Міхал Валіцкі
![]() Партрэт Міхала Валіцкага, 1820. | |
![]() Герб «Лада» | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзіўся | 1746 |
Памёр | 1828 |
Пахаваны | |
Род | Валіцкія |
Дзейнасьць | авантурыст, філянтроп |
Міхал Валіцкі (сапр. Міхал Міцкевіч; 1746, Наваградзкі павет — 1828, Вільня) — авантурыст, філянтроп Рэчы Паспалітай.
Будучы прафэсійным гульцом у карты, зарабіў вялізныя грошы, на якія купіў прозьвішча Валіцкі (права належаць да роду), а ў 1787 годзе — пасаду падстолія кароннага ў С. Солтыка. Апроч таго, набыў у Італіі тытул графа.
Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Micha%C5%82_Valicki._%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%281800%29.jpg/180px-Micha%C5%82_Valicki._%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%281800%29.jpg)
З дробнага шляхецкага роду Міцкевічаў. Навучаўся ў Менскім езуіцкім калегіюме, працягваў адукацыю ў Магілёве. Працаваў віцэ-рэгентам у судох Менску.
Праз схільнасьць да авантураў і прыгодаў пакінуў працу і пераехаў у Кракаў. Здабыў дасканаласьць у картах і гульні ў більярд. Падтрыманы апекай Францішка Сапегі, выехаў у Вену. Пазьней накіраваўся ў Парыж, дзе набыў грунтоўныя веды ў розных навуках, шмат увагі аддаваў самаадукацыі.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Micha%C5%82_Valicki._%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%28M._Janu%C5%A1evi%C4%8D%2C_1820%29.jpg/180px-Micha%C5%82_Valicki._%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%28M._Janu%C5%A1evi%C4%8D%2C_1820%29.jpg)
Дзеля далучэньня да двара караля Францыі Людовіка XVI набыў у Італіі графскі тытул. Неўзабаве з дапамогай сваёй каханкі княгіні Паліньяк стаў фаварытам каралевы Марыі Антуанэты.
Па вяртаньні ў Рэч Паспалітую атрымаў пацьверджаньне графскага тытулу ад караля і вялікага князя Станіслава Аўгуста Панятоўскага. Сьпярша жыў у Варшаве, пазьней пераехаеў у Пецярбург, дзе ладзіў шыкоўныя прыёмы.
У 1793 годзе набыў палац віцэ-адміністратара ў Горадні, пазьней перабраўся ў фальварак Азёры Гарадзенскага павету. Стварыў там узорную гаспадарку, заснаваў суконную і папяровую мануфактуры.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Micha%C5%82_Valicki._%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%281879%29.jpg/220px-Micha%C5%82_Valicki._%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%281879%29.jpg)
Падараваў значную частку сваёй калекцыі каштоўных камянёў Віленскаму ўнівэрсытэту. Фундаваў навучаньне ў ім сваякоў Міцкевічаў і Валіцкіх[2].
Партрэт[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Паводле апошніх дасьледаваньняў, у Нацыянальным летувіскім музэі захоўваецца копія партрэта Міхала Валіцкага аўтарства Марціна Янушэвіча з арыгінальнага твору пэндзля Дж. Б. Грасі. Традыцыйна лічылася, што на гэтым партрэце выяўлены Яўхім Храптовіч[3].
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Хадыка А. Разгаданая тайна: партрэт Міхала Валіцкага, мэцэната і гульца // Новы час. № 31 (76), 5—11 лістапада 2007 г.
- ^ Трусаў І. Валіцкі Міхал // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 382.
- ^ Хадыка А. Разгаданая тайна: партрэт Міхала Валіцкага, мэцэната і гульца // «Новы час», № 31 (76), 5—11 лістапада 2007 г.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4
- Рублевская Л. Фантастический граф // Советская Белоруссия. № 189 (23089), 8 кастрычніка 2008 г.