ з пачаткам цячэньня Д- Тыраса на Ў па паралелі 48°30′:
/П-Тырас/ г. Каламе́́́я 25°02′00″(50°00′) д. 48°31′00″(48°30′) ш.
/П-Тырас / г. Чарнаўцы́ 25°56′04″(50°55′) д. 48°17′27″(48°15′) ш.
/вышэй Тыраса/ Метон → 25°00′00″(51°00′) д. 48°30′00″(48°30′) ш.
/Д-Тырас/ с. Гарашава 26°06′18″(51°05′) д. 48°32′45″(48°30′) ш.
----------------------------------------------------
Апошняе ўпамінаньне ракі Тырас зьвязана з Няміраўкай, вышэй якой Эракт. Гэта мерыдыян 28°30′(53°30'). Наступнае ўпамінаньне Тыраса зьвязана зь яго вусьцем. А гэта мерыдыян аж 31°20′(56°20').
Ні адна кропка ў Пталямея яўна не падзьцьвярджае, што адрэзак Д ад Няміраўкі 28°32′(53°30') да Маякоў 30°16′(55°15′) можна сьмела называць Тырасам - няма падстаў. Чаму, ці куды зьнікла ніжняе цячэньне Д.?
Гэта прывусьцевы Днестр:
/Днестр/ Раскаецы,Малдова 29°46′34″(54°45′) 46°35′→ 46°40′
/Днестр/ Пуркары, Малдова 29°51′37″(54°50′) 46°30′→ 46°30′
/Днестр/ Аланешты, Малдова 29°55′05″(54°55′) 46°30′→ 46°30′
/Днестр/ Крокмаз, Малдова 29°58′57″(55°00′) 46°25′→ 46°30′
/Днестр/ Паланка, Малдова 30°05′35″(55°05′) 46°25′→ 46°30′
/Днестр/ Бяляеўка, Украіна 30°12′ (55°10′) 46°30′→ 46°30′
/Днестр/ Маякі, паварот Днястра, Украіна 30°16′00″(55°15′) 46°25′→ 46°30′
….
Гэта Днестр з надбудовай (Кілійскі рукаў інтэгрыраваны ў Днестр):
/+1°↑/Дунай/ Галаць 28°02'33"(53°00') 46°25'→ 46°30′
/+1°↑/Дунай/ Гюргюлешты 28°12′00″(53°10′) 46°30′→ 46°30′
/+1°↑/Дунай/Кіл. рукаў/ Пэтлэджанка 28°44′46″(53°45′) 46°15′→ 46°20′
/+1°↑/Дунай/Кіл. рукаў/ Кілія 29°14′16″(54°15′) 46°30′→ 46°30′
/+1°↑/Дунай/Кіл. рукаў/ Старая Кілія 29°17′23″(54°15′) 45°25′→ 46°30′
/+1°↑/Дунай/Кіл. рукаў/ Вілкава 29°35′37″(54°35′) 46°25′→ 46°30′
/+1°↑/Дунай/Кіл. рукаў/ вусьце Прорвы 29°43′48″(54°45′) 46°30′→ 46°30′
/Днестр/ Раскаецы 29°46′34″(54°45′) 46°35′→ 46°40′
/Днестр/ Пуркары 29°51′37″(54°50′) 46°30′→ 46°30′
/Днестр/ Аланешты 29°55′05″(54°55′) 46°30′→ 46°30′
/Днестр/ Крокмаз 29°58′57″(55°00′) 46°25′→ 46°30′
/Днестр/ Паланка 30°05′35″(55°05′) 46°25′→ 46°30′
/Днестр/ Бяляеўка 30°12′ (55°10′) 46°30′→ 46°30′
/Днестр/ Маякі, паварот Днястра 30°16′00″(55°15′) 46°25′→ 46°30′
* Пэтлэджанка (па –рум. Pâtlâgeanca), першы падзел Дуная на вусьці, пачатак, Кілійскага рукава.
А гэта Істрас Пталямея і Эродатаса (для грэцкай мовы выкарыстана румынская/малдаўская назва Днястра – Nistru (Ίστρω-Ιστρου), для латыні — нямецка-аўстрыйска-украінская назва Днястра — Dnister (Ister) (па-ўкраінску: Дністер), у расейскамоўным перакладзе - украінскую назву на кірыліцы Дністер(Істр), або польскую (Dniestr):
/Ιστρου-Istrer-Істр//Днестр/(53°←54°45′) Раскаецы 28°00′(53°00′) 46°35′→46°40′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Дунай/+1°↑/Галаць, Румынія 28°02'(53°00') 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Дунай/+1°↑/Гюргюлешты, Малд. 28°12′(53°10′) 46°30′′→46°40′
/Ιστρου-Isterr-Істр/Дунай/+1°↑/Пэтлэджанка, Румынія 28°44′46″(53°45′) 46°20′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Дунай/+1°↑/+1°→/ Пэтлэджанка 29°44′46″(54°45′) 46°20′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Днестр/ Раскаецы (Nistru, Малдова) 29°46′34″(54°45′) 46°40′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Днестр/ Пуркары (Nistru, Малдова) 29°51′37″(54°50′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Днестр/ Аланешты (Nistru, Малдова) 29°55′05″(54°55′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Днестр/ Крокмаз (Nistru, Малдова) 29°58′57″(55°00′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Днестр/ Паланка (Nistru, Малдова) 30°05′35″(55°05′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Днестр/ Бяляеўка (Dnister, Украіна) 30°12′ (55°10′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Дунай/+1°↑/+1°→/ Кілія, Украіна 30°14′16″(55°15′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Днестр/ Маякі (Dnister, Украіна) 30°16′00″(55°15′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Дунай/+1°↑/+1°→/ С. Кілія, Румынія 30°17′23″(55°15′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Дунай/+1°↑/+1°→/ Вілкава, Украіна 30°35′37″(54°35′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Дунай/+1°↑/+1°→) /вусьце Прорвы 30°43′48″(54°45′) 46°30′
/Ιστρου-Istrer-Істр/Хаджыбе́й&Куяльнік лім./ Адэса 30°43′40″(55°45′) 46°30′
Гарады захаваныя тут:
/Дн/ (53°←54°45′)Раскаецы 28°00′(53°00′) 46°35′ →46°40′ Дзінагэтыя 53° — 46°40
/Дун/+1°↑/ Галац 28°02'(53°00') 46°25' →46°40′
/Дун/+1°↑Гюргулешты 28°12′(53°10′) 46°30′ →46°40 Дзінагэтыя 53°10 — 46°40
/Дун/+1°↑/ Пэтлэджанка 28°45′(53°45′) 46°15′ →46°20′ „1- падзел на вусьці “
/Дун/+1°↑Вілкава 29°36′(54°40′) 46°25′ →46°30′ Новіо́дун 54°40 — 46°30
/Дун/+1°↑/вусьце Прорвы 29°44′(54°45′) 46°30′ →46°30′
/Дун/+1°↑/+1°→Пэтлэджанка 29°45′(53°45′) 46°15′ →46°20′ „1- падзел на вусьці Д“
/Дн/ Пуркары 29°52′(54°50′) 46°30′ →46°30′ Новіо́дун 54°50 — 46°30
-------------------------------
/Н. Місія/ Навіо́дун 54°40 — 46°30 /Дунай/+1°↑/Вілкава 29°35′(54°35′→54°40′) 46°30′
/Н. Місія/ Навіодун 54°50 — 46°30 /Днестр/ Пуркары 29°50′(54°50′→54°50′) 46°30′.
*Вілкава-Навіо́дун 54°40 — 46°30, горад Н. Місіі, ляжыць ля Дуная, пагэтаму ў Пталямея так і запісана: „Побач з Данубіем Навіо́дун 54°40 — 46°30”.
*Пуркары-Навіо́дун 54°50 — 46°30, першы падзел Істра на вусьці, ляжыць на Днястры, пагэтаму Пталямей гэты горад прыпісвае не Данубію (Дунаю), а Істру (Днястру).
/Н. Місія/ Дзінагэтыя 53°—46°40 /Дн/(53°←54°45′) Раскаец 28°(53°) 46°35′ → 46°40
/Н. Місія/ Дзінагэтыя 53°10—46°40 /Дун/+1°↑+1°→/ Гюргулешт/
*Раскаец-Дзінагэтыя 53°—46°40 (паварот Істра) атрымана пераносам Раскаецаў (паварот Днястра) з Днястра на мерыдыян Галаца (паварот Дуная), пагэтаму Пталямей гэты горад прыпісвае не Данубію(Дунаю), а Істру(Днястру): „Паварот Істра і горада Дзінагэ́тыя“ .
*Гюргулешты–Дзінагэтыя 53°10—46°40 (верхняя мяжа прыдэльтавага Дуная) пасаджаны з Дуная на паралель 46°40 Раскаецаў(верхняя мяжа правусьцевага Днястра)-Дзінагэтыі, пагэтаму ў Пталямея так і запісана: „Побач з Данубіем (Дунаем) Дзінагэтыя 53°10—46°40”.
3.7. Вусьце ракі Тырас.
У р. Тырас знаходзяць у працы два варыянты вусьцяў:
вусьці ракі Тырас 56°20 - 47°40'
[17] Варыянт: вусьці ракі Тырас 56°40' - 47°40'
У гэтым параграфе інфармацыі недастаткова, каб паказаць гэтыя вусьці. Не, паказаць можна, куды пападае, напрыклад, першае вусьце:
/Чорнае мора/ Рыбакоўка 31°21′05″ (56°20′) д. 46°37′13″(46°35′) ш.
/мора/ вусьце р. Тырас 56°20 47°40'→31°20′00″ (56°20′) д. 46°40′00″(46°40′) ш.
/Чорнае мора/ Беразанскі ліман 31°28′52″ (56°30′) д. 46°42′00″(46°40′) ш.
Але гэтыя вусьці павінны шукацца ў зьвязе з ніжнім цячэньнем Д. А вось яно ў Пталямея адсутнічае. А вось вусьці Істраса прысутнічаюць. Вусьці Тыраса павінны шукацца ў зьвязе з вусьцямі Істра-Днястра
Эродатас пра рэкі Скітыі Тырыс і Іпаніс:
„52. … Цірас і Гіпаніс вельмі блізка падыходзяць адзін да аднаго ў зямлі алівонаў; затым абедзьве ракі паварочваюць у розныя бакі і прамежак паміж імі пашыраецца“ - Герадот. Гісторыя. IV. 52 (мова расейская)
Энцыклапедычны слоўнік Бракхаўза і Эўхрона пра рэкі Прут і Днестр.
П і Д вельмі блізка падыходзяць адзін да аднаго ў паўночна-заходняй частцы Бесарабіі:
Цытата (П&Д): "У паўночна-заходняй частцы Бесарабіі П. падыходзіць блізка да Днястра, і водападзел абедзьвюх рэк паміж горадам Хацінам і мястэчкам Наваселіцай вельмі вузкі (шырыня яго па прамой лініі складае каля 34 вёрст)“. - Прут, рака // Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Эўхрона: у 86 т. (82 т. І 4 доп.). - СПб., 1890-1907.
Затым абедзьве ракі паварочваюць у розныя бакі і прамежак паміж імі пашыраецца:
Цытата (П): „ П. цячэ ... да Наваселіцы, тут ухіляецца трохі на паўночны ўсход (да вёскі Ліпкан), далей зноў паварочвае на паўдзённы ўсход (да вёскі Ляова) .... " - Прут, рака // Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Эфрона: у 86 т. (82 т. І 4 доп.). - СПб., 1890-1907.
Цытата (Д): "Працякаючы на Ў, ля горада Магілёва Д. мяняе свой кірунак на паўдзённы і ўпадае ў Чорнае мора праз Днястроўскі ліман, разьмешчаны ў 40 вёр. на З ад горада Адэсы". - Днестр // Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Эфрона: У 86 тамах (82 т. і 4 доп.). - СПб., 1890-1907.
У пункце 52 Тырысам і Іпанісам Эродатас называе Прут і Днестр у іх вярхоўях.
Іпанісам, згодна аксіоме „ Днестр - гэта Тырас“ павінен быць П (Прут). Але парадак пералічэньня рэк гэтага не дапускае:
„51. Дык вось, Істрас - першая рака Скітыя, за ёй ідзе Тырыс”.
52. Трэцяя рака Скітыя – Іпаніс“
/51. Εϊς μέν δη τών ποταμών τοέσι Σκύθησί έστι o Ίστρος, με τ ά δέ τούτον Τύρης..
52. τρίτος δέ "Υπανις ποταμδς δρμδται μέν έκ της Σκυθικής, ρεει δέ έκ λίμνης μεγάλες την ττεριξ νεμονται їπποι άγριοι λευκοί, καλεεται δέ ή λίμνη αυτη όρθως μητηρ Ύπάνιος.//
Згодна парадаку пералічэньня рэк, Эродатас першай называе Тырыс, а потым за ім Іпаніс, усё-такі Тырысам ён называе П (Прут), а Іпанісам – Д (Днестр) у іх вярхоўях. Зямля алізонаў - паўночна-усходняя частка Бесарабіі.
У каардынатах рэкі Тырыс і Іпаніс апісваецца радам:
/П-Тырыс Эродатаса/ выток, гара Гаверла 24°33′15″(49°35′) д. 48°09′46″(48°10′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса/ Варохта 24°34′00″(49°35′) д. 48°17′00″(48°15′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса/ Татараў 24°34′40″(49°35′) д. 48°20′37″(48°20′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса/ Мікулічын 24°36′07″(49°35′) д. 48°23′35″(48°25′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ г. Ярэмча 24°33′31″(49°35′) д. 48°27′37″(48°30′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ Зарэчча 24°38′39″(49°40′) д. 48°30′59″(48°30′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ Дзяля́цін 24°37′25″(49°35′) д. 48°31′43″(48°30′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ До́братаў 24°41′52″(49°40′) д. 48°32′49″(48°30′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ Ла́нчын 24°45′06″(49°45′) д. 48°32′51″(48°30′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ Кійданцы 24°58′09″(50° ) д. 48°32′17″(48°30′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ г. Каламея 25°02′00″(50° ) д. 48°31′00″(48°30′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ Будзілаў 25°30'46"(50°30') д. 48°27'28"(48°25') ш.
/П Тырыс Эродатаса &Птал./ г. Сьня́цін 25°34′16″(50°35') д. 48°27′04″(48°25') ш.
/П-Тырыс Эродатаса &Птал./ г. Чарнаўцы́ 25°56′04″(50°55′) д. 48°17′27″(48°15′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса/ Крыва (Малд.) 26°40′20″(51°40′) д. 48°16′16″(48°15′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса/ Ліпканы 26°48′14″(51°50′) д. 48°15′55″(48°15′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса/ г. Наваселіца 26°15′55″(51°15′) д. 48°13′09″(48°15′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса / Мёркань (Рум.) 26°51′26″(51°50′) д. 48°11′59″(48°10′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса / Перарыта (Рум.) 26°54′57″(51°55′) д. 48°12′26″(48°15′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса / Тэцкань (Малд.) 26°58′32″(52°00′) д. 48°10′54″(48°10′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса / Лапатнік (Малд. ) 27°03′08″(52°05′) д. 48°08′11″(48°10′) ш.
/П-Тырыс Эродатаса / Корпач (Малд. ) 27°08'26"(52°10') д. 48°00' (48°00') ш.
/П-Тырыс Эродатаса / г. Унгень (Рум.) 27°47′45″(52°45') д. 47°12′15″(47°10′) ш.
/П/ с. Грозешць (па-мал. Grozești, Грозешць) 28°04′42″(53°05′) д. 46°59′55″(47° ) ш.
/П/ с. Збяройя (па-малд. Zberoaia, Збэройя) 28°06′22″(53°05′) д. 46°58′05″(47° ) ш.
/П/ с. Немцэнь (па-малд. Nemţeni, Немцэнь) 28°07′29″(53°05′) д. 46°54′07″(46°55′) ш.
/П/ с. Котуль-Моры (па-малд. Cotul Morii) 28°07′08″(53°05′) д. 46°52′15″(46°50′) ш.
/П/ с. Дрэнцень (па-рум. Drânceni, Дрэнцень) 28°07′57″(53°05′) д. 46°48′05″(46°50′) ш.
/П/ с. Альбіца (па-рум. Albița, Альбіца) 28°08′43″(53°10′) д. 46°47′51″(46°45′) ш.
/П/ с. Поганэшць (па-малд. Pogănești) 28°14′02″(53°15′) д. 46°41′36″(46°40′) ш.
/П/ г. Лёва (па-малд. Leova, Лёва) 28°15′19″(53°15′) д. 46°28′43″(46°30′) ш.
/П/ с. Гюргулешты (вусьце, Дунай) 28°12'26" (53°12') д. 45°28'08"(45°30') ш.
*У Пталямея – Тырас.
Эродатас пашырыў пталямееўскую назву Прута Тырыс на ўсё яго вярхоўе ад вытоку да Унгені.
У каардынатнай форме Д (Днестр) выглядае так:
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Выток р. Днестр 22°58′00″(48° ) д. 49°12′30″(49°15′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Воўкава 22°54′34″(47°55′) д. 49°12′40″(49°15′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Стары Са́мбар 23°00′00″(48°00′) д. 49°26′00″(49°25′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Са́мбар 23°12′00″(48°10′) д. 49°31′00″(49°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Га́ліч 24°43′18″(49°45′) д. 49°06′46″(49°05′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Залі́шчыкі 25°44′06″(50°45′) д. 48°39′00″(48°40′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Ку́ліўцы 25°49′40″(50°50′) д. 48°38′02″(48°40′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Дарашы́ўцы 25°53′35″(50°55′) д. 48°35′14″(48°35′) ш.
/Д Іпаніс Эродатаса/ Зазу́лінцы 25°55′18″(50°55′) д. 48°35′37″(48°35′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса/ Ану́т 26°03′00″(51°05′) д. 48°34′02″(48°35′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Гарашава́ 26°06′18″(51°05′) д. 48°32′45″(48°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Ру́хатын 26°12′18″(51°10′) д. 48°31′02″(48°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Рашкаў 26°16′08″(51°15′) д. 48°30′40″(48°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Пта./ Гардаўцы 26°20′01″(51°20′) д. 48°30′20″(48°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Хаты́н 26°29′31″(51°30′) д. 48°30′34″(48°30') ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Грынчук 26°36′34″(51°35′) д. 48°27′41″(48°30') ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Ба́бін 26°51′19″(51°51′) д. 48°31′27″(48°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Ліпчаны 27°29′25″(52°30′) д. 48°31′25″(48°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Казло́ў 27°30′45″(52°30′) д. 48°28′57″(48°30′) ш.
/Д Іпаніс Эродатаса &Тыр Пта л./ Нагараны 27°34′25″(52°35′) д. 48°29′46″(48°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Нямія 27°45′44″(52°45′) д. 48°27′54″(48°30′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Магілёў 27°47′00″(52°45′) д. 48°27′00″(48°25′) ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Халошніца 28°10′37″(53°10') д. 48°14′51″(48°15') ш.
/Д-Іпаніс Эродатаса &Тыр Птал./ Няміраўка 28°32′00″(53°30') E 48°07′00″(48°05′) N
Верхні Днестр ў абоіх антычных мае зусім розныя назвы:
Эродатас называе Іпанісам ўвесь верхні Днестр ад вытоку да Няміраўкі. Таксама Іпанісам ён называе П. Буг у яго вусьці ў Дняпроўскім лімане, а сам Дняпроўскі ліман называе Барыстэнам.
Пталямей жа Днестр у вярхоўі называе Тырасам, але ня ўвесь верхні Днестр, а толькі ўсходняе цячэньне верхняга Днястра па паралелі 48°30′ (ад Гарашавы (Д) да Магілёва (Д)) і частку цячэньня Днястра на ПдзУ ад Магілёва (Д) да Няміраўкі (Д).
Істрасам абое называюць штучнае рэчышча, пабудаванае на аснове прывусьцевага ўсходняга цячэньня Днястра па паралелі 46°30′:
/Д-Ιστρου-Istrer-Істр/ Раскаецы (Nistru, Малдова) 29°46′34″(54°45′) 46°40′
/Д-Ιστρου-Istrer-Істр/Пуркары (Nistru, Малдова) 29°51′37″(54°50′) 46°30′
/Д-Ιστρου-Istrer-Істр/ Аланешты (Nistru, Малдова) 29°55′05″(54°55′) 46°30′
/Д-Ιστρου-Istrer-Істр/ Крокмаз (Nistru, Малдова) 29°58′57″(55°00′) 46°30′
/Д-Ιστρου-Istrer-Істр/ Паланка (Nistru, Малдова) 30°05′35″(55°05′) 46°30′
/Д-Ιστρου-Istrer-Істр/ Бяляеўка (Dnister, Украіна) 30°12′ (55°10′) 46°30′
/Д-Ιστρου-Istrer-Істр/ Маякі (Dnister, Украіна) 30°16′00″(55°15′) 46°30′
Барыстэнам абое называюць Днястроўскі ліман.
Вусьцем Іпаніса абое называюць вусьце П. Буга ў Дняпроўскім лімане (калі адзьдзяляць ліман ад ракі, то Іпанісам названы Бускі ліман).
19.07.2019 Рагнеда Полацкая
28.08.2019
Нядрэнна было б паказаць крыніцу, зь якой узятае тое, што Днестр - гэта Тырыс